چکیده:
هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتباریابی الگوی آموزش سواد رسانه ای در دوره متوسطه بود. روش تحقیق، کیفی ازنوع داده بنیاد بوده است. جامعه مورد بررسی، سه گروه از خبرگان و متخصصان را شامل شدند: اساتید و پژوهشگران حوزه ارتباطات، متخصصان و خبرگان حوزه آموزش و پرورش و معلمانی که سالها در زمینه آموزش سواد رسانه ای به دانش آموزان تجربه های ارزشمندی کسب کرده اند؛ تعداد 15 نمونه انتخاب شد. از آن جایی که در این پژوهش در پی طراحی یک مدل یا نظریه برآمده از دادهها بود، برای جمع آوری دادههای مورد نیاز تحقیق از روش مصاحبه عمیق استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل مصاحبه ها، از نرم افزار مکس کیودا استفاده شد که تحلیل داده ها در روش نظریه زمینهای شامل سه مرحله کدگذاری باز (بدوی)، محوری و گزینشی بود و طی آن، دادههای جمع آوری شده مرحله به مرحله انتزاعیتر شد تا در نهایت مدل پژوهش حاصل گردید. نتایج تحقیق نشان داد آموزش سواد رسانه ای از 5 فصل تشکیل شده که شامل فنون خلق پیام، نادیده های رسانه، رسانه و سبک زندگی، رژیم مصرف رسانه ای و مخاطب شناسی می باشد.
خلاصه ماشینی:
جامعه مورد بررسي ، سه گروه از خبرگان و متخصصان را شامل شدند: اساتيد و پژوهشگران حوزه ارتباطات، متخصصان و خبرگان حوزه آموزش و پرورش و معلماني که سالها در زمينه آموزش سواد رسانه اي به دانش آموزان تجربه هاي ارزشمندي کسب کرده اند؛ تعداد ١٥ نمونه انتخاب شد.
عصر تنوع رسانه ها و با ديجيتالي شدن شکل و محتواي آنها نظام آموزشي بايد، پرورش سواد رسانه اي را به عنوان يکي از اهداف حوزه تربيت عمومي خود قرار دهد و مهارت دسترسي ، تحليل ، ارزيابي و خلق پيامهاي رسانه اي در قالب هاي متنوع را به دانش آموزان آموزش دهد.
روشندل و همکاران (١٣٩٦) با توجه به رويکرد نظامند مورد استفاده در اين پژوهش ٨ معيار مهم در اين بخش شناسايي نموده بود که شامل توليد محتوايي رسانه اي، توانمند سازي جامعه ، آموزش سواد رسانه اي، تدوين سياستگذاري سواد رسانه اي، بسترسازي در جامعه ، آينده گرايي، ارتباط با بخش هاي جامعه و در نهايت ويژگيهاي جمعيت شناختي بوده است .
علاوه بر روش مصاحبه در اين پژوهش با بررسي کتابخانه اي اسناد و مدارکي که مربوط به سواد رسانه اي و راهکارها و الگوهاي آموزش آن در دنيا است ، شامل کتابها، مقاله ها، پايان نامه ها، بيانيه ها و توصيه هاي سازمانهاي ب ن ي المللي چون يونسکو و اتحاديه اروپا، تاريخچه کشورهاي برتر در زمينه آموزش سواد رسانه اي و الگوها و مدل هاي اجرايي کشورهاي مختلف ، سعي شده در جهت تسهيل دسترسي به اهداف تحقيق و پرکردن خلأهاي مصاحبه ها، براي رسيدن به الگوي مطلوب استفاده شد.