چکیده:
بخش مهمی از دیدگاهها و احساسات و عواطف اقوام و ایلهای ایران از جمله بختیاریها، از طریق فرهنگ شفاهی به نسل حاضر انتقال یافته است. در این میان، شعر و ترانههای حماسی بختیاری، پژواکی از نوستالژی دوران شکوه ایل است که با دلاوری سلحشوران قوم، رقم خورده است. نام این مبارزان در شعرها و داستان های عامیانه جاودانه گشته، با تاریخ شفاهی پیوند می یابد. اغلب حماسه ها در پی جنگ های میان ایلها و عشایر، درگیری با حکومت مرکزی و گاه رویارویی با بیگانگان پدید آمده است. از میان اسباب و آلات جنگ، بیش از همه نام تفنگ «برنو» دیده می شود؛ به گونه ای که گویی ارزشمندترین دارایی قهرمان، همان است. از آنجا که اغلب قهرمانان ایل در جنگ با دشمن جان می بازند اشعار حماسی این قوم، مانند اکثر حماسه ها جنبه ای تراژیک دارند. در شعر حماسی بختیاری، علاوه بر بیان حسرت دوران گذشته، میتوان اطلاعات متنوع دیگری همچون مردم شناسی، روان شناسی، اقلیم شناسی و ... را نیز کسب کرد.
An important part of the views, feelings and emotion of the tribes in Iran, including Bakhtiari, has been transmitted through the oral culture to the present generation. Meanwhile, Bakhtiari’s epic poems and songs are echoed the nostalgia of the glory of Bakhtiari tribe, which has been completed with promise of the warriors. The names of these fighters who are immortalized in poetry and folk tales are linked to oral history. Often the epic is the result of wars between tribes, conflicts with the central government and sometimes confrontation with foreigners. Among the machines and weapons of war, the name of the gun Berno is mostly often seen as the supreme valuable asset of the hero. Because most of the tribe heroes are dying in front of the enemy in war, the epic poems of this people like most epics have tragic aspect. In addition to expressing the regret of the past in bakhtiari’s epic poetry, it can be studied by reviewing various information from various aspects such as anthropology, psychology, and climatology, etc.
خلاصه ماشینی:
{مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} fathe mašrote si hamamon he eftexari har ja ke sohbatese bogon baxtiāri برگردان: فتح مشروطه برای همۀ ما افتخاری است و هرجا که از آن صحبت میشود میگویند بختیاری.
آنها پیشقراول سپاه وی در همۀ فتحها بودهاند و میرزا مهدیخان در قطعهای به آن اشاره میکند: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (عیدیوندی، 1376: 61) مثالهای بسیاری برای دوران حماسی بختیاری میتوان آورد که به فراخور موضوعات، به آنها اشاره خواهد شد.
حماسههای علیمردان و آعلییار که هنوز بخش اعظمی از لالایی مادران و قصههای شبانه را به خود اختصاص داده، از این روایات نشئت میگیرد، و آن را در غمها و شادیها با شور بیان میکنند و خوانندگان بختیاری برخی از این قصهها را به صورت ترانههای فولکلور خواندهاند: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} برگردان: مگر جنگ است، مگر جنگ است!
اشارات فراوانی در ادبیات فولکور بختیاری برای این حماسهساز وجود دارد: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} برگردان: برنو مرا پاک بکنید که وقت جنگ است، ارتش شاهنشهی به فکر مقابله است، اسبم را زین کنید که وقتش رسیده و ارتش بختیاری وارث جنگ است.
این بیت نیز گواهی بر تأثیر قوم لر در به تخت نشاندن حاکمان تواند بود: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} برگردان: صفویه با تکیه به ایل من بالا رفت و به هر جا که دلش خواست رسید.