چکیده:
زمینه: انسان برای حفظ محیط زیست پیرامون خود ملزم به رعایت اخلاق زیست محیطی است بر این اساس در حقوق قوانینی برای حفظ محیط زیست تنظیم شده است. متاسفانه آلودگیهای نفتی در سالهای گذشته تاثیرات منفی بسیاری بر محیط زیست کره زمین داشته است، بر همین اساس کشورهای مختلف در طول سالهای متمادی با وضع قوانین جدید منطبق با اخلاق زیست محیطی به بررسی و تصمیمگیری در این مورد پرداختهاند. بسیاری از تصمیمات با قوانین بینالمللی همپوشانی داشته و به مرور زمان جزئی از قوانین بینالمللی گشته و بسیاری از آرا و تصمیمات به علت ضعف حقوقی و ساختاری تاثیر مثبتی را در پی نداشته است. در این مقاله به بررسی پروندههای آلودگی نفتی در حقوق داخلی ایران و مطابقت آن با آموزههای حقوقی و اخلاقی زیست محیطی پرداخته شده است.
نتیجهگیری: قضات محاکم ایران ملزم اند بر اساس قوانین داخلی که منبعث از اصول فقهی و اخلاقی است و همچنین کنوانسیونهای بینالمللی که براساس آن اصول قانون اساسی و مواد قوانین عادی تصویب و جایگاهی همعرض با قانون دارند به اختلافات رسیدگی کنند. متاسفانه، با توجه به آرای صادره از محاکم ایران این نتیجه استنباط میشود که عموم آرا اصول حقوق محیط زیست و و هم چنین اصول اخلاق زیست محیطی را رعایت نکردهاند و تاثیری بر توسعه هنجارهای زیست محیطی پیشگیری و جبران خسارت آلودگیهای نفتی نداشتهاند.
Background: In order to protect the environment, humans are required to comply with environmental ethics, as set forth in environmental laws. Unfortunately, oil pollution has had many negative impacts on the Earth's environment in recent years, so various countries have been examining and deciding on new environmental laws over many years. Many decisions overlap with international law and have become part of international law over time, and many decisions and decisions have not had a positive impact due to structural and legal weaknesses. In this article, we examine the case of oil pollution in Iranian domestic law and its compliance with environmental and legal doctrines.
Conclusion: Judges in Iranian courts are required to deal with disputes under domestic law that derives from jurisprudential and ethical principles, as well as international conventions under which the principles of the constitution and the provisions of ordinary law are in conformity with the law. Unfortunately, according to the opinion of the Iranian courts, it is concluded that the public opinion has not respected the principles of environmental rights as well as the principles of environmental ethics but has an impact on the development of environmental norms of pollution prevention and compensation.
خلاصه ماشینی:
متاسفانه، با توجه به آرای صادره از محاکم ایران این نتیجه استنباط میشود که عموم آرا اصول حقوق محیط زیست و و هم چنین اصول اخلاق زيست محيطي را رعایت نکردهاند و تأثیری بر توسعه هنجارهای زیست محیطی پیشگیری و جبران خسارت آلودگیهای نفتی نداشته اند.
کلیدواژگان: اخلاق زيست محيطي، حقوق محیط زیست، جبران خسارت، آلودگیهای نفتی سرآغاز امروزه تضمین حفاظت از آلودگی محیط زیست دریایی1 در برابر پیامدهای عملیات پر مخاطره فراساحلی صنایع نفتی2 (اعم از اکتشاف، حفاری و استخراج و کشتیرانی (حمل و نقل دریایی محموله های نفتی)، یکی از جدی ترین موضوعات در نظام های حقوقی داخلی و بینالمللی است؛ وقوع حوادث نفتی بزرگ که در نوع خود، فاجعه زیست محیطی به حساب میآید، زنگ خطر را برای تمامی ذینفعان این حوزه، اعم از حکومتها و قانونگذاران، صنایع ذی ربط، سهامداران، کارگزاران و مردم به صدا در آورده است.
در این مقاله تلاش شده با طرح مسائل حقوق بشر4، اخلاق زیست محیطی5 و مصادیق حقوق بشر در حفظ محیط زیست، به ارزیابی خسارتهای ناشي از حوادث آلودگيهاي نفتي بر محيط زيست پرداختـه شود و میزان مطابقت آن با آموزههاي حقوقی و اخلاقی زيست محيطي بررسی و تبیین گردد.
(به تصویر صفحه رجوع شود) نگاره 1: تاثیر آلودگی نفتی بر اکوسیستم دریا(12) نظریه های بنیادین در رابطه با مسئولیت اشخاص در قبال خسارات زیست محیطی و تحلیل آنها در نظام حقوقی ایران در حقوق موضوعه برای تبیین مبنای مسئولیت زیست محیطی، نظریه تقصیر و نظریه خطر به عنوان دو مبنای اصلی مورد توجه هستند.