چکیده:
بحث پیرامون فرزندان مشروع و نامشروع در عرف و قانون، طی بازههای زمانی مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. نظرات در این حیطه معمولاً بر دو قسم است. گروهی معتقدند کودکان نامشروع میبایست به ابوین طبیعی خود ملحق شوند و نبایست این اطفال را از حقوق خود محروم ساخت اما گروه دوم بر این باورند کودکان طبیعی تنها از توارث، قضاوت، شهادت و امام جماعت بودن محروم هستند و اعتقاد دارند این موارد در مقابل دیگر حقوق ایشان قابل چشمپوشی است. به هر ترتیب محقق در این پژوهش سعی کرده، از تکرار مکررات و بررسی نظریههای مختلف که بارها توسط محققان محترم دیگر انجام شده، پرهیز کند و با استفاده از پرسشنامه به صورت مستقیم با این اطفال و والدین ایشان، اطلاعات کسب کند و به طریقی نوین این افراد را مورد مطالعه قرار دهد و مشکلات ایشان را نه فقط از طریق قانون، بلکه از نگاه افراد آسیبدیده هم مورد بررسی قرار دهد که به این موارد در خلال مقاله به صورت مبسوط اشاره شده است.
خلاصه ماشینی:
انواع طفل مشروع و نامشروع فرزندان نامشروع به افرادی اطلاق میشود كه در نتيجه رابطه جنسی آزادانه بين زن و مردی كه بدون رابطه و علقه زوجيت بين آنان بوده باشد، به وجود آمدهاند و در اين صورت از نظر حقوقی بين فرد و پدر و مادر عرفی يا به عبارتی طبيعی وی يک رابطه خونی و طبعی میباشد اما اين رابطه مشروع و قانونی نبوده و نسب چنين فرزندانی نامشروع محسوب میگردد (آقاجانی، 1396، 1) که به چهار دسته تقسیم میشوند: ولدالزنا، طفل نامشروع در حالت وطی به شبهه، طفل ناشی از تلقیح مصنوعی با منی شوهر، طفل ناشی از تلقیح مصنوعی با منی اجنبی.
طفل ناشی از تلقیح مصنوعی با منی اجنبی در تبیین وضعیت حقوقی طفل متولد در این قسم، برخی با توجه به اینکه سبب انتساب طفل به پدر و مادر را نزدیکی در فرض وجود رابطه زوجیت بین آنها یا اعتقاد به وجود چنین رابطهای میشمرند، در مواردی که این عامل اصلی وجود نداشته باشد، خواه دلیل آبستنی زن، نزدیکی نامشروع (زنا) باشد یا سایر تماسهای بدنی (مانند تفخیذ) یا تلقیح مصنوعی، نسب را نامشروع دانسته و بر این اساس بین مورد علم و جهل صاحبان اسپرم و تخمک نسبت به عمل لقاح تفاوت قائل شدهاند.
به عبارت دیگر، از نظر حقوقی نسب رابطه خونی، طبیعی، اعتباری و قراردادی بین دو فرد تلقی می شود که چنین رابطهای به زعم عدهای فقها بین طفل نامشروع و پدر خود برقرار میباشد و این گونه اطفال جز در مورد ارث ملحق به تمامی حقوق وی میباشند.