چکیده:
تبیین موضوع: مسکن از نیازهای اصلی زندگی در سراسر دنیا بهشمار میآید و در شهرها، مسئله بزرگی برای شهروندان و مسئولین محسوب میشود. هدف این مقاله، شناسایی و تحلیل شاخصهای مؤثر در بخش مسکن و تبیین این شاخصها در برنامهریزی مسکن شهری در ایران در بازه زمانی 40 ساله (سالهای 1357 تا 1396) مستخرج از مرکز آمار ایران است.
روش: مقاله حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی است. رویکرد کلی حاکم بر آن تحلیل محتوای کیفی است که در قالب آن اسناد و گزارشها، اسناد بالادستی شامل برنامههای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و طرح جامع مسکن و سایر اسناد مرتبط با موضوع مسکن مورد بررسی قرارگرفتهاند. در بخش تحلیل بهمنظور شفافسازی و درک بهتر، از شکلهای مربوط به میانگینهای آماری که در نرمافزار Spss و Excell تهیهشدهاند، استفادهشده است.
یافته ها: نشاندهنده آن است که تعداد شاخصهای مؤثر بخش مسکن در دهه 60 با توجه به حوادث رخداده در این دوران از قبیل جنگ، تصویب قانون زمین شهری و ... و سیاستهای در نظر گرفتهشده توسط دولت در زمینه تخصیص مسکن به شهروندان بالاتر از سایر دورهها بوده است. از میزان این شاخصها در سالهای بعد بهویژه دهه 80 و 90 کاسته شده اما در این دههها بر فراوانی شاخصهای مسکن افزودهشده است.
نتایج: شاخصهای مطرح در این دههها مشابه بوده و در طی گذشت زمان تغییر چندانی در آنها رخ نداده و بهصورت ثابت و سنتی باقیماندهاند. تغییر این شاخصها در برنامهریزی مسکن در شهرهای ایران امری لازم و ضروری است.
Explanation:Housing is one of the main necessities of life around the world and in cities,it is a big problem for citizens and officials.The purpose of this article is to identify and analyze the effective indicators in the housing sector and explain these indicators in urban housing planning in Iran over a period of 40 years(1357-1396)extracted from the Statistics Center of Iran. Method: The present article is applied in terms of purpose and descriptive in terms of method. The general approach is qualitative content analysis in which documents and reports, upstream documents including economic, social and cultural development programs and comprehensive housing plan and other documents related to housing are examined. In the analysis section, in order to clarify and better understand, the graphs related to the statistical means prepared in Spss and Excel software have been used. Findings:The number of effective indicators of the housing sector in the 60s due to the events that occurred in this period such as the war,the adoption of the Urban Land Law,etc. and the policies considered by the government in the field of housing allocation to Citizens are higher than other periods and the rate of these indicators has decreased in the following years,especially in the 80 and 90,but in these decades the frequency of housing indicators has increased. Results:The indicators in these decades are similar and have not changed much over time and have remained constant and traditional.Changing these indicators in housing planning in Iranian cities is necessary.
خلاصه ماشینی:
شاخص های بانک اطلاعاتی مسکن در این دهه تحت تأثیر برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور (١٣٧٢-١٣٦٨) قرار داشته که تأکید بر تولید مسکن ارزان قیمت ، سرمایه گذاری بخش خصوصی و تعاونی ها در بخش مسکن و اعطای تسهیلات به ویژه در مناطق جنگ زده است .
لازم به ذکر است که استخراج مؤلفه های مسکن بر اساس پیشینه های داخلی و خارجی، نمونه های خارجی ازجمله UN Habitat و World Bank و همچنین برنامه ها و سیاست گذاری ها صورت پذیرفت ؛ که پس از مورد تائید قرار گرفتن مقوله ها توسط خبرگان ، شاخص های مسکن بنا بر موضوع در این مؤلفه ها جای گرفتند که در نتیجه شاخص های ایران در مؤلفه های تولید/ مجوز ساخت ، موجودی مسکن ، امکانات و تأسیسات ، کمک های مالی و تسهیلات بانکی یا مؤسسات ، دسترسی به خدمات شهری، استاندارد کمی سکونت ، هزینه های ساخت وساز، مالکیت ، دوام پذیری و مصالح ، تأمین مسکن کم درآمدها، اجاره ، زمین ، هزینه های مسکن و خانوار، خدمات ساختمانی و نیروی کار و قیمت مسکن دسته بندی شدند.
تعداد شاخص ها مسکن در مقوله مالکیت در دهه ٨٠ ، ٧٠ بیشتر مشاهده می شود که در اهداف برنامه های سوم و چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هم مورد توجه بوده است .
(2020), "Housing policy and demographic changes: the case of Iran", International Journal of Housing Markets and Analysis, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print.