چکیده:
بررسی برخورد زبانی و کشف انواع تداخل در میان دوزبانهها به ما کمک میکند تا مشکلات و موانع آموزشی را شناسایی کنیم و به راهحلهای علمی برای ایجاد و اجرای آموزش درست و بهدور از تبعیض در میان گروههای قومی متفاوت با یک زبان رسمی دست یابیم. هدف این پژوهش، بررسی تداخلهای نحوی فارسی و تالشی در میان دوزبانههای تالشی- فارسی، و فارسی- تالشی براساس تجزیه و تحلیل مقابلهای است. بهعلاوه، انواع تداخلها، عوامل مؤثر بر رخداد آنها، و نیز نقش جنسیت در بروز این پدیده تبیین میشود. جامعة آماری این پژوهش بیست دوزبانۀ فارسی- تالشی، و بیست دوزبانۀ تالشی- فارسیِ هشت تا بیست ساله از دو جنسیت است که به روش نمونهگیری در دسترس از روستای تالشیزبان عنبران در استان اردبیل و مهاجران دوزبانة تالشی روستای عنبران در غرب استان تهران، شهرک آزادشهر و شهر قدس انتخاب شدهاند. ابزار این پژوهش، پرسشنامهای حاوی پنجاه جملة فارسی و به همین شمار معادل تالشی آنها بودهاست. دادههای این پژوهش پس از گردآوری، آوانویسی و گلاسنویسی شدهاند. نتایج پژوهش نشان داد که جنسیت در ایجاد تداخل نحوی تأثیر معناداری ندارد. دوزبانههای دو گروه بیشتر تداخلها را از زبان نخست به زبان دوم انجام دادهاند و میزان تداخل در میان دوزبانههای فارسی-تالشی بیشتر از تالشی- فارسی است.
خلاصه ماشینی:
در ايـن تحقيـق تـلاش شده است با توجه به نتايج به دست آمده به پرسش هاي زير پاسخ داده شود؛ ١- در حوزة نحو بيشتر چه تداخل هايي در جملۀ دوزبانه ها ديده ميشود؟ ٢- آيا بيشتر تداخل ها به سبب تفاوت دو زبان است يا عوامل ديگري نيز دخيل هستند؟ ٣- جنسيت چه تأثيري در اين امر دارد؟ اين پژوهش به صورت ميداني در ميان دو زبانه هاي فارسي- تالشي، و تالشي- فارسـي کـه سن آنها از هشت تا بيست در نوسان بود، انجام شده است .
در اين حالت ، اگر عامل (فاعـل منطقـي يـا معنايي) در قالب اسم يا ضمير شخصي منفصل در صدر جمله نيايد، ضـرورتا مفعـول مسـتقيم ميزبان ضماير متصل غيرفاعلي (پيبست هاي ضميري) قرار ميگيرد: جدول شمارة ١- جايگاه عامل در حالت ارگتيو {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} ٧٢ محرم رضايتي، مريم داناي طوس و کيومرث خانبابازاده زبان فارسي و گويش هاي ايراني/ سال چهارم ، دورة دوم ، پاييز و زمستان ١٣٩٨ در مثال هاي ١ و ٢ عامل (فاعل معنـايي و منطقـي) بـه صـورت اسـم (hasan-ə) و ضـمير منفصل (man) در صدر جمله آمده و حالت غيرفاعلي (کنايي) دارد و مفعول مسـتقيم (kitob) حالت فاعلي پيدا کرده و با تغيير عامل ، فعل ماضي متعـدي بـدون تغييـر مانـده اسـت .
جدول شمارة ١٩- تداخل مطابقت فعل با مفعول {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} در مثال هاي بالا دوزبانه ها برخي از ويژگيهـاي ارگتيـو زبـان اول خـود را بـه زبـان دوم تعميم داده اند و مانند تالشي در زبان فارسي جمله هايي را توليد کرده اند که فعل به جاي فاعـل ، ظاهرا با مفعول منطقي مطابقه دارد.