چکیده:
شکلگیری خانوار جدید توسّط جوانان از مراحل مهم در چرخهی زندگی خانوار بوده و به عنوان گذار به مرحله بزرگسالی تعبیر میشود. هدف مطالعهی حاضر، بررسی ترتیبات زندگی جوانان در ایران و شناخت روندها و عوامل مؤثّر بر میزانهای سرپرستی آنها میباشد. برای تحقق این هدف اطّلاعات جوانان 29-15 ساله در طی دوره 1395-1363 با استفاده از دادههای طرح هزینه و درآمد خانوار مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد فرزندان در مقایسه با دهههای قبل، زمان بیشتری را در خانه والدین باقی میمانند؛ به طوری که 50 درصد فرزندان پسر و دختر به ترتیب تا سن 8/27 و 7/22 سالگی هنوز خانه والدین را ترک نکردهاند. بیشتر خانوارهایی که جوانان سرپرستی آنها را بر عهده داشتند، از نوع خانوارهای هستهای بودند. با این حال سهم خانوارهای تکنفره و خانوارهای زوجین بدون فرزند، افزایش و از سهم خانوارهای گسترده و تکوالد در طول دوره کاسته شده است. احتمال سرپرستی جوانان در سطح فردی تحت تاثیر عواملی همچون محل سکونت، وضعیّت تأهل و اشتغال قرار دارد. در سطح نسل، بهبود وضعیّت رفاهی نسلها منجر به افزایش احتمال سرپرستی میشود. در سطح دوره نیز افزایش هزینههای مسکن، بیکاری جوانان و افزایش میانگین سن ازدواج مردان از علل اصلی کاهش برعهده گرفتن سرپرستی خانوار توسّط جوانان هستند. این نتایج تائید میکند که هزینههای زندگی مستقل نقشی اساسی در تشکیل خانوارهای جدید توسّط جوانان دارد. ضمن اینکه ساختار دینی و فرهنگی جامعهی ایرانی با تأکید بر باقیماندن فرزندان در خانه والدین تا زمان ازدواج، در به تأخیر انداختن ترک خانه والدین تأثیرگذار بوده است.
The formation of new household by the youth is an important stage in the household life cycle and is interpreted as transition to adulthood. The main aim of this study is to investigate living arrangements of the youth in Iran, and to identify the trends and factors affecting on young headship rate. To meet this objective, data for the youth aged 15-29 years old during 1984-2016 were analyzed. The results showed that as compared with previous decades children are spending more time in their parent’s home evident by the fact that 50% of boys and girls had not left parents' home until age 27.8 and 21.7 respectively. Most of the households with young head were nuclear households. The percentage of single parent households and married couples without child has been on the rise while the percentage of one-person- and extended households have experienced a decline during the period. The probability of young headship is influenced by such factors as area of residence, marital status and employment at the individual level, cohort welfare status in the cohort level and rising housing costs, youth unemployment and an increase in mean age at marriage for men in the period level. The results confirm that independent living costs play a crucial role in the formation of new households by young people. Moreover, the religious and cultural structure of the Iranian society to keep children in the parents' home until marriage has been a major factor in the delay of leaving parents' home.
خلاصه ماشینی:
ترتيبات زندگي جوانان در ايران به ندرت موضوع مطالعۀ محققان قرار گرفته است و شناخت اندکي در رابطه با عوامل مؤثر بر ترک خانه والدين ، ميزان هاي سرپرستي جوانان و شکل گيري خانوارهاي جديد توسط آنها وجود دارد.
مطالعۀ حاضر، سعي دارد ابعاد مختلف ترتيبات زندگي جوانان ٢٩ ـ ١٥ ساله در ايران را طي دورة ١٣٩٥ ـ ١٣٦٣ مورد بررسي قرار داده و به اين سؤالات پاسخ دهد که ميزان ترک خانۀ والدين توسط فرزندان ، چه تغييراتي را تجربه کرده است ؟ ميزان هاي سرپرستي، ساختار و بعد خانوار در ميان سرپرستان جوان چگونه است ؟ چه عواملي بيشترين تأثير را بر تغييرات در ميزان هاي سرپرستي جوانان و احتمال بر عهده گرفتن سرپرستي توسط آنان داشته است ؟ ملاحظات نظري و تجربي شکل گيري خانوارهاي جديد و نيز ترک خانۀ والدين توسط جوانان ، تحت تأثير عوامل متعددي قرار دارد و ازاين رو ديدگاه ها و نظريات مختلفي نيز به منظور تبيين آن مطرح شده اند.
ماتسودايرا١١ (٢٠١٦) در مطالعۀ ٥ دهه ، ترتيبات زندگي جوانان در ايالات متحده به اين نتيجه رسيد که عوامل اقتصادي از جمله نداشتن شغل ، دستمزد پايين و هزينه هاي بالاي اجاره مسکن سبب افزايش تعداد 1 Di Salvo 2 Fogli 3 Yi 4 Kobrin and DaVanzo 5 Kiernan 6 Kent 7 Mayer and Schwarz 8 Di 9 Berrington 10 Stone 11 Matsudaira فرزنداني ميشود که در خانۀ والدين ساکن هستند.