چکیده:
مقدمه: مواجهه و ارتباط با همسالانی که مصرفکننده مواد یا دخانیات هستند، باورهای ویژهای را در فرد شکل میدهد که به گرایش سوء مصرف مواد میانجامد. هدف پژوهش حاضر پیشبینی میزان گرایش به مصرف مواد بر مبنای فضای روانشناختی خانواده و نقش گروه همسالان در نوجوانان مصرفکننده دخانیات بود.
روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش تمامی نوجوانان دختر و پسر (19-13سال) در نیمه دوم سال 1395 بودند که بهروش نمونهگیری تصادفی خوشهای، به این صورتکه ابتدا شهر تهران به 5 قسمت جغرافیایی شمال، جنوب، غرب، شرق و مرکز تقسیم و سپس از بین مناطق 22گانه شهرداری، مناطق 1، 2، 3، 4، 5، 6، 8، 10، 11، 13 و 16 بهصورت تصادفی و در نهایت 150 نفر بهصورت آگاهانه انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه استعداد اعتیاد ویراست نوجوانان زینالی؛ مقیاس جو عاطفی خانواده هیلبرن؛ مقیاس همنشینی با همسالان بزهکار پاسکال و همکاران گردآوری شدند. پس از کنار گذاشتن ۵ پرسشنامه مخدوش و ۳ شرکتکننده پرت، تحلیل دادهها با استفاده از روش تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی انجام شد.
یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد همنشینی با همسالان بزهکار به صورت مثبت و معنادار گرایش به مصرف مواد را در نوجوانان وابسته به دخانیات پیشبینی میکند (01/0>P، 364/0=β).
نتیجه گیری: ارتباط و دوستی با همسالان بزهکار و نیز فضای روانشناختی نامطلوب خانواده عوامل مؤثری برای گرایش نوجوانان به مصرف مواد هستند و پیشگیری از مصرف دخانیات توسط نوجوانان ضرورت دارد.
Introduction: Exposure to and communication with peers who consume substances or tobacco creates special beliefs in individuals that lead to drug abuse tendencies. The aim of this study was prediction of substance use tendency based on the psychological family climate and the role of peer group in adolescent tobacco users. Method: The research method was descriptive and correlational type and the statistical population of the study was all male and female adolescents (13-19 years old) in the second half of 2016 which using cluster random sampling. First, Tehran divided into 5 geographical parts of north, south, west, east and center. Then from 22 areas of the municipality, regions of 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 10, 11, 13 and 16 randomly were chosen and finally, 150 individuals were selected consciously. Data were collected using Addiction Susceptibility Questionnaire-Adolescents Version by Zeinali; Affective Family Climate Scale by Hillburn; Adolescent Affiliation with deviant Peers Scale by Paschal, Ringwalt & Flewelling. After omission of 5 distorted questionnaires and 3 outlier subjects, data analysis was performed using analytical regression analysis. Results: The results of this study showed that affiliation with deviant peers positively and significantly predicts substance use tendency in adolescent tobacco users (β=0.364, PConclusion: Relationship and friendship with deviant peers and inappropriate psychological family climate are effective factors for substance use tendency in adolescent tobacco users and prevention of smoking by adolescents is necessary.
خلاصه ماشینی:
هدف پژوهش حاضر پيش بيني ميزان گرايش به مصرف مواد بر مبناي فضاي روان شناختي خانواده و نقش گروه همسالان در نوجوانان مصرف کننده دخانيات بود.
پژوهش - هاي متعددي بر نقش متغيرهاي خانوادگي و فردي به عنوان عوامل خطرساز مصرف مواد تاکيد داشته اند (٧)، خانواده مانند هر نظام اجتماعي داراي نيازهاي اوليه است که از ميان آن ها ميتوان به احساس ارزش مندي، امنيت جسماني، صميميت ، تعلق و وابستگي، احساس مسئوليت ، اعتماد، نياز به تأييد ديگران ، نياز به شادي و موفقيت اشاره نمود که زيرمجموعه اي از نيازهاي رواني - اجتماعي هستند (٨).
از اين رو هدف پژوهش پاسخ گويي به سوال زير بود: آيا فضاي روان شناختي خانواده و گروه همسالان ميزان گرايش به مصرف مواد در نوجوانان مصرف کننده دخانيات را پيش بيني ميکنند؟ روش پژوهش : روش پژوهش توصيفي و از نوع همبستگي و جامعه آماري پژوهش تمامي نوجوانان دختر و پسر (١٩-١٣سال ) مصرف کننده دخانيات شهر تهران در نيمه دوم سال ١٣٩٥ نفر بودند.
Addiction Susceptibility Questionnaire-Adolescents Version (ASQ-AV) ٣٣، ٣٤، ٣٥؛ غيرقابل اعتماد بودن با گويه هاي ٥، ١١، ١٢، ٢٤، ٣١، ٤١؛ خودنمايي با گويه هاي ٧، ٩، ١٠، ٤٢، ٤٨؛ افکار مثبت نسبت به مواد با گويه هاي ٢١، ٢٢، ٢٣؛ نارضايتي از خانواده با گويه هاي ٣٦، ٣٨، ٤٠؛ ايمان و معنويت پايين با گويه هاي ١٤، ١٥، ١٧، ١٩، ٢٨؛ انحراف از هنجارها با گويه هاي ٣، ٨، ١٣، ١٨، ٢٥؛ خودمحوري با گويه هاي ٢، ٤، ٦، ٣٠ و روابط مخاطره آميز با دوستان با گويه هاي ١، ٣٧، ٣٩، ٤٣، ٤٤ را به صورت بله =١ و خير=٠ مورد ارزيابي قرار ميدهد.
Prediction of Drug Attitude in Adolescents Based on Family Training Risk Factors for Mental Health in Society: Designing a Model for Prevention of Addiction.