چکیده:
کمیت و کیفیت فضاهای باز میانی بناها و بافت تاریخی کاشان، نقش مهمی در حضورپذیری، رضایتمندی و ارتقاء تعاملات اجتماعی افراد دارد. دارا بودن احساس آسایش، بخصوص آسایش حرارتی در بافت تاریخی، میتواند موجب تداوم حیات و تنوع فعالیتها و حضور افراد در فضاهای باز و نیمهباز این اماکن گردد. وجود این فضاها در میان ساختمانهای پیرامون، علاوه بر تنوع معماری و زیبایی، باعث ضرورت بررسی وضعیت آسایش حرارتی، جهت حضور بیشتر افراد در این فضاها شده است. هدف پژوهش حاضر آن است تا ابتدا به مطالعه و بررسی محدوده آسایش حرارتی توسط شاخص استاندارد «دمای معادل فیزیولوژیکی» (PET) بپردازد، سپس با ارائه روشی نوین، نقش متغیرهای اثرگذار در پیشبینی احتمال بروز آسایش حرارتی را مشخص نماید. روش تحقیق بهکاررفته در این مطالعه، از نوع پژوهش همبستگی است. ازاینرو تعداد 17 سایت در این بافت تاریخی از تاریخ 6 شهریور تا 21 شهریور 1397 مورد ارزیابی قرار گرفتند. در کنار مطالعات کتابخانهای، حضور فیزیکی در بافت و انجام مطالعات میدانی، همزمان با پاسخ تعداد 788 نفر از ساکنان و گردشگران به پرسشنامهها، دادههای اقلیمی ثبت گردید و پس از محاسبه نرخ لباس با نرمافزار Deltalog10 محدوده (PET) با نرمافزار Ray Man مشخص گردید، سپس دادهها با نرمافزار 24 SPSS مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفتند. یافتهها نشان داد پاسخدهندگان در محدوده دمایی 07/24 تا 21/31 درجه سانتیگراد (PET) احساس آسایش حرارتی داشتند. همچنین نتایج بهدستآمده از برازش مدل رگرسیون لوجستیک نشان داد از طریق بررسی دو متغیر، داشتن آگاهی از وضعیت آب و هوایی و سابقه بازدید در گذشته از یک مکان، میتوان احتمال بروز آسایش حرارتی افراد را تا سطح 925/0 درصد پیشبینی نمود.
Abstract The overwhelming qualities cultural and local values of architectural sights in kashan historical textures is the main reason for the presence and the activities of their inhabitants in thermal comfort. The continuation of life the sheer variety of energy & activity in its historical texture have made possible the presence of a large population in the open-air & semi-open-space of this place. This situation-the existence of such spaces in the neighboring buildings-as well as the architectural beauty & variety have made assessment of human thermal comfort a necessity. This research first studies & assessed the range of human thermal comfort via the index physiological equivalent temperature (PET) and second presents a new method to predict the function of operative variables in the possibility of human thermal comfort. For this purpose 17 sites or locations in the historical texture were examined from Shahrivar 6th to Shahrivar 21th in 1397. In addition to library study, cultural presence in these textures, field study, the response of 778 people among the inhabitants and tourists to the questionnaires as well as climate data were simultaneously obtained. At the next stage after the estimation of dress rate through Delta log 70 software (PET) range by Ray Man software were determined. Consequently the data was analyzed by Spss 24 software. Our findings show that the respondents felt thermal comfort between 24.07 to 31.21centigrade (PET). It is also worth mentioning that the obtained results from estimating at structural equation model indicates that through the examination of two variables-checking the weather conditions and previous visits history one com predict the possibility of human thermal comfort up to %925.
خلاصه ماشینی:
علاوه بر سـاکنين بومي، توسـعه مدل آسـايش حرارتي در خرد اقليم هاي شـهري اين مناطق ، ميتواند محدوده آسـايش و بهترين زمان اسـتفاده را براي برنامه ريزان و گردشـگران تعيين نمايد(٢٠١٧ ,Taleghani &Nasrollahi, Hatami, ).
(Pearlmutter, 2016; Martínez-Molina, Tort-Ausina, Cho, & Vivancos, 2016 مطالعـه و بررسـي سـوابق پژوهش هـاي انجام شـده در فضـاهاي بـاز نشـان داد عوامـل ذهنـي و روان شـناختي نقـش مهمـي در بروز آسايش حرارتي دارنـد.
بررسي سوابق پژوهش هاي انجام شده ، نقش تاثيرپذيري وضعيت آسايش حرارتي را از اين عوامل مختلف در چند دسته بندي کلي مورد ارزيابي قرار مي دهد: پديده جهانيشـدن و صـنعتيسـازي باعث بر هم زدن نظم و تعادل ميان طبيعت و انسـان شـده اسـت و اين مشـکلات در بخش سـاختمان کاملا مشـهود اسـت (٢٠١٧ ,Hatipoglu).
درصد پاسخ افراد به احساس آسايش حرارتي افراد در کل سايت هاي تاريخي مطابق (تصوير ٤) نشان داده شده است .
با توجه به مقدار آماره والد٨ براي متغيرهاي داشتن سابقه بازديد در گذشته از اماکن تاريخي شهر کاشان و آگاهي از شرايط آب و هوايي شهر کاشان که به ترتيب برابر ٥/٤٥٦ و ١٢/٤٥٨ به دست آمده ميتوان گفت که متغيرها به ترتيب در سطح خطاي پنج درصد (٠٠٥>P) و يک درصد (٠٠١>P) آزمون معنيدار است و اين متغيرها تأثير معنيداري بر احتمال بروز آسايش حرارتي دارند.
در حالت دوم که در اين پژوهش استفاده شده است ميتوان از طريق بررسي سوابق ذهني افراد (داشتن سابقه بازديد افراد در گذشته از بافت تاريخي و اطلاع داشتن از وضعيت اقليمي کاشان ) احتمال بروز وضعيت آسايش حرارتي افراد را پيش بيني نمود.