چکیده:
وجود احادیث جعلی در بین روایات رسول خدا۹ و ائمههدی: واقعیتی غیر قابل انکار است. در این نوشتار دربارۀ آغاز جعل حدیث، کیفیت حدیث جعلی، معیار بازشناسی روایات ساختگی عمدی از غیر عمدی و وجود روایات جعلی در کتب معتبر حدیثی پرسشهایی طرح شده است و پاسخی شایسته یافته است. دستاورد مقالۀ حاضر آن است که روایات جعلی عمدی در بین روایات شیعه و سنی قبل از تدوین کتب حدیثی فراوان بوده است ولی فقها و محدثان با راهنمایی اهل بیت: روایات جعلی را از میراث حدیثی پاکسازی کردهاند و از این رو دانشمندان شیعی از توصیف روایت جعلی در کتب معتبر شیعی - جز در مواردی قطعی ـ باید پرهیز کنند.
Occurrence of fabricated hadiths among the traditions transmitted from Prophet Muhammad (s.‘a.w.) and the Infallible Imams (‘a.s.) is an undeniable fact about which the Infallibles have warned and pointed out the punishment of the fabricators in the hereafter. This writing deals with why and how these fabricated hadiths have crept into Shi‘a and Sunni hadith collections and mentions the method of the Shi‘a scholars [for distinguishing a fabricated hadith] when they confront a dubious case, in the form of six inquiries.
خلاصه ماشینی:
در بخشى از آن مصاحبه باید مىگفتم که اصلِ بودن احادیث ساختگى مسلم است، امّا اینکه مثلاً به گفته برخىها و نیز به مضمون برخى روایات این احادیث دهها هزار، بلکه صدها هزار باشد، نیاز به تحقیق دارد و ضمناً باید توجه داشت که فقها و محدثان شیعه هنگام تدوین کتابهاى حدیثى معتبر تا آنجا که تشخیص دادهاند، احادیث جعلى را کنار گذاشته و به تعبیرى کتابهاى خود را تهذیب و پاکسازى کردهاند.
لذا پس چاپ این مصاحبه، علامه عسکرى رحمهالله در شمارۀ 13 مجله، طبق وظیفه و بدون ملاحظۀ اینکه بنده از ارادتمندان ایشان هستم، با فرستادن یادداشتى، مصاحبۀ مزبور را با عبارت زیر مورد نقد قرار دادند: در پاسخ به حضرت آیة اللّٰه استادى - اطال اللّه بقاءه - عرض مىنمایم: آیا شما کتاب «ابوهریرة» علامه فقید آیة اللّه شرف الدین - رضوان اللّه تعالى علیه - [که ساختگى بودن دهها روایت را یاد کرده] و دو جلد کتاب «احادیث اُمّ المؤمنین عایشه» [که ساختگى بودن چه مقدار حدیث را در آن یاد کردهام] و نیز «الاخبار الدخیلة» علامه تسترى [که موضوع آن معرفى ساختگى بودن تعدادى از روایات است] و نیز کتاب «الموضوعات» ابن جوزى [که فقط مربوط به احادیث جعلى است] و مانند آنها را خواندهاى و این چنین فرمایشات را مىفرمایید؟ و السلام علیکم جمیعاً من السید المرتضى العسکرى چهارم شهر رمضان 1420ق بعد از این تاریخ، مصاحبۀ مزبور دوبار یا بیشتر چاپ شد، امّا آن بخش را که مورد اعتراض علامه عسکرى رحمهالله بود، حذف کردم و یادآور شدم که چون بخشى از این مصاحبه مورد اعتراض قرار گرفته، آن بخش حذف شد؛ یعنى انتقاد آن بزرگوار را پذیرفتم.