چکیده:
هدف این پژوهش بررسی میزان توجه محتوای آموزشی مطالعات اجتماعی دورۀ اول متوسطه به نمادها، مولفهها و عناصر هویت ملی بوده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیل محتوایی بوده، جامعۀ آماری پژوهش، تمامی مطالب کتابهای مطالعات اجتماعی دوره اول متوسطه بوده که از طریق چند چکلیست تمامی محتوای آنها (به عنوان واحد تحلیل) از نظر میزان توجه به نمادها و مولفههای هویت ملی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان میدهد، توجه کتابهای مورد بررسی به تقویت هویت ملی گذرا بوده است، به این معنا که به برخی از نمادها مانند آثار و مکانهای تاریخی و مشاهیر ملی بیش از حد توجه شده و به برخی مانند پرچم و سرود ملی یا اصلا توجهی نشده و یا بسیار کم توجه شده است. در میان درسها، صفحهها و تصویرهای این کتابها برخی نمادهای هویت ملی مورد بیتوجهی قرار گرفتهاند. با توجه به اهمیت هویت ملی و تاثیر آن در ایجاد همگرایی و انسجام در جامعه استفاده از این تحقیق میتواند بهعنوان یکی از رسالتهای مهم نظام آموزشی مورد توجه ویژۀ سیاستگزاران و مولفان کتابهای درسی قرار گیرد.
The purpose of this study is to investigate the amount of educational content of social studies in the first grade of high school to the symbols, components and elements of national identity. The research method is descriptive-analytic-content analysis. The statistical population of the study included all the books of social studies of joiner high school, which, through a series of checks of all their content (as a unit of analysis) in terms of attention to symbols and the components of national identity were examined. The results of the research show that the attention of the reviewed books has been incomplete and transient in strengthening national identity i.e. some of the symbols, such as monuments and national celebrities, are overrated and some like national flags and anthems are either ignored or neglected. Among the lessons, the pages and images of these books have been neglected. Considering the importance of the issue of national identity and its impact on creating convergence and cohesion in society, the use of this research can be considered as one of the important missions of the educational system to be paid special attention to policymakers and authors of textbooks.
خلاصه ماشینی:
روش پژوهش توصلليفي- تحليل محتوايي بوده ، جامعۀ آماري پژوهش ، تمامي مطالب کتاب هاي مطالعات اجتماعي دوره اول متوسطه بوده که از طريق چند چک ليست تمامي محتواي آنها (به عنوان واحد تحليل ) از نظر ميزان توجه به نمادها و مؤلفه هاي هويت ملي مورد بررسي قرار گرفت .
نظر به اهميت مقوله هويت ملي و نقش مهم آن در تقويت انسجام و همبستگي يک جامعه و همچنين نقش بسيار مهم نظام هاي آموزشي، اين پژوهش در پي آن است که محتواي کتاب هاي درسي مطالعات اجتماعي دورة اول متوسطه را به لحاظ ميزان توجه به نمادهاي هويت ملي مورد تحليل و بررسي قرار دهد.
بر اساس پژوهش صالحيعمران و شکيبائيان (١٣٨٦)، توجه متعادلي به مقوله هويت ملي در کتاب هاي دورة ابتدايي نشده است ، به نمادهاي ملي توجهي نشده است و اين کتاب هاي نميتوانند نقش چندان موثري در شکل گيري و تحکيم مولفه هاي اسطوره اي و نمادين هويت ملي، که يکي از ابعاد مهم شخصيت و رشد همه جانبه فردي و اجتماعي دانش آموزان است ، داشته باشند.
هرچند پژوهش هايي چند در حوزة هويت ملي تاکنون به انجام رسيده است ، با اين - حال ، در پژوهش حاضر براي اولين بار محتواي کتاب هاي جديدالتاليف مطالعات اجتماعي دورة اول متوسطه توسط محققين مورد تحليل قرار گرفته است .
يافته هاي پژوهش در اين پژوهش براي پاسخ به سؤال اصلي تحقيق – يعني بررسي ميزان توجه به مولفه هاي هويت ملي - هر يک از نمادهاي ملي در کتاب هاي مطالعات اجتماعي دورة اول متوسطه (پايه هاي هفتم ، هشتم و نهم ) مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفته است .