چکیده:
یکی از اصول مطرح تربیت عرفانی در عرفان عملی، مسئله نیاز سالک به استاد در سِیروسلوک است؛ اما بزرگان عرفان به علتهایی از ارائه بحث علمی و برهانی در این زمینه خودداری کردهاند. در این راستا، دستهبندی ابعاد نیاز به استاد و تبیین جایگاه شناختی و رفتاری استاد در سیر تربیت سالک ضروری است. با بررسیهای انجامگرفته در این پژوهش به این نکته دست مییابیم که با پیونددادن مسئله نیاز به استاد با دَه کارکرد اساسی استاد در حوزههای شناختی و رفتاری جایگاه استاد تطبیقپذیر است و ضرورت آن اثباتپذیر میشود. شناخت راه نامحسوس و پیچیده، شناخت وظایف و برنامهها، شناخت آفات، خطرات و موانع، شناخت حوادث شهودی و شناخت تفاوت شاکله سالکان از کارکردهای استاد در بُعد شناختی دانسته شدهاند و ترقی به مراحل و مقامات بالاتر، سرعت و سهولتبخشیدن به سیر، تأثیر نفَس و ولایت باطنی استاد، رفع آفات و موانع سیر سالک و دفع ضرر احتمالی ناشی از نبود استاد از کارکردهای استاد در حوزۀ رفتاری شناخته شدهاند که تحقق هیچیک از آنها بدون راهنمایی و دستگیری استاد امکانپذیر نیست.
One of the most important principles of mystical training in practical mysticism is the need of the seeker for a master in conduct, but the great mystics for some reason have refused to provide scientific and argumentative discussion in this field. In this regard, it is necessary to categorize the dimensions of the need for a teacher and explain the cognitive and behavioral position of the teacher in the course of training the seeker. Through the studies conducted in this study, we find that by linking the issue of the need for a teacher with the ten basic functions of the teacher in the cognitive and behavioral domains, the position of the teacher is adaptable and its necessity can be proved. Recognizing the intangible and complex way, recognizing tasks and programs, recognizing pests, dangers and obstacles, recognizing intuitive events and recognizing the difference in the shape of seekers, are considered as the functions of the master in the cognitive dimension. Promotion to higher levels and authorities, speeding up and facilitating the journey, the impact of the master's inner soul and guardianship, removing pests and obstacles in the seeker's journey and repelling the possible harm caused by the absence of the master, are known among the master's functions in the field of behavior.
خلاصه ماشینی:
شناخت راه نامحسوس و پيچيـده ، شـناخت وظـايف و برنامه ها، شناخت آفات ، خطرات و موانع ، شناخت حوادث شـهودي و شـناخت تفـاوت شاکله سالکان از کارکردهاي استاد در بعد شناختي دانسته شده اند و ترقي به مراحل و مقامات بالاتر، سرعت و سهولت بخشيدن به سير، تأثير نفس و ولايت باطني استاد، رفع آفات و موانع سير سالک و دفع ضرر احتمالي ناشي از نبود استاد از کارکردهاي اسـتاد در حوزٔە رفتاري شناخته شـده انـد کـه تحقـق هـيچ يـک از آنهـا بـدون راهنمـايي و دستگيري استاد امکان پذير نيست .
٢. پيشينۀ تحقيق در زمينۀ جايگاه استاد در سيروسلوک عرفاني ، تحقيقات علمي متعددي در قالب کتاب و مقاله ارائه شده است ؛ علي رضايي تهراني در بخشي از کتاب سير و سلوک، طرحي نو در عرفان عملي شيعي و سيد محمدصادق حسيني طهراني در جلد نخست کتاب نور مجرد برخي از ادله عقلي و نقلي ضرورت راهنما و بيان نقش استاد در سلوک را ارائه ميکننـد.
در اين بخش ، ضمن بررسي تطبيقي نقش هـا و کارکردهـاي اسـتاد در سـير تربيـت عرفاني سالک و نيز تبيين آسيب هاي جبرانناپذير سلوک بدون راهنمايي استاد، ضرورت وجود استاد در سيروسلوک عرفاني براي مخاطب روشن ميشود.