چکیده:
در اجرای اختیاری تعهد چالشهای چندی وجود دارد که از جمله، عناصر اجرای اختیاری تعهد در مقایسه با عناوین مشابه، انواع اجرای اختیاری تعهد و بررسی آن در تعهدات تجزیهپذیر و غیر قابل تجزیه است. این نوشتار با بررسی تطبیقی میان نظامهای حقوقی دو کشور ایران و انگلیس، ابعاد اجرای اختیاری تعهد را مشخص مینماید و نتیجه اینکه اجرای اختیاری تعهد عبارت است از اینکه متعهد تعهد خود اعم از انجام عمل یا ترک آن و یا تحویل کالا را به اراده اجرا نماید؛ بدون آن که نیازی به الزام متعهد از طریق مراجع قانونی باشد. این اجرا دارای عناصری شامل علم به عمل، استقلال در وفاء و عمل مطابق عقد است. عناوین به کار رفته در حقوق انگلیس در این زمینه، قابلیت تطبیق با حقوق ایران را دارد.
خلاصه ماشینی:
بر اين اساس ، معناي لغوي اجــراي عين تعهد، اجراي اختياري مطابق با تعهد و هم چنين اجراي اجباري مطابق با آن را در بر مي گيرد؛ اما بررســي اصطلاحي موضوع نشان مي دهد کــه امروزه اجراي عين تعهد در زمره ي ضمانت اجراهاي مدني اســت و در فرضي متعهد به اجراي عين تعهد ملزم مي شــود که پيش از آن از اجراي اختياري تعهد خودداري نموده باشــد (علي احمدي ، ١٣٧٥: ٢٤٣؛ داکســبري ، ١٣٧٧: ١١٥)؛ لذا متعهد بايد آن چه را که به آن ملتزم شده است تا هنگامي که امکان اجراي آن وجود دارد اجــرا نمايد١ (صدر ماده ي ٢٢٠ قانون مدني ايران ٢)؛ در حقيقت اگر متعهد به اختيار خود آن چه را که متعهد شده اجرا نکند، عمليات اجراي قهري و جبري عليه او آغاز مي شود (جعفري لنگرودي ، ١٣٧٨: ١٥١/١).
٣. انواع اجراي اختياري تعهد در حقوق انگليس ، انتخاب طريق اجرا تحت عنوان جانشــين هاي اجرا نيز بررسي شده است ؛ به اين معني که در قرارداد مقرر شود که راه هاي جانشيني براي اجراي تعهد وجود داشــته باشــد و بتوان از بين دو يا چند طريق ، نحوه ي اجراي قرارداد را انتخــاب نمود١ (٤٨١: ١٩٩٨ ,Beatson).
جايي که اجراي اساسي صورت گرفته ، متعهدله نمي تواند با استناد به عدم اجــراي دقيق قرارداد، ســقوط تعهد خود را بخواهد؛ چــون نقض تعهد از ناحيه ي متعهد صورت نگرفته اســت ؛ بنابراين بايد ثمن قســمت اساسي تعهد با ملاحظه ي قيمت قراردادي پرداخت شــود و در اين جا حــق رد براي وي وجود ندارد، اما حق دارد اجراي بقيه ي تعهد هر چند که جزيي باشد را بخواهد.