چکیده:
رمان طوبی و معنای شب، بازخوانی چند دهه از تاریخ ایران است، که پیچیده شده در فضایی وهمآلود و اسطورهای با قهرمانی به نام طوبی دارد. او که نامش نیز نمادین است، در جوار پدری دانشمند بهنام ادیب پرورش مییابد. این رمان شاخصترین اثر داستانی شهرنوش پارسیپور است که در اوج انقلاب مشروطه و حوادث پس از آن تا رسیدن به دورۀ پهلوی است. نویسنده در این رمان، زندگی زنی را به تصویر میکشد که علیرغم وجود تمام محدودیتهای آن زمان برای زنان، توانسته است در سایۀ تعالیم مردان آگاه، تمام زندگی خود را مصروف رسیدن به حقیقت کند. آنچه بررسی، این رمان را، درخور اهمیت میکند، این است که محوریت داستان بر اساس شخصیت طوبی به عنوان نمونۀ برجستۀ زنان هم عصر خود است؛ اما زنان دیگر رمان، اغلب یا از نوع و نمونۀ افراد عقب مانده یا جاهلی هستند که در آنها هیچ قدرتی برای جذب دیده نمیشود، یا زنانی هستند متجدد، که طوبی بخاطر بینش سنتی خود، از آنها روی گردان است. این اثر با ایجاد فضایی وهمآلود و با استفاده از مضامینی مانند اسطوره، نماد و آرکی تایپ، نشان میدهد که استعداد آفرینندگی زنان، در صورت قرار گرفتن در کنار قدرت مردان، میتواند باعث نجات بشر از تیرگیها شود. این مقاله برآن است تا ضمن بررسی کارکرد کهن الگوها به ویژه آنیموس در قهرمان، به باورهای نمادین و اسطورهای بپردازد و از این رهگذار به این سؤال پاسخ دهد که چگونه میتوان با مطالعۀ ریشههای فکری و فرهنگی، ستیزههای جنسیتی را پایان بخشید.
Tooba Va Ma’nay – e shab rereads several decades of the history of Iran, which is wrapped in a mysterious and mythical aura, with a heroine called Tooba. She, whose name is also symbolic, is nurtured under the influence of her father, who is a scientist. The novel is Shahrnush Parsipur’s most characteristic work of fiction at the height of the Constitutional Revolution and its aftermath until the Pahlavi period. The author of the novel, depicts the life of a woman who, despite all the limitations of the time for women, has managed, in light of the teachings of intellectual men, to devote her whole life to get to the truth. What makes the study of this novel significant, is the fact that the story lives around Tooba who is a fine example of her cotemporary women. But other women in the novel, are often either ignorant or backward who lack any power of attraction or are modern in behavior on whom, Tuba turns her back due to her traditional values. This work, through creating an eerie atmosphere and by using themes such as myths, symbols and archetypes, shows that the creative talent of women, if accompanied by male power can save mankind from the dark. This article aims to investigate the function of archetypes and to pay attention to symbolic and mythical beliefs and, through this, to give an answer to the question “how is it possible, by studying intellectual and cultural roots, to end the gender conflicts?”
خلاصه ماشینی:
نويسنده در اين رمان ، زندگي زني را به تصوير ميکشد که عليرغم وجود تمام محدوديت هاي آن زمان براي زنان ، توانسته است در سايۀ تعاليم مردان آگاه ، تمام زندگي خود را مصروف رسيدن به حقيقت کند.
آنچه بررسي، اين رمان را، درخور اهميت ميکند، اين است که محوريت داستان بر اساس شخصيت طوبي به عنوان نمونۀ برجستۀ زنان هم عصر خود است ؛ اما زنان ديگر رمان ، اغلب يا از نوع و نمونۀ افراد عقب مانده يا جاهلي هستند که در آنها هيچ قدرتي براي جذب ديده نميشود، يا زناني هستند متجدد، که طوبي بخاطر بينش سنتي خود، از آنها روي گردان است .
قتل مظلومانۀ دختربچه اي به نام ستاره (دخترمباشر)، توسط دايي خود به دليل داشتن نطفۀ حرامي و دفن او پاي درخت انار در خانۀ طوبي، قطعه اي از داستان اسطوره اي است که گرچه به ظاهر طوبي را در خانۀ خود محصورتر ميکند، اما در حقيقت حلقه اي است از زنجيري که خواننـده را به شـيوه اي نمـادين ، متوجه واقعيت دردها و رنج هاي زنان دوران زن ستيز مشروطه ميکند.
تجلي کهن الگو در رمان طوبي و معناي شب براساس نظر يونگ ، «کهن الگوها، اسطوره ها، اديان و فلسفه هايي را پديد ميآورند، که بر ملت ها و تمام ادوار تاريخ اثر ميگذارند و هر کدام را متمايز ميکنند» (يونگ ، ١٣٨١: ١١٢) سخن کمپبل نيز در اين باره شبيه به نظر يونگ است آنجاکه ميگويد: «کهن الگوها، اشکال و تصاويري برخاسته از ذات جمعي هستند که عملا در جهان ، اجزاي تشکيل دهندة اسطوره ها ميباشند» (کمپبل ، ١٣٨٦: ٢٨).