چکیده:
پژوهش حاضر، با هدف مطالعه دینداری بازنمایی شده در تلویزیون، مورد سریال مادرانه، نگاشته شده است. در این سریال که در ماه رمضان سال 1392 از شبکه سوم سیما پخش شد و بیشترین میزان بیننده و رضایت را جلب کرد، ارائه نوع دینداری، نمود خاصی دارد. این مطالعه، مبتنی بر نظریه بازنمایی انجام شده است که بر اساس آن، رسانهها نه به انتقال که به خلق معنا میپردازند و جهان را از طریق بازنمایی میسازند و بازنمایی میکنند. روش پژوهش، نشانهشناسی بوده است که بر مبنای آن، معانی نهفته در متن آشکار میشوند. بر این اساس، نشانههای دینی موجود در این سریال، استخراج و یافتهها، مطالعه و تجزیهوتحلیل شدهاند. مبتنی بر نتایج به دست آمده، در این سریال، گونهای از دینداری عرفانی (شهودگرا) با بنمایههای مریدی و مرادی، همراه با رویکرد اخلاقی و ارتباط با یک روحانی اخلاقگرا، بهمنزله دینداری مرجح، بازنمایی شده است. دو گونه دینداری اخلاقی (اخلاقگرا) و مناسکی و شعائری (تکلیفگرا) نیز با محوریت اصلی دینداری شهودگرا مرتبط شدهاند.
The article conducted to study the piety represented in television, in the case of the Madaraneh series. The series was broadcasted on TV channel 3 of IRIB during Ramadan in 2013. It attracted the most viewers and satisfaction and represented the religiosity in a special way. This study is based on the theory of representation, according to which the media do not convey but create meaning and construct the world through representation. The research method was semiotics. The religious symbols in this series have been extracted and the findings have been studied and analyzed. The results showed that In this series, a kind of mystical (intuitive) religiosity with disciple and desired (Moridi and Moradi) themes is represented, along with a moral approach and a relationship with a moralistic cleric, as the preferred religiosity. There were a relashionship between The two types of moral and ritual (obligation-oriented) religiosity with the main focus of intuitive piety.
خلاصه ماشینی:
بـرای بررسـی دینداری ، به مثابـه داشـتن اهتمـام دینـی و تأثیـری کـه بر نگـرش ، گرایـش و کنش هـای فرد می گـذارد، از تقسـیم بندی پنجگانـه انـواع دینـداری تکلیف گـرا، عقل گرا، شـهودگرا، اخل ق گـرا و عاطفه گـرا بـا نظـر بـه نـوع دینـداری عامیانـه اسـتفاده شـده اسـت که 1.
بـرای اسـتخراج و تجزیه وتحلیـل داده هـا از روش هـای زیـر بهره گرفته شـده اسـت : - تکنیک هـای تحلیـل نشانه شـناختی: در تحلیـل نشانه شـناختی ایـن سـریال از تکنیـک اسـتفاده میشود: الـف ( سـاختار همنشـینی ، بـه معنـای نـگاه کـردن بـه موضـوع ، همچـون سلسـله ای از رویدادهـا کـه نوعـی روایت خـاص را می سـازد، بـا تأکیـد بـر کارکردهـای پـروپ ١، بـه مفهـوم عمـل یـک شـخصیت کـه از دیـدگاه دل لت کنندگـی آن بـر جریـان عمـل تعریـف میشود، ب( سـاختار جانشـینی ، بـه معنـای جسـت وجوی الگـوی پنهـان تقابل هـای نهفتـه در متـن که نقـش مهمی در سـاخت معنـا دارنـد (آسـابرگر، ترجمـه اجل لـی ، ١٣٨٩: ٤٣-٣٩).
سـریال مادرانه : انتخاب سـریال مادرانه که در ماه رمضان ١٣٩٢ در ٢٧ قسـمت حـدوداً ٤٠دقیقـه ای از شـبکه سـوم سـیما پخـش شـد، مبتنـی بـر این دل یـل بوده اسـت : ١( برخـورداری از حـدود ٧٠ درصـد بیننـده و ٨٣/٥ درصـد رضایـت در حـد زیـاد و خیلـی زیـاد؛ ٢( پخش در ماه مبـارک رمضان، ماه آمادگی بیشـتر مردم برای دریافـت پیام هـای دینـی ؛ ٣( ارائـه نوعـی دینـداری و تأکیـد بر سـبک زندگی دینی بـرای مقابلـه بـا آسـیب هایی ماننـد اعتیـاد و عشـق خیابانی (با بررسـی سـریال های پخـش شـده در ماه رمضان سـال های گذشـته مشـخص میشود کـه ویژگی خاص سـریال مادرانـه ، طـرح گونه های دینـداری و انواع سـبک زندگی ، با ارائـه نوع خاصی از دینـداری و سـبک زندگـی ، به مثابـه پاسـخ پرسـش اصلـی مطـرح شـده در قصـه اسـت ).