چکیده:
قرآن کریم، در بسیاری از آیات، تصویری حسی از اغراض خود ارائه و در بسیاری از آنها از فنون بیانی (تشبیهی» مجازی» کنایی) استفاده کرده است. نویسنده در این پژوهش تصویرهای حسی قرآن را که با استفاده از خوردن و نوشیدن و قوة ذائقه ابداع شدهاندء بررسی کرده است. روش اختیار شده برای انجام تحقیقء روش تحلیلی-توصیفی است. نتایج حاصل از تحقیق به این امور اشاره دارد: تصویرهای مبنی بر خوردن و نوشیدن» در قرآن کریم به دو شکل تجلی یافته است: الف: تصویرهای حقیقی که در قرآن کریم فراوان است و آنها را در آیات راجع به احکام غذاهای حلال و حرام» ذکر نعمتهای الهی در دنیاء توصیف خوردنیها و آشامیدنیهای بهشتیان و وصف آنچه که در دوزخ به کافران و معاندان خورانده میشود.ء میتوان یافت. ب: تصویرهای بیانی؛ این نوع تصویرها در قرآن کریم اندک است و محدود به یک مجاز مرسل و چند تشبیه و استعاره است. در تشبیهها و استعارههاء قرآن بهترین نظیر را برای مشبه به تصویر کشیدهاند و در اندکی از آنهاء برای روشن کردن امور حسی آنها را در لباس همانندی محسوس؛ اما دلالت کننده بر مقصود» ارائه کرده است. تصویرهای بیانی قرآنی نقش آرایهای ندارند بلکه تصویرهایی هستند که اصلیترین کارکرد آن رساندن معناست و این وظیفه را به زیبایی اعجاز آوری ایفا کردهاند.
تهدف هذه المقاله الی دراسه صور حسیه فی القران الکریم ترتبط نوعا ما بالقوه الذوقیه والطعام والشراب اجابه عن الاسيله التالیه: کیف تجلت الصور التی ابدعت من الطعام والشراب والقوه الذوقیه فی القران الکریم؟ ما هو الدور الذی لعبته تلک الصور فی ایصال الاغراض القرانیه؟ ای فن من الفنون البیانیه له الدور الاکبر فی تصویر المعانی المتصله بالقوه الذوقیه؟ اعتمد الباحث فی هذه الدراسه علی المنهج التحلیلی – الوصفی. توحی هذه الدراسه الی النتايج التالیه: ان الصور التی ابدعت من الطعام والشراب، فی القران الکریم متجلیه فی القران الکریم فی صورتین: حقیقه وبیانیه. اما الصور الحقیقه فهی کثیره فی القران الکریم تجدها فی الایات المختلفه. واما الصور البیانیه المبنیه علی ما هو ذوقی فهی قلیله فی القران الکریم وینحصر علی اساس ما وصل الیه الباحث فی مجاز مرسل و عدد من التشبیهات والاستعارات. ان القران الکریم فی تشبیهاته واستعاراته قد اختار اقرب مثیل للمشبه بحیث یصوره تصویرا واضحا. ان کثیرا من هذه الصور تصور الامور العقلیه فی صوره محسوسه وقلیلا منها تلبس علیها ثیاب محسوس اخر ادل من الاول بالمقصود. وان الصور البیانیه فی القران الکریم لم تات لغرض جمالی وانما الغرض الاصیل منها ایصال المعنی الی قلب المخاطب وهی قد ادت هذا الغرض بشکل عجز البشر عن الاتیان بمثله.