چکیده:
این پژوهش با هدف بررسی عوامل زمینهساز تسلط شیطان بر انسان، با تاکید بر دیدگاه علامه مصباح یزدی انجام شده است. ازآنجاکه قرآن کریم کمال نهایی انسان را قرب الهی میداند، راه رسیدن به کمال نهایی و سعادت، اطاعت و عبادت خداست. اما این سعادت به دلائلی دچار انحراف میگردد، به گونهای که انسان دچار سقوط اخلاقی میشود. یکی از عوامل انحراف از این مسیر، شیطان است. هدف از این پژوهش، آشنایی هر چه بیشتر خواننده با عوامل زمینهساز تسلط شیطان میباشد تا انسان با آشنایی آن در مسیر تربیت اخلاقی، دچار انحراف و سقوط اخلاقی نگردد. این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی ـ تبیینی و با استفاده از منابع کتابخانهای، به عوامل زمینهساز تسلط شیطان بر انسان و سقوط اخلاقی انسان بپردازد. یافتههای پژوهش حاکی از این است که غفلتزدگی، هوای نفس، دنیای مذموم، حذف عنصر تزکیه و تربیت، همنشینی با اهل لهو، اختلال در قوای ادراکی، وهم و خیال، ترک اعمال صالح و التذاذ از حرام، آرزوهای طولانی، غضب، تنهایی، بیکاری، عجب و لذت بردن از مدح و ثنای دیگران از عوامل زمینهساز تسلط شیطان است.
This study deals with the factors that prepare the ground for the dominance of Satan over man, with emphasis on Allameh Mesbah Yazdi’s view. Quran regards the proximity to God as eternal perfection, therefore, the way to eventual perfection and happiness is obedience to God and worshipping Him. However, due to some causes, the man can be diverted from the path to perfection, and this results in his moral fall. A cause of diversion from the said path is Satan. The purpose of this study is to provide the reader with a better acquaintance with the factors that prepare the ground for the dominance of Satan over the man, as it can save him from the diversion of the ethical education path and moral fall. Through a descriptive-elaboratory method, and using library resources, this paper deals with the factors that set the ground for the dominance of Satan over man. Research findings illustrate that ignorance, passion, vice mundane world, omission of purification and education, association with those of passion and lust, disorder/s in perceptual powers, illusions, avoidance of doing right deeds, enjoying the wrong, having unachievable dreams, wrath, loneliness, unemployment, wonder and enjoying other people’s [dishonest] commends are some factors setting the ground for the dominance of the Satan.
خلاصه ماشینی:
net دريافت: 08/08/1399 ـ پذيرش: 27/12/1399 چکيده اين پژوهش با هدف بررسي عوامل زمينهساز تسلط شيطان بر انسان، با تأکيد بر ديدگاه علامه مصباح يزدي( انجام شده است.
هدف از اين پژوهش، آشنايي هر چه بيشتر خواننده با عوامل زمينهساز تسلط شيطان ميباشد تا انسان با آشنايي آن در مسير تربيت اخلاقي، دچار انحراف و سقوط اخلاقي نگردد.
يافتههاي پژوهش حاکي از اين است که غفلتزدگي، هواي نفس، دنياي مذموم، حذف عنصر تزکيه و تربيت، همنشيني با اهل لهو، اختلال در قواي ادراکي، وهم و خيال، ترک اعمال صالح و التذاذ از حرام، آرزوهاي طولاني، غضب، تنهايي، بيکاري، عُجب و لذت بردن از مدح و ثناي ديگران از عوامل زمينهساز تسلط شيطان است.
در حقيقت، اين شيطان است كه بر او تسلط دارد و انسان از او اطاعت ميکند (مصباح يزدي، 1388الف، ص329-330).
اين اسناد نشان ميدهد كه اگر چه راه نفوذ شيطان انديشه و فكر انسان است، اما محور انديشههاي شيطاني نفس امّاره آدمي است (جوادي آملي، 1389، ج 3، ص394).
شيطان نيز از وجود همين زمينة دروني در انسان، هواي نفس بهره ميگيرد و بهوسيلة آن، وسوسهها و خواستههاي خود را تقويت ميکند و انسان را گرفتار گناه و عصيان ميکند و از رشد اخلاقي باز ميدارد (مصباح يزدي، 1390ب، ج1، ص174).
حذف عنصر تزکيه و تربيت تزکيه و تربيت، نقش مهمي در تربيت اخلاقي انسان دارد، بهگونهايکه حذف عنصر تزكيه و تربيت، يکي ديگر از عوامل زمينهساز براي تسلط شيطان است (مصباح يزدي، 1388ب، ص35).