چکیده:
عقد بیع، از پرکاربردترین و مهمترین عقود معین است و در روابط میان افراد نسبت به سایر عقود بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. این امر از گذشته تاکنون اساس معاطات و معاملات فیمابین افراد بوده است، به این دلیل که همواره انسان برای رفع نیازهای خود محتاج به زندگی اجتماعی بوده و نمی تواند بدون ارتباط با دیگران نیازهای اساسی خود را رفع نماید. از این رو مبحث بیع در کتب فقهی شیعه و قانون جمهوری اسلامی ایران دارای اهمیت خاصی بوده و بر سایر عقود تقدم دارد، به گونه ای که در قواعد عمومی و برخی از شروط و قواعد مربوط به آن تسری یافته و مبنای سایر تصرفات قرار می گیرد. بنابراین این نوشتار در صدد تبیین مفهوم عقد بیع بر اساس مباحث فقهی و نظریات فقیهان بوده و به بررسی مبانی فقهی تحقق عقد بیع و آداب مترتب بر آن میپردازد.
خلاصه ماشینی:
اين بحث در نزد علماي بسياري مورد بررسي قرار گرفته و کتب مختلفي از آنها بجا مانده است ؛ از جمله اين علماء شيخ انصاري در کتاب مکاسب و شهيد اول در کتاب لمعه الدمشقيه هستند که به تبيين عقود و قواعد مربوط به آن پرداختند، از اين رو از جمله مباحثي که همواره در اين خصوص مطرح ، اين است که آيا براي بيع در قواعد فقهي تعريفي بيان شده است و آيا قواعد خاص و آدابي براي تحقق اش وضع گرديده است ؟ بنابراين از آنجايي که انجام معاملات براي رفع نيازهاي روزمره و ضروري مردم سبب مي گردد تا ضرورت ايجاب کند براي رفع آنها با توجه اسلامي بودن نظام حاکم بر حکومت ايران ، از طريق بررسي منابع فقهي و روايي اسلام ، مسائل فوق را مورد بررسي قرار داده و به تبيين قواعد، اصول ، تعاريف و آثار مترتب بر آن پرداختسه شود.
مباني تحقيق پژوهش حاضر با کمک نظريات متعددي که در مسئله بيع مطرح است به تحليل و بررسي مسائل فقهي پرداخته که از جمله اين نظريات به کار گرفته شده ، بر اساس نظر شيخ انصاري که به مبادله و نقل و انتقال مبيع در مقابل مال ديگر، بيع ناميده است ، و زين الدين عاملي بيع را به ايجاب و قبولي که بر نقل ملک در برابر عوض معلوم گفته دانسته است ؛ از اين رو براي تحقق بيع ايجاب و قبول ، کمال ، اختيار و قصد را قرار داده و شرايطي را براي عوضين و آداب بيع وضع نمودند.