چکیده:
نزدیکی سه کشور روسیه ، چین و هند با رویکرد ارتقای صلح بین المللی و تبادل نظر در مورد امنیت انرژی و همکاری اقتصادی از ابتکار نخست وزیر وقت روسیه منشا میگیرد. این سه کشور همواره تاکید داشتند که همکاریهای آنها با یکدیگر علیه هیچ کشوری نیست ولی میتوان استنباط کرد رویکرد تعمیق بخشیدن به تعاملات میان سه کشور مذکور دارای اهداف گسترده تری است ؛ با پدیدار شدن کاهش اقتدار جهانی امریکا، شاهد افزایش تدریجی قدرت سایر کشورها می باشیم ؛ چین ، روسیه و هند در آسیا به درجه ای از قدرت اقتصادی نزدیک شده اند که تحلیلگران سیاسی – اقتصادی غرب از هم اکنون پایان دوران طلایی غرب را پیش بینی مینمایند. در ابعاد بین المللی، قرار گرفتن جنوب شرق کشور به طور عام و چابهار به طور خاص در مسیر دو کریدور از سه کریدور ترانزیتی بزرگ دنیا، از جمله کریدور شمال – جنوب ، بیش از این به منطقه آزاد چابهار اعتبار بخشیده است . از دیگر سو، هند به عنوان قدرتی تاثیرگذار در سطح منطقه ای در پرتو وابستگیهای متقابل (ورود افعانستان و آسیای مرکزی از طریق ایران ) خواهان مشارکت گسترده ای به منظور سرمایه گذاری در چابهار است . غیر از این چین به عنوان دومین قدرت بزرگ جهانی، به صورت ضمنی آمادگی خود را برای حضور در چابهار اعلام کرده است . حضور دو کشور قدرتمند هند و چین جذابیت بخشی به بازیهای ژئوپلیتیکی قرن حاضر، میتواند راهگشای تسریع در امر توسعه منطقه آزاد و بندر دریایی چابهار باشد. همچنین نزدیکی بندر چابهار به مهمترین مسیر ترانزیت دریایی جهان در تنگه هرمز و دریای عمان میتواند به عنوان های تجاری منطقه ای ، سه منطقه بزرگ آسیای جنوبی، خاورمیانه و آسیای مرکزی را به هم پیوند دهد. توسعه محور ترانزیتی جنوب شرق و اتصال جنوب به شمال ایران ، باعث افزایش ضریب امنیت در جنوب شرق کشور و افزایش مبادلات اقتصادی باعث افزایش به هم پیوستگی و چسبندگی بیشتر مناطق مرزی با بخش مرکزی کشور خواهد شد
خلاصه ماشینی:
حمل ونقل و ترانزيت را ميتوان به عنوان يکي از مهمترين ارکان و زيرساخت هاي تجاري براي توسعه صادرات ، کسب درآمدهاي ارزي، ايجاد ارزش افزوده ، ايجاد فرصت هاي شغلي، رشد و توسعه اقتصادي، افزايش امنيت ملي، تقويت مناسبات بازرگاني، امنيتي و همگرايي اقتصادي و سياسي با کشورهاي منطقه به شمار آورد (پرند، ٢٠١٣: ١) جايگاه ايران در صنعت ترانزيت موقعيت ژئواکونوميکي ايران نقطه قوتي است که اين کشور را همواره به عنوان يک مسير ترانزيتي کوتاه و مناسب مورد توجه قرار داده است .
حضور سرمايه گذاران چيني در چابهار و ايران از اين جهت مهم است که دو کشور هند و چين به عنوان دو قدرت بزرگ اقتصادي نوظهور درخصوص استفاده ، استقرار و در اختيارگرفتن کريدور شمال - جنوب و شرق به غرب به عنوان مهمترين چهار راه انرژي جهان و همچنين مهم ترين مسير ترانزيتي اين دو کشور براي حضور در آسياي مرکزي است (غربالي مقدم ، ١٣٩٢: ١١).
Foreign Relations Quarterly, 3(4), 81-124, Summer, (in Persian) __ Maja, Ruegg (2007), “China and India’s Quest for Energy: A Factor of Cooperation or Conflict?” Graduate Institute of International Studies, Geneva.
The Role and Influence of the Persian Gulf Coast and Makran Region on the International Economy and its Strategic Impact on Iran by Presenting a Strategic Model in Economic and Political Development, Journal of Geography and Regional Planning, 8 (1), 57-91.