چکیده:
زمینه و هدف: تعهّد اجتماعی و قانونگرایی در بین جوانان بهعنوان نیروهای مولد اجتماعی، از امور مهم و تأثیرگذار بهشمار میآید؛ بنابراین پژوهش حاضر، با هدف تحلیل تأثیر جهتگیری مذهبی و تأثیر آن بر تعهّد اجتماعی و قانونگرایی در بین جوانان شهر اسلامآباد غرب انجام گرفته است.روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و روش پژوهش آن پیمایشی است. جامعۀ آماری پژوهش، جوانان شهرستان اسلامآباد غرب است. بهعنوان نمونه پژوهش تعداد 384 نفر در رده سنی 29-18 سال با روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمعآوری دادهها، پرسشنامۀ جهتگیری مذهبی، پرسشنامۀ تعهّد اجتماعی و نیز پرسشنامۀ قانونگرایی است. برای تأیید روایی پرسشنامه ها از روایی محتوا، روایی همگرا و روایی واگرا استفاده شده است. روایی محتوا توسط نظرسنجی از استادان خبره تأیید شد و براساس نتایج بهدستآمده از خروجیهای نرمافزار ابزار اندازهگیری از روایی همگرا و واگرای مناسب و شایسته برخوردار است. پایایی پرسشنامه نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ، ضریب پایایی ترکیبی و ضریب پایایی مرکب تأیید شد. در این پژوهش از نرمافزار (SMART-PLS) بهره گرفته و از روش حداقل مربعات جزئی برای تحلیل دادهها استفاده شده است.یافتهها: ضرایب بهدستآمده از آزمون T نشان داد که جهتگیری مذهبی بر تعهّد اجتماعی (19/437) و جهتگیری مذهبی بر قانونگرایی (4/333) و تعهّد اجتماعی بر قانونگرایی (5/750) تأثیر دارد. در بررسی نقش میانجی تعهّد اجتماعی در تأثیرگذاری جهتگیری مذهبی بر قانونگرایی، مقدار آزمون تست سوبل حدود (5.50) است. نتیجهگیری: اثر جهتگیری مذهبی بر تعهّد اجتماعی و قانونگرایی تأیید شد. همچنین متغیر تعهّد اجتماعی میتواند نقش میانجی را بین جهتگیری مذهبی بر قانونگرایی داشته باشد. میتوان نتیجه گرفت که برای تشویق جوانان به قانونگرایی از طریق جهتگیری مذهبی، بایستی بتوان تعهّد اجتماعی را نیز در بین جوانان افزایش داد.
Background and objectives: Social commitment and legalism among young people as social productive forces are important and effective. Therefore, the present study aimed to analyze the effect of religious orientation and its effect on social commitment and legalism among the youths of Islamabad West.Methodology: In terms of its objectives this study is of an applied research type and in terms of its methodology it is considered as a survey type. The statistical population of the study is the youths of Islamabad West. As a research sample, 384 individuals in the age group of 18-29 years were selected by random sampling method. The data collection tools are the Religious Orientation Questionnaire, the Social Commitment Questionnaire, and the Legalism Questionnaire. Content validity, convergent validity and divergent validity were used to confirm the validity of the questionnaires. Content validity was confirmed by a survey of expert professors, and based on the results obtained from the software outputs of the measurement tool it has a suitable and appropriate convergent and divergent validity. The reliability of the questionnaire was also confirmed by Cronbach's alpha coefficient, composite reliability coefficient. In this research, SMART-PLS software has been used and partial least squares method has been used for data analysis.Findings: The coefficients obtained from the t-test showed that religious orientation has an effect on social commitment (19.437), religious orientation has an effect on legalism (4.333) and social commitment has an effect on legalism (5.750). In examining the mediating role of social commitment in the influence of religious orientation on legalism, the value of the Sobel test is about 5.50.Results: The effect of religious orientation on social commitment and legalism was confirmed. The social commitment variable can also play a mediating role between religious orientation and legalism. It can be concluded that in order to encourage young people to legalize through religious orientation, it should be possible to increase social commitment among young people.
خلاصه ماشینی:
بـراي پيشـگيري از بـه وجـود آمـدن چنـين مــواردي کــه بــي گمــان هــم تعهّــد اجتمــاعي فــرد را تخريــب مـي کنــد و هــم باعــث فروپاشــي اجتمــاعي و نــابودي ارزشهــاي معنــوي مــي شــود، هــدف ايــن پــژوهش ، بررسـي عامـل جهـت گيـري مـذهبي و تـأثير و نقـش آن بـر تعهّـد اجتمـاعي و ميـزان پايبندي بـه قـانون بـا مطالعـه ميـداني در بـين جوانـان شـهر اسـلامآبـاد غـرب اسـت ؛ بنــابراين در ايــن تحقيــق ســعي بــر آن اســت کــه نقــش جهــت گيــريهــاي مــذهبي 1- Holloway 2- Doosje & Spears (جهــت گيـــري دروندينــي و بـــروندينــي) را در ارتبـــاط بــا تعهّـــد اجتمـــاعي و قانونگرايي جوانان مورد بررسي قرار داد.
بر اين اساس، سؤال اصلي پـژوهش ايـن اسـت کـه جهـت گيـري مـذهبي بـر تعهّـد اجتماعي و نيز قانونگرايي در بين جوانان به چه ميزان تأثير دارد؟ پيشينه و مباني نظري ســرافراز، نيکخــواه و رســتگار (١٣٩٩) در پــژوهش خــود بــا عنــوان «تحليلــي بــر زمينـه هـاي اجتمـاعي پديـدة قـانونگريـزي » کـه جامعـۀ آمـاري آن، جوانـان ٣٥-١٨ سـال شـهر بنـدرعباس اسـت ، در روشـي توصـيفي تحليلـي از نـوع پيمايشـي بـه ايـن نتايج دست يافتنـد کـه ميـزان ديـن داري بـا قـانونگريـزي ارتبـاط معنـاداري نـدارد و هرچــه احســاس تعلــق و هويــت اجتمــاعي در جوانــان کــاهش يابــد، پيونــد فــرد بــا جامعــه ضــعيف خواهــد شــد؛ درنتيجــه ميــزان قــانونگريــزي نيــز در آنــان افــزايش ٧٠ مــييابــد.
برخــي معتقدنــد کــه ابهــام در رابطــۀ جهــت گيــري و تعهّــد اجتمــاعي بــه تفاوت در سـنجش بحـث گـرايش هـاي مـذهبي اسـت ؛ بنـابراين برخـي رفتـار مـذهبي (اليســون، بــوردمن ، ويليــامز و جکســون٤، ٢٠٠١، ص ٢٤٧) و برخــي پژوهشــگران 1- Religious orientation 2- Henningsgaard & Arnau 3- Tiliopoulos, Bikker, Coxon & Hawkin 4- Ellison, Boardman, Williams & Jackson نيز نگرشهاي مذهبي را ميسنجند (اوکانر و کاب ١، ٢٠٠٣، ص ٢١٥).