چکیده:
هدف مقالۀ حاضر بررسی واژههایی است که به سازۀ تدفین در سنت زردشتی اشاره دارند. در دین زردشتی، طهارت در همۀ وجوه از اصول اعتقادی بهشمار میرود که در مبحث حاضر، یعنی دفن، مبتنی بر پرهیز از آلودن آب و زمین، با آلودگیهایی چون جسد مرده یا نساست، که اهریمنی و مرتبط است به دیو نسو؛ ازاینرو، بهسبب حفظ قداست زمین و آب، تدفین نخست بهصورت هواسپاری، یعنی نهادن جسد در فضای باز و خالی از سکنه و بعد انتقال استخوانها به مدفن، صورت میگرفته است. در بررسی آثار کتیبهای و متنی برای این نوع مدفن و سازه، واژههای مختلفی بهکار رفته است، ازجمله دخمه، استودان، اشور و گور. در دو مورد دیگر، در برج رادکان غربی و لاجیم در مازندران، به دو زبان عربی و فارسی میانه، برابرنهاد صورت عربی به فارسی میانۀ واژۀ گنبد آمده است.
The present article focuses on one of the private and monumental inscriptions in the Sasanian Pahlavi script and language in India. The Buddhist Kanheri Caves have been located at the suburbs of Mumbai. There exist six inscriptions in cursive Pahlavi script that date back to the 11th century A.D. (1009-1021 A.D.). These inscriptions have been written down by a number of Zoroastrian merchants who travelled to India and visited the caves. They are the earliest evidence proving the presence of Zoroastrian merchants in India. The earliest inscription belongs to 378 Yazdgirdi (1009 A.D.) and the second one belongs to the same year but has been written 45 days after the first one. Both inscriptions bear the same names. The third inscription dates back to 390 Yazdgirdi (1021 A.D.) bearing different names and the fourth one also belongs to 390 Yazdgirdi (1021 A.D.) and bear the name of a visitor. The fifth inscription is illegible and the last one bears the proper name “Aban Azargusnasb son of Farrox. It has been mentioned in the third inscription that the Zoroastrians
خلاصه ماشینی:
اما از منابع داخلي دين زردشتي بخشي از اوستا به نام ونديداد است ، و نيز منابع فقهي پهلوي زردشتي و روايات فارسي زردشتي و ادبيات فارسي به ويژه شاهنامۀ فردوسي ، گزارش هاي مورخان يوناني و رومي از عصر هخامنشي تا ساساني ، منابع تاريخي دورة اسلامي و مطالعات و يافته هاي باستان شناسي و اجتماعات زندٔە زردشتي در يران و هند و گزارش هاي سياحان خارجي به ويژه از عصر صفوي به بعد از منابع مهم ين بررسي است .
اما بايد به ياد داشت که هواسپاري تنها رسم موجود جامعۀ يراني زردشتي نبود، بلکه تدفين هاي ديگري ِ هم بوده که احکام آن در ونديداد به تفصيل آمده است (براي تفصيل ، نک .
ين واژه هم به معناي «قبر و آرامگاه »، مثلا در ونديداد ۳، آمده ، هم دستور به خراب کردن دخمه به عنوان «مرکز فساد» داده شده است و هم «جايي» که هواسپاري در آن انجام مي شده ، که معناي اخير برابر تدفين رسمي زردشتي است (بويس ، ۱۳۷۴: ۴۴۱ و بعد؛ نصراله زاده ، ۱۳۹۸: ۴۲-۳۶؛ باسيرف ، ۱۹۹۵: ۵۱-۴۸).
در منابع ديني زردشتي سه واژه براي رسم هواسپاري آمده است : کته / کده (katas)، دخمه و استودان .
The Evolution of the Zoroastrian Funerary Cult in Western Iran, An Unpublished Thesis, Department of Art and Archaelogy School of Oriental and African Studies University of London.
org/articles/ataskada-new-persian-house-of-fire-mid, Last Updated: August 17, 2011.
“Middle-Persian Funerary Inscriptions from South-Western Iran".
“The Pahlavi Funerary Inscription from Mashtan (Kāzerun III(".