چکیده:
وزارت عتف بعنوان یکی از بازیگران محوری حوزة علم و فناوری در ایران، به همکاری بینالمللی بعنوان یکی از مهمترین کارویژههای نهادهای زیرمجموعة خود پرداخته است. از جمله طرحی است که با هدف ساماندهی همکاری بین المللی از سال 1395 طراحی و اجرا شده است. بر اساس آن برخی مراکز آموزشی و پژوهشی با عنوان مرجع برقراری همکاریهای علمی با نهادهای همتا در کشور هدف به عنوان "مراجع همکاری بینالمللی" تعیین شدهاند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش این ساخنارهای نو در مدیریت همکاریهای علمی بینالمللی وزارت عتف برای پاسخ به این پرسش که آیا تشکیل این مراجع ملی توانسته است به ارتقای همکاری علمی بینالمللی مراکز علمی وابسته به وزارت عتف و تحقق اهداف مد نظر سیاستگذار منجر شود؟ روش پژوهش ترکیبی از روشهای مطالعه اسنادی، بررسی تطبیقی، مطالعه موردی، مصاحبه و برگزاری پنل خبرگان است. بر اساس چالشهای شناسایی شده در چهار حوزة سیاستگذاری، درون وزارتی، برون وزارتی و عملیاتی سه راهکار مبتنی بر "حفظ وضع موجود و ارتقای آن"، "تغییر وضع موجود و حذف مراجع ملی" و "بازگشت به وضع پیشین" طراحی و در معرض ارزیابی و نظر خواهی صاحبنظران قرار گرفت. نتیجه اینکه حفظ و ارتقای وضع موجود بهعنوان راهکار نهایی منتخب صاحبنظران تعیین شده و برای ارتقای آن مجموعهای از راهکارهای سیاستی پیشنهاد شده است. این راهکارها در دو سطح ارائه شدهاند مشتمل بر: راهکارهای سطح سیاستگذاری و حکمرانی مراجع ملی، و راهکارهای در سطح عملیات مراجع ملی. در ذیل هر سطح مجموعهای از راهبردهای سیاستی ارائه شده است.
The MSRT, as one of the key players in science and technology in Iran, has engaged in international cooperation as one of the most important features of its subordinate institutions. One of the projects that has been implemented since 2016 with the aim of organizing international cooperation. According to it, some educational centers have been designated as "references for international cooperation" . The present study, while reviewing the performance, was conducted with the aim of providing a model for improving the current situation in the field of international scientific cooperation of the MSRT. Globalization, the international network system, and structure-agent theory are the three vertices of the triangle on which the paper's theoretical foundations are based. The research method is a combination of documentary study methods, comparative study, case study, interview and panel of experts. Based on the challenges identified in the four policy areas, intra-ministerial, extra-ministerial and operational, three strategies based on "maintaining the status quo and improving it", "changing the status quo and eliminating national authorities" and "returning to the status quo ante" are designed and exposed. Experts evaluated and consulted. The result is that maintaining and improving the status quo has been identified as the final solution and a set of policy solutions has been proposed to improve it. These solutions are presented at two levels: solutions at the level of policy-making and governance of national authorities, and solutions at the level of operations of national authorities. Below each level is a set of policy strategies.
خلاصه ماشینی:
پژوهش حاضـر با هدف بررسـي نقش اين سـاختارهاي نو در مديريت همکاريهاي علمي بين المللي وزارت عتف براي پاسـخ به اين پرسـش که آيا تشـکيل اين مراجع ملي توانسـته اسـت به ارتقاي همکاري علمي بين المللي مراکز علمي وابسـته به وزارت عتف و تحقق اهداف مد نظر سـياسـتگذار منجر شـود؟ روش پژوهش ترکيبي از روشـهاي مطالعه اسـنادي، بررسـي تطبيقي، مطالعه موردي، مصـاحبه و برگزاري پنل خبرگان اسـت .
دو محور اصـلي اين دسـتورالعمل عبارت اسـت از (دسـتورالعمل اجرايي تشـکيل مراجع ملي همکاري علمي بين المللي ، ١٤٠٠): • طراحي، برنامه ريزي و اجراي برنامه هاي توســـعه همکاريهاي علمي با کشـور هدف از طريق مشـارکت دانشـگاه ها و مراکز پژوهشـي و فناوري به ويژه دانشگاه ها و مراکز پژوهشي و فناوري عضو؛ • بسـترسـازي و اجراي دوره هاي مشـترک آموزشـي، جذب دانشـجويان خـارجي، انجـام طرح هـاي تحقيقـاتي مشـــترک، فراهم آوردن فرصـــت مطالعاتي، تبادل اسـتادان ، اعضـاي هيات علمي و دانشـجويان ، برگزاري نشــســت ها، کارگاه ها و ســمينارهاي علمي و هرگونه برنامه اي که به توسعه و تعميق فعاليت هاي دوجانبه بين المللي منجر ميشود.
يافته هاي پژوهش براي پاسـخ به اين پرسـش که «آيا تشـکيل مراجع ملي توانسـته اسـت به هدف ارتقاي همکاري علمي بين المللي مراکز علمي وابســته به وزارت عتف و تحقق اهداف مد نظر سـياسـتگذار منجر شـود؟ » فرايند پژوهشـي مبتني بر گام هاي زير انجام شـده است : در ابتدا اسـناد بالادسـتي کشـور در حوزة همکاري علمي بين المللي مورد بررسـي قرار گرفت ؛ سـپس نهادها و سـاختارهاي مرتبط و نيز کارگزاران اين حوزه شـناسـايي شـدند.