چکیده:
داستان سلیمان و ملکه سبا در قرآن کریم و عهد قدیم نقل شده و از قصههای قابل تعمق اندیشمندان است؛ آنچه از تطبیق استنتاج میگردد معین آنست اگرچه هر دو کتاب هدف غایی ملکه سبا را درک و دریافت حکمت سلیمان تلقی نمودهاند ومتعرض در تایید وجود تاریخی حضرت سلیمان و پذیرش اصل داستان از حیث بنانهادن روابط اجتماعی و انسانی، نسب، دانش و حکمت سلیمان و... شدهاند اما در حجم و نوع بیان مطالب بسیاری از ارکان همانند احضار تخت بلقیس، خبرآوردن هدهد، عبور بلقیس از آبگینه و... که با هدف تعلیم و تربیت در قرآن کریم نقل شده راجع به آن درعهدقدیم اظهارنظر نشده ودر شیوه گزارش این گزارهها در مسائلی چون، جایگاه (پادشاهی یا پیامبری)، عصمت سلیمان از آغاز تا فرجام سلطنت، برجستهسازی فرآیند دیندارشدن وارتقای مقام ملکه سبا از بت پرستی به توحیدو... اختلافات مبنایی باهم دارند. که اساسیترین مطلب افتراقی را درتفاوت رویکردها و اشارات تشریحی (هدایتی یا سرگرمی) در بیان این داستان باید دانست. ازاینرو، نشان دادن تطبیقی تفاوتها و شباهتها وتحلیل این دیدار ازحیث روش، ساختار و محتوا بارویکردی توصیفی- تحلیلی هدف اصلی و بدیع مقاله حاضر قلمداد میشود. کلید واژهها: سلیمان، نسب، ملکه سبا، قرآن کریم، عهد قدیم.
The story of Solomon and the Queen of Sheba is quoted in the Holy Qur'an and the Old Testament and is one of the contemplative stories of thinkers; What can be deduced from the application is certain, although both books consider the ultimate goal of Queen Saba to be the understanding of Suleiman's wisdom and are subject to confirmation of Suleiman's historical existence and acceptance of the original story in terms of establishing social and human relations, lineage, knowledge and wisdom. ... but in the volume and type of expression of many elements such as summoning the throne of Belqis, informing Hudhud, Belqis passing through the glass, etc., which was quoted in the Holy Quran for the purpose of education, Rajab was not commented on in the Old Testament These propositions have fundamental differences in issues such as status (kingdom or prophethood), the infallibility of Suleiman from the beginning to the end of the monarchy, highlighting the process of religiosity and promotion of the Queen of Sheba from idolatry to monotheism, structure and content of descriptive-analytical approach is considered the main and original goal of this article.Keywords: Solomon, lineage, Queen of Sheba, Holy Quran, Old Testament.
خلاصه ماشینی:
از تطبیق این دو کتاب،استنتاج میگردد که هردو کتاب هدف غاییِ ملکۀ سبا را درک و دریافتِ حكمت سليمان تلقی نمودهاند و متعرض در تأیید وجود تاریخی حضرت سلیمان(ع) و پذیرش اصل داستان از حیث بنا نهادن روابط اجتماعی و انسانی، نسب، دانش و حکمت سلیمان(ع) و غیره شدهاند؛ اما در حجم و نوع بیان بسیاری از ارکان این موضوع، همانند احضار تخت بلقيس، خبرآوردن هدهد، عبور بلقيس از آبگينه و غیره که در قرآن کریم با هدف تعلیم و تربیت نقل شده، در عهد قدیم بیان نشدهاند؛ همچنین در این دو کتاب، شیوۀ گزارش این گزارهها در مسائلی چون: جایگاه (پادشاهی یا پیامبری)، عصمت سلیمان(ع) از آغاز تا فرجام سلطنت، برجستهسازی فرآیند دیندار شدن و ارتقای مقام ملکۀ سبا از بتپرستی به توحید و غیره، اختلافات مبنایی وجود دارد که اساسیترین نکتۀ افتراقی را در تفاوت رویکردها و اشارات تشریحی (هدایتی یا سرگرمی) در بیان این داستان باید دانست.
بررسی و تحلیل تفسیری داستان سلیمان(ع) و ملکۀ سبا در نگاه قرآن کریم و تطبیق آن با عهد قدیم، دوفصلنامۀ پژوهشهای تفسیر تطبیقی.
قرآن کریم در این بخش از زندگی ایشان میفرماید: «سليمان در جستوجوى آن پرنده (هدهد) برآمد» ﴿وَ تَفَقَّدَ الطَّيْرَ﴾ (نمل: 20) و گفت: «مرا چه شده است كه هدهد را نمىبينم يا اين كه او از غایبان است» (نمل: 20)؛ چه این که وی بر تخت خود مینشست و جمیع مرغان، حاضر میشدند و سایه میافکندند؛ اما روزی سلیمان(ع) به بالا نظر کرد ولی او را ندید (قمی، 1367ش، ج2، ص127).
H. Ibn ‘Arabi, Mohammad Ibn ‘Ali, Tafsir Ibn ‘Arabi), Beirut: Dār Ehyā’ al-Torāth al-‘Arabi, 1422 A.
H. Tha'labi, 'Abd al-Rahman Ibn Mohammad, al-Kashf va al-Bayān 'an Tafsir al-Qur'ān, Beirut: Dār Ehyā' al-Torāth al-'Arabi, 1418 A.