چکیده:
زمینه و هدف: نظام ارتقای اعضای هیئت علمی دانشگاههای علوم پزشکی با استفاده از آییننامه ارتقا، نافذترین شیوه تحول با رویکرد ارتقای کمی، کیفی، هدفمند، سلامتمحور، مبتنی بر نیازهای جامعه، پاسخگو و عادلانه در آموزش عالی سلامت است. هدف آییننامه فوق ارتقای نظام ارزشیابی و تعلیم و تربیت استادان آموزش عالی سلامت و تحول در محیطهای علمی و دانشگاهی متناسب با ارزشهای اسلامی، اخلاق پزشکی و آداب حرفهای و تربیت نیروی انسانی کارآمد، متعهد به اخلاق اسلامی حرفهای و دارای مهارت و شایستگیهای متناسب با نیازهای مناطق مختلف کشور، و کارآمدی فعالیتهای علمی، پژوهشی در کشور است.
روش: این مطالعه کیفی، کاربردی، توصیفی و پیمایشی است و از شیوه "مطالعه کتابخانهای" و "جمعبندی دیدگاههای خبرگانی" استفاده شده است.
یافتهها: آییننامه جامع و تحولآفرین ارتقای هیئت علمی آموزش عالی سلامت، علاوه بر موارد فعلی باید در برگیرنده موارد مهم و ضروری ذیل باشد: «فعالیتهای اجتماعی، مردم محور، فرهنگی، تربیتی و پرورشی و انقلابی هیئت علمی»، «مشارکت الزامآور هیئت علمی متقاضی ارتقا در فعالیتها و برنامهریزیها و تحقیقات و آموزش ارتقای سلامت6 (سلامت همهجانبه جسمانی ـ روانی ـ اجتماعی و معنوی) افراد و جامعه». اهم مصادیق این فعالیتها عبارتند از: عوامل و تعیینکنندههای اجتماعی سلامت7؛ عدالت در سلامت؛ پیشگیری ابتدایی8، پیشگیری اولیه9، ارتقای مراقبتهای اولیه سلامت10، بهعنوان زیربنا و رکن رکین مراقبتهای جامع سلامت11؛ مشارکت مردم (در برنامهریزی، اجرا و نظارت): همکاریهای بینبخشی؛ آشنایی با تکنولوژی مناسب12 و تلاش برای توسعه آن در حد توان؛ تسلط به مسائل و مشکلات جاری سلامت جامعه، ازجمله بیماریهای غیرواگیر (اولین عامل مرگومیر در کشور)؛ تسلط و اعتقاد به آموزش پزشکی جامعهنگر13 و مشارکت در آموزش و ترویج آن؛ اعتقاد و عمل به شفافیت و پاسخگویی در مسئولیتهای سلامت14؛ آموزش در جامعه و بهویژه در نقاط محروم، به جای دانشکده یا بخشهای فوقتخصصی بیمارستانی؛ فعالیتهای ناظر بر ارتقای سواد سلامت و فرهنگ سلامت مردم؛ مشارکت در سیاستگذاریهای مطلوب سلامت؛ مشارکت در تلاشهای علمی و مدیریتی بهبود شاخصهای سلامت؛ کنترل حوادث و بلایا؛ پدافند غیر عامل؛ اقتصاد مقاومتی در سلامت؛ سلامت دفاعی؛ و مانند آنها. همچنین معیارهای اختصاصی حوزه سلامت، اعم از بالینی و علوم پایه پزشکی و بایستههای مهارتی حسب مورد.
نتیجهگیری: آییننامه ارتقای هیئت علمی آموزش عالی سلامت با جهتگیری پیشرفت علمی، براساس تحقق نیازهای اساسی سلامت جامعه، و آرمانهای تربیتی، اخلاقی، معنوی، اجتماعی، فناوری، مهارتی و علمی سلامت، مصرح در سیاستهای کلی سلامت و علم و فناوری، و اسناد بالادستی نظیر اسلامیشدن دانشگاهها و سایر اسناد راهبردی مرتبط باید باز طراحی و دگرگون شود.
Background: Promotion of academicians at medical universities to improve the evaluation system and assess education of health academic faculty members in accordance with Islamic values, medical ethics and professional etiquette.
Methods: This study was performed by reviewing library references and using experts opinions .
Results: Comprehensive and transformative regularities for promotion of academic members of higher health education, in addition to the current items, should include following important and necessary items: "Social, population-based, cultural, educational and revolutionary activities", "Mandatory participation in promotional activities and planning and research and education for health promotion (comprehensive physical-psychological-social and spiritual health) of individuals and community.
Conclusion: Promotion regulatories for academic members of higher health education based on scientific progress, identification of basic needs of community health, and also educational, ethical, spiritual, social, technological, skill and scientific ideal targets of health, which were approved in general health policies , science and technology, vision documents, comprehensive scientific map of the country.