چکیده:
بنابر تجارب کشورهای نوظهور و رشد اقتصادی معجزه آسای آنها می توان گفت، بخش صنعت یکی از
مهمترین بخش های اقتصادی است و نقش مهمی در افزایش توان تولید و فرصت های اشتغال کشور دارد. با بهره مندی از ظرفیت های تولیدی این بخش علاوه بر افزایش حجم تولید و فرصت شغلی ناشی از این
ظرفیت، فرصت افزایش ارزش افزوده و جذب نیروی انسانی در سایر بخش های اقتصادی نیز افزایش مییابد
و ازاین رو، اهمیت این بخش برجسته تر می شود. با این حال، با نگاه به وضعیت بخش صنعت و معدن کشور در سال های اخیر مشاهده می شود که به دلایل متعدد از جمله تشدید تحریم های اقتصادی، مشکلات ساختاری اقتصاد و سوءمدیریت های گسترده، بخش صنعت و معدن جایگاه شایسته خود را در اشتغال کشور نداشته است. بدون شک، این موضوع باعث آسیبپذیری اقتصاد و تشدید معضل بیکاری و بیثباتی اشتغال در جامعه شده است. داشتن چشم انداز و استراتژی مناسب، افزایش بهره وری، تکمیل زنجیره تولید، ایجاد برند و متمایزسازی محصولات از جمله راهکارهای موثر برای افزایش قدرت تولید بخش صنعت و متعاقبا گسترش فرصتهای شغلی هستند.
خلاصه ماشینی:
تحلیل وضعیت بخش صنعت و اشتغالزایی آن بنابر تجارب کشورهای نوظهور و رشد اقتصادی معجزهآسای آنها میتوان گفت، بخش صنعت یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی است و نقش مهمی در افزایش توان تولید و فرصتهای اشتغال کشور دارد.
برای توضیح بیشتر، در نمودار شماره 2، روند ارزشافزوده ریالی بخش صنعت و معدن ایران (مشتمل بر نفت) به قیمت ثابت سال 1390 و نسبت آن به کل تولید ناخالص داخلی ایران (با نفت) در سالهای 1390 تا 1396 نشان داده شده است.
در نتیجه شرایط اقتصادی تحمیل شده ناشی از تشدید تحریمهای اقتصادی و همچنین برخی سیاستهای نادرست اقتصادی داخلی (از جمله افزایش هزینه منابع سوخت)، ارزشافزوده بخش صنعت و معدن مشتمل بر نفت در سالهای 1390 تا 1396 روندی نوسانی داشته و از 3/3065 هزار میلیارد ریال در سال 1390 به 1/2402 هزار میلیارد ریال در سال 1392 تنزل کرده و بعد تا سال 1396 (بهجز سال 1394) روند افزایشی داشته و به 5/3198 هزار میلیارد ریال در سال 1396 رسیده است.
نکتهای که در این بخش به آن میتوان توجه کرد، این است که کاهش 4/1 درصدی ارزشافزوده بخش صنعت و معدن در سال 1394 نسبت به سال 1393 تأثیری منفی بر نسبت آن به کل تولید ناخالص داخلی ایران در سال یادشده نداشته و یک درصد نسبت به سال پیش از خود افزایش یافته است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)نمودار 5- روند جمعیت شاغل در بخش صنعت و معدن و سهم این بخش از اشتغال کشور در سالهای 1396-1390 مأخذ: مرکز آمار ایران.