چکیده:
هدف: در محیط های کاری، سازمانها نیازمند ایجاد تعادل بین موجودی انبار و هزینه های نگهداری می باشند.از این رو کنترل موجودی یکی از دغدغه های اصلی سازمان هاست.در بسیاری از سازمان ها از روش طبقه بندی ABC جهت کنترل حجم زیاد موجودی ها استفاده می کنند. در طبقه بندی ABC سنتی ،اقلام تنها براساس یک معیار واحد دسته بندی می شوند اما توجه به معیارهای دیگر نیز ضروری است که در اینگونه موارد از طبقه بندی چندمعیاره اقلام موجودی استفاده می شود.هدف این پژوهش ارائه مدل جدید در طبقه بندی چندمعیاره اقلام موجودی است. روش: در این پژوهش از روش تحلیل پوششی داده ها جهت ارائه مدلی مناسب برای طبقه بندی اقلام موجودی استفاده شده است. در ادبیات پژوهش از مدل های شعاعی و غیر شعاعی تحلیل پوششی داده ها برای طبقه بندی اقلام موجودی استفاده شده است که از مقایسه نتایج مدل ها نتیجه می شود مدل های غیرشعاعی طبقه بندی منطقی تری را ارائه می دهند. به همین دلیل در این مقاله انواع دیگر مدل های غیرشعاعی جهت بهبود طبقه بندی اقلام موجودی پیشنهاد شده است. یافتهها: روش پیشنهاد شده ضعف مدل های شعاعی را ندارد و در راستای مدل های غیرشعاعی باعث بهبود طبقه بندی چندمعیاره اقلام موجودی شده است. نتیجهگیری: جهت اجرای مدل های جدید و مقایسه آن ها با مدل های موجود از47 قلم از اقلام موجودی مربوط به یک مثال عددی مشترک موجود در ادبیات پژوهش و همچنین 80 قلم از اقلام موجودی شرکت صنعتی پارس خزر استفاده شده است.نتایج مقایسه مدل پیشنهاد شده با مدل های موجود در ادبیات پژوهش، نشان دهنده برتری مدل پیشنهاد شده است.
Objective: In Workplaces, organizations need to balance warehouse inventory and maintenance costs. Therefore, inventory control is one of the major concerns of organizations. In many organizations, they use the ABC classification method for controlling a large volume of inventory. in the traditional ABC classification, items are categorized only by a single criterion; but considering other criteria is also essential, so in such cases, the multi-criteria inventory classification is used. The purpose of this study is to present a new model in multi-criteria inventory classification. Methods: In this study, the data envelopment analysis method has been used to present an appropriate model for inventory classification. In the literature of Radial and non-radial models of data envelopment analysis have been used in inventory classification and the comparison of the results of the models indicates that non-radial models provide a more rational classification. Hence, other types of non-radial models have been proposed in this paper to improve inventory classification. Results: the proposed method does not have the weakness of the radial models and improves the multi-criteria inventory classification using non-radial models. Conclusion: 47 items of inventory related to a common numerical example in the literature as well as 80 items of inventory items of Pars Khazar industrial company have been used in order To implement the new models and compare them with existing models. The results of comparing the proposed model with the existing ones in the literature show the superiority of the proposed model.
خلاصه ماشینی:
ارائه مدلي مناسب جهت بهبود طبقه بندي چندمعياره اقلام موجودي با استفاده از مدل SBM (مطالعه موردي : شرکت صنعتي پارس خزر) محمدرحيم رمضانيان * * نويسـنده مســئول ، دانشـيار، گــروه مــديريت ، دانشـکده ادبيــات و علـوم انســاني ، دانشــگاه گـيلان ، رشــت ، ايــران .
روش : در اين پژوهش از روش تحليل پوششي داده ها جهت ارائه مدلي مناسب براي طبقه بندي اقلام موجودي استفاده شده است .
در ادبيات پژوهش از مدل هاي شعاعي و غير شعاعي تحليل پوششي داده ها براي طبقه بندي اقلام موجودي استفاده شده است که از مقايسه نتايج مدل ها نتيجه مي شود مدل هاي غيرشعاعي طبقه بندي منطقي تري را ارائه مي دهند.
آر- مدل ٢ يک مدل بهينه يابي خطي وزن دار است که براي طبقه بندي اقلام موجودي استفاده شده است اما مشکل اساسي اين مدل اين است که اگـر در يـک معيار کم اهميت داراي مقدار بالايي باشد آن قلم موجودي را به صورت نادرست در طبقه A قرار ميدهد.
با استفاده از بررسي پيشينه تحقيق در مورد شيوه هاي طبقه بندي چندمعياره موجودي مبتنـي بـر مـدل هـاي مشابه DEA، مسئله پژوهش حاضر ارائه مدل هاي مناسب و مقايسه آن ها با روش هاي موجود جهت بهبود آن روش هـا و طبقه بندي دقيق تر از اقلام است .
ايـن مدل ميتواند جهت طبقه بندي اقلام موجودي بدون بهينه ياب توسط مديران موجودي بکار برده شود امـا نمـره محاسـبه شده براي اقلام موجودي در اين مدل ، مستقل از وزن اقلام مي باشد و به همين دليل ممکن است که يک قلم موجودي در طبقه نامناسبي قرار گيرد (نگ ٢٠٠٧،٦).