چکیده:
نسلهای سه گانهی حقوق بشر هر کدام شامل حقوقی میباشد که احترام و تضمین آنها فراتر از حوزههای داخلی کشورها، در سطح منطقهای و بینالمللی مورد تأکید قرار دارد. در شرایطی که طرح طبقهبندی نسلهای حقوق بشر مورد انتقاد جدی قرار گرفته، تا جایی که با تردید به نسل سوم حقوق بشر نگاه میشود، سخن از نسل چهارم و حتی نسل پنجم حقوقبشر به میان آمده است. در این مقاله پس از تشریح زمینهی طرح نسل چهارم، بر مبنای دیدگاههای اساتید و پژوهشگران حقوق به تبیین مفهوم و دامنهی حقوق نسل چهارم پرداخته شده است. بر مبنای نتایج تحقیق، طرح نسل چهارم حقوقبشر یک ایده غیرعلمی و بدون مبنا نبوده و برخی از اساتید و پژوهشگران حقوق -به ویژه در سالهای اخیر- بر لزوم شناسایی نسل جدیدی از حقوقبشر تاکید دارند. زمینه اصلی و دلیل شکلگیری این دغدغه در میان پژوهشگران حقوقی، لزوم حفظ کرامت انسانی در عصر حاضر است؛ دورانی که بدون تردید مهمترین ویژگی آن رشد سریع تکنولوژی و تحول در ارتباطات میباشد. به این ترتیب نسل چهارم حقوقبشر را میتوان مجموعه حقوقی دانست که هدف آن حمایت از کرامت انسانی در تحقیقات علمی و در برابر تکنولوژیهای نوین است. هنوز چارچوب حقوق نسل چهارم حقوقبشر نه به لحاظ تبیین مبانی حقوقی، نه از لحاظ تعریف دقیق موضوع و نه از نظر تعیین صاحبان حق و مسئولان آن به صورت دقیق تعریف نشده و به صورت کلی در خصوص مصادیق این حقوق اتفاق نظر وجود ندارد.
Each triple generations of human rights includes rights which their respect and guarantee is emphasized at the regional and international level beyond the domestic spheres of countries. In a situation where the human rights classification plan has been seriously criticized, to the extent that it is viewed with skepticism about the third generation of human rights, the fourth generation and even the fifth generation of human rights have been spoken of. In this article, after explaining the context of the fourth generation plan, based on the views of law professors and researchers, the concept and scope of the fourth generation law has been discussed. According to the research, the fourth generation of human rights plan is not an unscientific and baseless idea, and some law professors and researchers — especially in recent years — emphasize the need to identify a new generation of human rights. The main context and reason for the formation of this concern among legal researchers is the necessity of preserving human dignity in the present era, which is undoubtedly the most important feature of technology's rapid growth and transformation in communication. In this way, the fourth generation of human rights can be considered as a legal complex that aims to support human dignity in scientific research and against the new technologies. The framework of the fourth generation of human rights has not yet been defined precisely, neither in terms of the explanation of legal principles, nor in terms of the exact definition of the issue, nor in terms of determining the right owners and its officials is not accurately defined and generally there is no agreement about the instances of these rights
خلاصه ماشینی:
مقدمه ای بر نسل چهارم حقوق بشر؛ حمایت از کرامت انسانی در عصر ارتباطات حامد بابازاده مقدم چکیده نسلهای سه گانهی حقوق بشر هر کدام شامل حقوقی میباشد که احترام و تضمین آنها فراتر از حوزههای داخلی کشورها، در سطح منطقهای و بینالمللی مورد تأکید قرار دارد.
البته باید توجه داشت که دامنهی نسل چهارم حقوق بشر باید در فرصت دیگری و به صورت دقیق مورد ارزیابی و تبیین قرار گیرد؛ لذا هدف از اشاره به دامنهی نسل چهارم در این نوشتار، ایجاد ذهنیت روشنتری از نسل چهارم در ذهن مخاطب از یک سو و از سوی دیگر طرح پرسشهای جدید برای تقویت حرکت علمی است.
با توجه به توضیحات فوق که مدخل بحث در بخش حاضر است، حال باید به این سؤال پاسخ داد که زمینهی اصلی طرح نسل چهارم حقوق بشر از سوی برخی حقوقدانان چیست؟ با مطالعه آثار حقوقدانان و متفکرانی که از نسل چهارم و لزوم حمایت از حقوقی که در گروه مذکور جای دارند، سخن گفتهاند مشخص میشود که نقطه اشتراک همه این متفکران لزوم حفظ کرامت انسانی است.
البته همانطور که در بخش آتی تشریح خواهد شد؛ هر کدام از این متفکران، به برخی از حقوق اشاره کردند، اما به نظر نویسنده از آنجایی که مدافعان نسل چهارم هرکدام بنا به تخصص علمی، صرفاً به بخشی از حقوق نسل چهارم پرداختند، میتوان در یک نگاه کلی، حفظ کرامت انسانی در مقابل پیشرفت سریع تکنولوژی را زمینه و دلیل اصلی طرح نسل چهارم دانست.