چکیده:
هدف از این مطالعه بررسی رابطه بین سه متغیر رشد اقتصادی، صادرات و اشتغال در بخش کشاورزی ایران است. برای این منظور از آمار سری زمانی 1390-1346 استفاده شده است. رابطه همزمان سه متغیر مزبور موجب انتخاب سیستم معادلات همزمان و تخمین زن 3SLS گردید. نتایج به دست آمده نشانگر، تاثیر پذیری رشد بخش کشاورزی از رشد اشتغال و بهره وری عوامل تولید و سرمایه می-باشد. بر اساس نتایج بدست آمده یک درصد افزایش در رشد اشتغال، سرمایه و بهره وری به ترتیب موجب 3/ 0، 34/ 0 و 58/ 0 درصد رشد در تولید کشاورزی میگردد. در تابع رشد اشتغال هیچکدام از متغیرهای رشد کشاورزی و دستمز واقعی این بخش اثر معناداری نشان ندادند. در مقابل سرمایه و صادرات تاثیر معنی دار و مثبت بر اشتغال کشاورزی دارد. یک درصد رشد در سرمایه موجب 1/ 0 درصد در رشد اشتغال میشود. یک درصد رشد در صادرات کشاورزی می تواند 04/ 0 درصد اشتغال را افزایش دهد. در تابع صادرات کشاورزی اغلب متغیرها رابطه معنی داری را نشان ندادند که با توجه به انتخاب متغیرهای پیشنهادی در نظریات اقتصادی، می توان برون زا بودن صادرات کشاورزی ایران را پیش بینی کرد.بر اساس نتایج بدست امده جهت بالا بردن رشد ارزش افزوده کشاورزی، تمرکز بر رشد بهرهوری به عنوان مهمترین راهکار محسوب میشود. این رشد میتواند از طریق آموزش تولیدکنندگان و ترویج تکنولوژی جدید بدست آید. عدم وجود رابطه علی از رشد تولید به رشد صادرات نشان میدهد برای بالفعل کردن پتانسیل صادرات کشاورزی کشور، راهکارهای بازاریابی اهمیت بیشتری نسبت به راهکارهای تولیدی دارد.
هدف از این مطالعه بررسی رابطه بین سه متغیر رشد اقتصادی، صادرات و اشتغال در بخش کشاورزی ایران است. برای این منظور از امار سری زمانی 1390-1346 استفاده شده است. رابطه همزمان سه متغیر مزبور موجب انتخاب سیستم معادلات همزمان و تخمین زن 3SLS گردید. نتایج به دست امده نشانگر، تاثیر پذیری رشد بخش کشاورزی از رشد اشتغال و بهره وری عوامل تولید و سرمایه می-باشد. بر اساس نتایج بدست امده یک درصد افزایش در رشد اشتغال، سرمایه و بهره وری به ترتیب موجب 3/0، 34/0 و 58/0 درصد رشد در تولید کشاورزی میگردد. در تابع رشد اشتغال هیچکدام از متغیرهای رشد کشاورزی و دستمز واقعی این بخش اثر معناداری نشان ندادند. در مقابل سرمایه و صادرات تاثیر معنی دار و مثبت بر اشتغال کشاورزی دارد. یک درصد رشد در سرمایه موجب 1/0 درصد در رشد اشتغال میشود. یک درصد رشد در صادرات کشاورزی می تواند 04/0 درصد اشتغال را افزایش دهد. در تابع صادرات کشاورزی اغلب متغیرها رابطه معنی داری را نشان ندادند که با توجه به انتخاب متغیرهای پیشنهادی در نظریات اقتصادی، می توان برون زا بودن صادرات کشاورزی ایران را پیش بینی کرد.بر اساس نتایج بدست امده جهت بالا بردن رشد ارزش افزوده کشاورزی، تمرکز بر رشد بهرهوری به عنوان مهمترین راهکار محسوب میشود. این رشد میتواند از طریق اموزش تولیدکنندگان و ترویج تکنولوژی جدید بدست اید. عدم وجود رابطه علی از رشد تولید به رشد صادرات نشان میدهد برای بالفعل کردن پتانسیل صادرات کشاورزی کشور، راهکارهای بازاریابی اهمیت بیشتری نسبت به راهکارهای تولیدی دارد.
خلاصه ماشینی:
نتایج به دست آمده نشانگر، تاثیرپذیری رشد بخش کشاورزی از رشد اشتغال و بهره وری عامل های تولید و سرمایه میباشد.
خالدی و همکاران (١٣٨٦) با استفاده از آمار سریزمانی ٨٣-١٣٥٠ مربوط به بخش کشاورزی و با کمک یک دستگاه معادلات (شامل سه معادله رشد اقتصادی، اشتغال و صادرات مربوط به کشاورزی) به بررسی عامل های موثر بر رشد اقتصادی بخش کشاورزی، اشتغال و صادرات آن و همچنین رابطه موجود در بین آنها پرداختند.
مهدویعادلی و دهنوی (١٣٩٠) با استفاده از جدیدترین روش های اقتصادسنجی مانند آزمون ریشه واحد پانلی،هم انباشتگی پانلی و علیت پانلی، رابطه علیت بین رشد اقتصادی و صادرات برای دو گروه از کشورها یعنی کشورهای در حال توسعه و کشورهای عضو OECDدر دوره زمانی ٢٠٠٦-١٩٨١ مورد بررسی قرار دادند.
روش تحقیق در این پژوهش ، با استفاده از آمار سریزمانی ٩٠-١٣٤٦ در بخش کشاورزی و با کمک یک مجموعه معادلات (شامل سه معادله رشد اقتصادی، اشتغال و صادرات مربوط به کشاورزی)، نوع رابطه های موجود در بین سه متغیر رشد اشتغال ، رشد اقتصادی و رشد صادرات در بخش کشاورزی ایران ، مورد بررسی قرار میگیرد.
بنابراین سیستم معادلات تحقیق عبارتند از (رجوع شود به تصویر صفحه) که ̇ رشدارزش افزوده بخش کشاورزی، ̇رشد اشتغال در بخش کشاورزی، ̇ رشد صادرات بخش کشاورزی، ̇ رشد موجودی سرمایه در بخش کشاورزی،PXG شاخص نسبی قیمت کالاهای صادراتی و ̇A بهره وری کل عامل های تولید کشاورزی میباشند.
(رجوع شود به تصویر صفحه) نمودار(١)روند شاخص های ارزش افزوده ، اشتغال و صادرات بخش کشاورزی ١٠٠=١٣٤٦ در روش تحقیق ، استخراج بهره وری بخش کشاورزی بیان شده است .