چکیده:
با تشکیل جبهه مقاومت در کشورهای عراق، سوریه، لبنان و یمن و گسترش عمق راهبردی انقلاب اسلامی، اقدامات تقابلی دشمنان علاوه بر ج.ا.ایران، این کشورها را نیز در بر گرفته است. یکی از این اقدامات استفاده از توان مسلمانان سنی مذهب با گرایشهای سلفی گری و وهابی و تشکیل گروههای تروریستی مانند داعش در منطقه است. این موضوع بیانگر این مهم است که ج.ا.ایران بایستی مراقبت نماید تا علاوه بر محدوده سرزمینی خود، در کشورهای حوزه مقاومت نیز غافلگیر نشود.
در این مقاله به دنبال پاسخ عالمانه به این سؤال اصلی هستیم: که "آیا ج.ا.ایران در زمان ظهور داعش در عراق و سقوط موصل دچار غافلگیری شد؟" در صورت تأیید غافلگیری ج.ا ایران در زمان سقوط موصل، سؤالات فرعی مطرح میگردد: 1- علل و عوامل غافلگیری ایران در سقوط موصل چه بودهاند؟ 2- راهکارهای پیشگیری از غافلگیری نظامی- امنیتی از منظر رویکردی، ساختاری و روشی در آینده کداماند؟
این پژوهش در زمره تحقیقات کاربردی توسعهای بوده و از ترکیب دادههای کمی و کیفی شامل مصاحبه و پرسشنامه باز و بسته استفادهشده و روش تحقیق آن آمیخته (توصیفی – تحلیلی) است. قلمرو این پژوهش ازلحاظ زمانی از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون و ازلحاظ مکانی حوزه قلمرو نفوذ انقلاب اسلامی و ازلحاظ موضوعی ارائه راهکار پیشگیری از غافلگیری نظامی امنیتی است. بهمنظور پاسخگویی به سؤالات پژوهش، ضمن مطالعه اسناد بالادستی، مصاحبه با نخبگان و مطالعه تطبیقی، 9 مؤلفه و 60 گویه در حوزه غافلگیری احصاء گردید و در قالب سه پرسشنامه و برگزاری هیئتهای اندیشهورز نظرات خبرگان امر اخذ گردید و معین شد که جمهوری اسلامی ایران در سقوط موصل دچار غافلگیری از جنس غفلت و خیانت شده است. در ادامه علل و عوامل غافلگیری موردبررسی قرارگرفته به روش AHP رتبهبندی و درنهایت برای رفع ضعفها و علل غافلگیری، راهکارهای رویکردی، ساختاری و روشی ارائهشده است.
By formation of the resistant front in Iraq, Syria and Yemen, and by developing strategic depth of Islamic Revolution, reciprocal actions of enemies have engulfed mentioned countries as well. One of those actions is enjoying the Sunni Muslim’s potentials with Salafi and Vahhabi approach. The topic states that I.R of Iran must take care until not being faced with surprised failure not only in its territory but also in the resistant country. In this article the researchers are following to answer the main question as: Has I.R of Iran been faced with surprised failure in Iraq and collapse of Mosul? If yes, the following subordinate questions are being answered: 1- What where the reasons of Iran’s surprised failure in collapse of Mosul? 2- What are the preventive ways of military-security surprised failure by approach, structural and methodical in the future? The following research has been raised as developing and practical and by merging qualitative and quantitative inputs, as well as 3 open-ended questionnaires and mixed method has been used. The time territory is from resuming Islamic Revolution. To answer the questions, by studying upstream/high level documents, expert interviews and comparison studies 9 components and 60 attributes from surprised failure field have been discovered. By arranging expert meeting and 3 questionnaires all the ideas have received, so that we found the essence of the failure in Mosul was ignorance and treason. Reasons and factors of surprised failure have been studied and analyzed by AHP method. Finally, weaknesses and reasons of surprised failure have structural, methodical and logical approach as course of actions.
خلاصه ماشینی:
ا. ايران در ظهور داعـش در عـراق سـقوط موصـل ، دچـار غافـل گيـري شـد؟ اگـر دچـار غافل گيري شد علل و عوامل آنچه بوده است ؟ نقاط ضعف و قوت دستگاه هاي نظامي امنيتي در آن برهه زماني چه بوده است ؟ همچنين با توجـه تحـولات سياسـي، نظـامي و امنيتـي ازجملـه ظهـور جريانات تکفيري در منطقه و گسترده تر شـدن صـحنه هـاي نبـرد و تغييـرات سـريع در تهديـدات نظامي-امنيتي، با استفاده از درس آموخته هاي اطلاعاتي امنيتي، پيش گيري از غافـل گيـري متضـمن چه تصميماتي براي آينده است و چه راهکارهايي را بايد اتخاذ نمود؟ تأکيد فرمانده معظم کل قوا (مدظله العالي ) بر شناخت علل و عوامل غافل گيري نظامي- امنيتي کشور در برهه هاي مختلف (که در ديدارهاي خود با فرماندهان نظامي و مديران وزارت اطلاعات به آن اشاره داشتند)، شناسايي ضعف هاي نظامي- امنيتي کشور بخصوص در زمان ظهور داعش در منطقه و اتخاذ تدابير لازم براي جلوگيري از بروز تهديدات مشابه با توجه به کثرت تهديدات نظامي و امنيتي موجود در منطقه غرب آسيا، کمک به مراجع تصميم ساز و تصميم گير نيروهاي مسلح و نهادهاي اطلاعاتي در مواجهه با تهديدات جاري و آينده ، شناخت راه کارهاي ممانعت از بروز غافل گيري در آينده ، از اهميت و ضرورت هاي انجام اين تحقيق است .