چکیده:
نظم خاورمیانه در معنای متعارف آن به دنبال ناآرامیهای عربی وارد مرحلهای نوین شده است که از آن با عنوان نظم پساناآرامیهای عربی یاد میشود. در این میان، نظم مذکور بهعنوان یک کلیت متأثر از طیفی از عوامل دربرگیرنده سطوح فروملی تا فراملی است که هر یک از آنها بهطور جداگانه نیازمند تحلیل و تفحص میباشند. تا آنجا که به موضوع نوشتار حاضر ارتباط دارد، حضور و سیاستهای بازیگران بزرگ بینالمللی تأثیر قابلملاحظهای در جهتگیری نظم مورد بحث داشته است. بهطوریکه بازیگران مذکور با جانبداری از متحدان استراتژیک خود مانع شکلگیری نظمی خودجوش در منطقه بودهاند. مقاله حاضر با علم به متکثر بودن ابعاد نظم خاورمیانه در دوره یاد شده صرفاً به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که رفتار سه بازیگر بزرگ بینالملل: ایالاتمتحده، روسیه و اتحادیه اروپا نسبت به ناآرامیهای عربی و حوادث مرتبط با آنچه تأثیری بر نظم خاورمیانه برجا نهاده است؟ در این راستا فرض بر آن است که تغییر و تحولات خاورمیانه در دوره پسا ناآرامی عربی متأثر از عوامل مختلف (همبسته دولت-جامعه، کشمکشهای ایدئولوژیک، رقابتهای منطقهای و تأثیرات محیط بینالملل) است و در این میان بازیگران عمده بینالملل بخشی تأثیرگذار در این مجموعه بهحساب میآیند. با توجه به ملاحظات فوق در نوشتار پیش رو سعی خواهد شد رفتار سیاسی سه بازیگر مورد اشاره نسبت به ناآرامیهای عربی و حوادث آتی مرتبط با آن در چارچوب لایه بینالملل نظریه جامعهشناسی تاریخی روابط بینالملل مورد بررسی قرار گیرد.
Abstract
Following the Arab Uprisings, the concept of the Middle East order refers to the post-uprising system. Meanwhile, there are various sub-national and super-national factors are involved and each of which must be individually analyzed. The physical presence and regional policies of the international great powers such as the US, Russia and the EU significantly affect the new system. These actors prevent any indigenous regional system from taking shape. Despite the plural aspects of the Middle East system within the mentioned era, the present research only aims to explain the impact of the behavior of the US, Russia and the EU towards the Arab Uprisings and its aftermath on the regional order. So, the hypothesis is that changing in the post-Arab uprisings era is affected by diverse factors (state-society complex, Ideological conflicts, regional rivalries and implication of international setting) and in this context the key powers are effective parts in this premise. Thus, this essay tries to bring the political behaviors of United States, Russia, and the European Union towards Arab uprisings and its implications under scrutiny through the international layer of the Historical Sociology of International Relations (HSIR) as the current article theoretical framework.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اهمیت تعامل بین خاورمیانه و محیط بینالملل و تأثیر آن بر تحولت جدید منطقهای خاورمیانه در بخشهای آتی پس از اشاره به ادبیات پژوهشی موجود در این حوزه ، ابتدا توضیحاتی در خصوص نظریه جامعهشناسی تاریخی روابط بینالملل بهعنوان چارچوب نظری مورد استفاده در مقاله حاضر ارائه خواهد شد و سپس با بیان توضیحاتی موجز در خصوص نظم خاورمیانه در دوره پیش از ناآرامیهای عربی مواضع و اقدامات ایالتمتحده امریکا، روسیه و اتحادیه اروپا بهعنوان سه بازیگر بزرگ بینالمللی و تأثیرگذار در تحولت خاورمیانه پسا ناآرامی بهطور مجزا مورد بررسی قرار خواهد گرفت .
بعهطعورکلی آثعار بعه نگارش درآمده به زبانهای فارسی و انگلیسی پیرامون ناآرامیهای عربی که در ارتباط با موضوع کنعونی تحقیق میباشد و توسط مولفان مورد بررسی قرار گرفته است به سه بخش ذیل تقسیم میگردند: الف - ناآرامیهای عربی و مطالعات تطبیقی خاورمیانه الف-١ن انعطافپذیری خودکامگی ١ (٢٠١١ ,Reinoud &Heydemann ;٢٠١١ ,Hudson) الف-٢ن دموکراسیسازی ٢ (٢٠١٤ ,Grand ;٢٠١٣ ,Linz &Stepan ) الف-٣ن بیداری اسلمی ٣ (٢٠١٢ ,Poorsaeid ;٢٠١٤ ,Simbar &Gorbani Sheikhneshin ) ب- گونهشناسی نظریههای انقلب و قیامهای عربی (٢٠١٣ ,cer AkderGo ;٢٠١١ ,Goldstone) ج- نظریه روابط بینالملل و خاورمیانه پس از ناآرامیهای عربی ج-١ن توجه به وقایع خاص و شناسایی کشورهای برنده و بازنده منطقه (٢٠١٤ ,rtigFu) ج-٢ن استفاده از عبارت خاورمیانه جدید (٢٠١٣ ,Haass) ج-٣ن بازگشت به گذشته، جنگ سرد عربی جدید و کشمکش بر سعر تصعاحب سعوریه ( ,Khoury (2013; Ryan, 2012 حسب مطالعات صورت پذیرفته پیرامون ادبیات تولیعدی در حعوزه روابعط بعینالملعل خاورمیانعه در دوره پس از سال ٢٠١١، تاکنون به رفتار بازیگران بزرگ بینالملل نسبت به ناآرامیهای عربی و حعوادث آتی مرتبط با آن بهطور مجزا و در یک قالب کلی توجه نشده است.