چکیده:
هدف پژوهش حاضر، بررسی داستان موسیg و خضرg مبتنی بر آموزش تفکر مراقبتی براساس آموزههای فلسفه برای کودکان است تا بتواند کاربرد داستانهای قرآنی را به منظور چگونگی آموزش تفکر از جنس مراقبتی بازگو نماید. روش پژوهش از نوع توصـیفی-تحلیلی است. نمونه موردی شامل آیات 60 تا 82 سوره کهف و تفاسیر مربوطه میباشد که فاکتورهای تفکر مراقبتی از جمله تفکر ارزشگذاری، عاطفی، فعال، هنجاری و همدلانه را در خود دارد. یافتههای تحقیق، داستان فوق که خود حاوی سه داستان پندآموز و تفکر برانگیز از نوع استاد-شاگردیست را در زمره داستانهایی با قابلیت حضور فاکتورهای تفکر مراقبتی و آموزش از طریق آن برشمرده است. همچنین دارا بودن ویژگیهای پرسش و پاسخ در متن داستان و چالشهای موجود در مسیر تجربه اندوزی، یادگیری و رشد تکاملی شخصیت حضرت موسیg در پایان داستان را برای آموزش کودکان مناسب میداند. به نظر میرسد بررسی چنین داستانهایی از جنس دیالوگهای احساسی و عقلانی که ارکان تشکیلدهنده تفکر مراقبتی از منظر فلسفه برای کودکان را در خود دارد، برای رشد و تکامل پرورش این جنس از تفکر در کودکان سودمند باشد. در نتیجهگیری حاصله از یافتهها، به دو معنا از تفکر مراقبتی میرسیم، نخست اینکه متوجه آنچه میاندیشیم باشیم و دیگر آنکه متوجه نحوه اندیشیدنمان باشیم.
The purpose of this study is to achieve a new reading of thinking with a caring approach, citing the story of Moses (PBUH) and Khezr (PBUH) in the Qur'an in order to teach caring thinking and based on the five elements of this thinking, namely thinking, emotional thinking, thinking Active, normative thinking and empathetic thinking are based on the teachings of philosophy for children. Regarding the findings of this study, citing verses 60 to 82 of Surah Al-Kahf and descriptive method and qualitative content analysis with interpretive approach, the above story, which itself contains three instructive and thought-provoking stories of the teacher-student type and also having The characteristics of questions and answers in the text of the story and the challenges in the path of gaining experience, learning and evolutionary development of the character of Prophet Moses (PBUH) at the end of the story, listed it among the stories with the presence of caring thinking factors and education through it. It seems that the study of such stories of emotional and intellectual dialogues, which are the components of caring thinking from the perspective of philosophy for children, plays an important role in the growth and development of this kind of thinking in children. We come to caring thinking, first to understand what we think and second to how we think.
خلاصه ماشینی:
آنچه کـه در داسـتآنهاي قرآنـي همـواره بـه آن پرداخته شده است ، توجه همزمان به بعد عقلي و عاطفي ، پرورش تفکر، تـدبر و تعقـل (رشـيدي ، کشاورز، بهشتي و صالحي ، ١٣٩۶، ص٧) مي باشد که از ارکان مورد نظر تفکر مراقبتي نيز هست و البته اسلام بهترين روش هاي تربيتي براي تعالي انسان را دارد که بايد شناخت و اسـتفاده کـرد.
در واقع ، پس از مطالعۀ داستان نامبرده در قرآن حکيم و همچنين منابع مکتوب در خصوص تفکر مراقبتي به همراه زيرشاخه هاي آن در برنامه تربيتي فلسفه براي کودکان و بررسي هاي به عمـل آمده از مطالعات پيشينه هاي تحقيق ، برداشت هاي نگارنده در قالب تجزيه و تحليل داده ها، پاسـخ به سؤالات پژوهش و پيشنهادي براي نظام آموزش و پرورش در اين مقاله ارائه شده است .
۵. يافته هاي پژوهش به نظر مي رسد با تأمل در داستان موسي و خضـر و اسـتفاده از تفکـر مراقبتـي و اجـزاء آن ، مي توان چگونگي استفاده از اين نوع تفکر را به کودکان آموزش داد.
۶. بحث و نتيجه گيري در پي دستيابي به هدف اصلي اين مقالـه يعنـي بررسـي داسـتان حضـرت موسـي و حضـرت خضر از منظر قرآن در آموزش تفکر مراقبتي مبتني بر آموزه هاي فلسفه براي کودکان ، نگارنده بـا تکيه بر يافته هاي اين پژوهش بر آن است تا به پرسش هايي کـه در ابتـداي ايـن مقالـه مطـرح شـده است ، پاسخ گويد.