چکیده:
سیره و سنت پیشوایان، به عنوان بهترین سبک زندگی، در دهههای اخیر، به ویژه به اقتضای نیاز حکومت دینی، سخت مورد استقبال قرار گرفته و به دنبال آن، نهادها و مراکزی نیز بدین منظور اختصاص یافته است، با این همه و با وجود استقبال روز افزون نسبت به آیینها و مناسک مذهبی به عنوان مظاهر دینداری، سیره و سیره پژوهی به دلایلی همچنان از جایگاه مقبولی برخوردار نیست: در پژوهشها، نوآوریهای نظریه محور و متناسب با مسألهها / نیازهای زمانه کمتر به چشم میخورد و غالبا از ادبیات علمی روزآمد دورند. چرا سیره/سیره پژوهی در حیات فردی و اجتماعی جامعه شیعی ایران، به ویژه نسل جدید، کمتر حضور مؤثر و مشهود دارد؟ در این مقاله کوشش شدهاست تا با روش تحلیلی انتقادی، موضوع بررسی و راهکاری اندیشیده شود. فرضیه این است که سبب بنیادین ناکارآمدی مطالعات سیرهای، عقب ماندن از تغییرات پرشتاب دنیای امروز یا عدم تناسب آنها با تحول خواهی/ ثبات گریزی است و رهایی از این وضعیت، در شناخت هر چه بیشتر زمانه و اقتضاءهای آن و سرانجام ارائه پاسخهای متناسب است. گر چه سیره و چیستی و حتی اهمیت آن، موضوع بسیاری از پژوهشها بوده، از زاویه، کمتر به آن پرداخته شدهاست.
Imams’ seerah , as the best lifestyle, have been welcomed in recent decades especially due to the need of religious government, and consequently, institutions and centers have been dedicated to this purpose. Despite the growing acceptance of religious rituals as manifestations of piety, Seerah and Seerah research still does not have an acceptable status for some reasons. In researches, theory-based innovations and proportionate to the issues, needs of the time are less visible and are often far from the up-to-date scientific literature. Why Seerah / Seerah research is less effective in the individual and social life of Iran Shiite community, especially the new generation? This article tries to consider the subject and think of a solution through a critical analytical method. The hypothesis is that the main cause of Seerah research inefficiency is being behind the rapid changes of today’s world or their inadequacy with stability avoidance, and the way to get rid of this situation is to know more about time and its needs, and finally to provide proportionate answers. Although, seerah, its nature and even its significance have been the subject of many types of research, it has been less considered from this point of view.
خلاصه ماشینی:
سيره / سيره پژوهي و تنگناي کارآمدي در دنياي امروز ١ سيدعليرضا واسعي چکيده سيره و سنت پيشوايان ، به عنوان بهترين سبک زندگي ، در دهه هاي اخير، به ويژه به اقتضاي نياز حکومت ديني ، سخت مورد استقبال قرار گرفته و به دنبال آن ، نهادها و مراکزي نيز بدين منظور اختصاص يافته است ، با اين همه و با وجود استقبال روز افزون نسبت به آيين ها و مناسک مذهبي به عنوان مظاهر دينداري ، سيره و سيره پژوهي به دلايلي همچنان از جايگاه مقبولي برخوردار نيست : در پژوهش ها، نوآوري هاي نظريه محور و متناسب با مسأله ها / نيازهاي زمانه کمتر به چشم مي خورد و غالبا از ادبيات علمي روزآمد دورند.
ابن هشام در کار سيره نويسي ، به بيان زيست پيامبر پرداخته و از جزئيات زندگي آن حضرت سخن به ميان آورده است ، اما اين رهيافت ، با آنچه در ادبيات رايج تشريع و سلوک ديني اراده مي شود، تفاوت دارد: از گزارش هاي موجود از صدر اسلام بر نميآيد که مسلمانان کوششي براي تطبيق زندگي خود با الگوي رفتاري پيامبر بر آمده باشند.
مطهري که معمولا با مداقه ها و تأملات عالمانه به ريشه مسائل و قضايا مي پردازد، در خصوص سيره نيز به درستي اشاره ميکند: آنچه پيشينيان و عموم معاصران از سيره اراده ميکنند، سير و حرکت يا چگونگي زندگي ، اتفاقات و قضاياي رخ داده در حيات پيامبر يا امام علیه السلام است ، ولي اين معناي درستي نيست ،٢ زيرا ميان سير و سيره تفاوت است و منظور از سيره ، سبک ، روش و شيوه حرکت است ، بنابراين ، توجه به همه جزئيات رخ داده در زندگي يک شخص ، سيره نيست ، بلکه همگي آن جزئيات به مثابه نمايشگر سيره آن شخص قابل مطالعه است و مي توان سيره / منش يا قواعد رفتاري او را،از طريق آنها شناسايي کرد.