چکیده:
غائب مفقود الاثر اصطلاحی است که قانونگذار در ماده 1011 ق م آن را این چنین تعریف کرده است: «غائب مفقودالاثر کسی است که از غیبت او مدت بالنسبه مدیدی گذشته و از او به هیچ وجه خبری نباشد». غیبت در این اصطلاح زمانی معنای واقعی خود را میدهد که ما از زنده بودن یا نبودن شخص اطلاعی نداشته باشیم. «در فقه به کسی که مدت بالنسبه مدیدی از اقامتگاه و محل سکونت خویش دور شده است و هیچگونه خبری از او در دست نیست غائب مفقودالخبر میگویند و چنین غیبتی را غیبت منقطعه نامند» در تحقیق حاضر به منظور بررسی آثار حکم موت فرضی اعم از مالی و غیر مالی، با توصیف و تحلیل نظریات فقهی و حقوقی در این زمینه که از راه مطالعه کتابها و مقالات جمعآوری گشتهاند، این نتیجه حاصل شده است که جهت تعیین تکلیف اموال این فرد، موت فرضی را با موت طبیعی یکی فرض کرده و موت فرضی همان آثار مرگ طبیعی را خواهد داشت و بدین سان در امور مالی، اموال و دارایی میت فرضی به وارثان منتقل گردیده، بدون اینکه از آنان تضمینی گرفته شود و تضمیناتی که پیش از صدور این حکم از امین و متصرفان گرفته شده نیز مرتفع میگردد. همچنین با انتقال ولایت و حضانت فرزندانش که بر عهده شخص مذکور بوده به فرد دیگری از جمله همسر و جد پدری تکلیف فرزندان نیز روشن میشود. اما قانونگذار در مورد انحلال یا عدم انحلال عقد نکاح با صدور این حکم ساکت بوده و این امر موجب اختلاف نظر بین نویسندگان حقوقی شده است. بنابر یک نظر، صدور حکم موت فرضی بر نکاح تاثیر میگذارد و موجب انحلال نکاح گردیده و نظر دیگر، بیان میدارد که علیرغم صدور حکم موت فرضی، نکاح غایب به همان حالت باقی خواهد ماند.
خلاصه ماشینی:
«در فقه به کسی که مدت بالنسبه مدیدی از اقامتگاه و محل سکونت خویش دور شده است و هیچگونه خبری از او در دست نیست غائب مفقودالخبر میگویند و چنین غیبتی را غیبت منقطعه نامند»در تحقیق حاضر به منظور بررسی آثار حکم موت فرضی اعم از مالی و غیر مالی، با توصیف و تحلیل نظریات فقهی و حقوقی در این زمینه که از راه مطالعه کتابها و مقالات جمعآوری گشتهاند، این نتیجه حاصل شده است که جهت تعیین تکلیف اموال این فرد، موت فرضی را با موت طبیعی یکی فرض کرده و موت فرضی همان آثار مرگ طبیعی را خواهد داشت و بدین سان در امور مالی، اموال و دارایی میت فرضی به وارثان منتقل گردیده، بدون اینکه از آنان تضمینی گرفته شود و تضمیناتی که پیش از صدور این حکم از امین و متصرفان گرفته شده نیز مرتفع میگردد.
2- سوالات تحقیق 1- وضعیت حقوقی اموال بعد از صدور موت فرضی تا قبل احراز فوت واقعی تا پس از بازگشت چیست؟ 2- اگر همسر غائب طلاق نگرفته باشد و از راهی که قانونگذار در این باره در فقه اسلامی مقرر داشته است استفاده نکند آیا میتواند یا ملزم است به استناد همین حکم عده نگه داشته و پس از انقضای آن ازدواج کند یا اثر حکم موت فرضی فقط در امور مالی است و موجب انحلال نکاح نمیگردد؟ 3- فرضیه های تحقیق 1- غائب پس از بازگشت نسبت به عین اموال و عوض آنها حق تصرف و مالکیت دارد.