چکیده:
مقدمه: رفتارهای پرخطر به رفتارهایی گفته میشود که سلامت و بهزیستی جسمی، روانشناختی و اجتماعی افراد و جامعه را به خطر میاندازد. دوره نوجوانی که با تغییرات جسمانی، روانشناختی و اجتماعی گسترده همراه است، به دلیل خودمحوری و عدم درک مناسب نوجوانان از رفتارهای خود، مرحله مهمی برای شروع رفتارهای پرخطر محسوب میشود. رفتارهای پرخطر و گرایش به آن در نوجوانان از عوامل مهم به خطر افتادن سلامت جامعه است. مطالعه حاضر با هدف بررسی نیادوستی و رابطه آن با گرایش به رفتارهای پرخطر در بین دانشآموزان شهرستان ملکان صورت گرفته است. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات همبستگی است. جامعه آماری شامل همه دانشآموزان دختر و پسر مقطع تحصیلی متوسطه اول و دوم شهرستان ملکان بود. حجم نمونه پژوهش ۶۴۰ دانشآموز بود که از بین دانشآموزان مقطع متوسطه اول و دوم شهرستان ملکان بهصورت سهمیهای انتخاب شدند. ابزارهای مورداستفاده در تحقیق شامل پرسشنامه گرایش به رفتارهای پرخطر محمدخانی، پرسشنامه رابطه نوه_پدر/مادربزرگ الدر_کانگر و پرسشنامه وضعیت اقتصادی_اجتماعی قدرتنما بود. تحلیل دادهها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی چندگانه و رگرسیون سلسله مراتبی انجام شد. یافتهها: بین نیادوستی و گرایش به رفتارهای پرخطر در بین دانشآموزان رابطه آماری معنادار و معکوس وجود دارد. همچنین بین وضعیت اقتصادی_اجتماعی و گرایش به رفتارهای پرخطر در بین دانشآموزان رابطه آماری معنادار و معکوس وجود دارد. نتایج پژوهش نشان داد که وضعیت اقتصادی_اجتماعی، رابطه بین نیادوستی و گرایش به رفتارهای پرخطر را تعدیل میکند. بحث: شکاف بین والدین و فرزندان، درک و فهم والدین و نوجوانان را از هم کم میکند و اختلافات بین آنان را دامن میزند. از طرف دیگر این شرایط سبب افزایش احساس تنهایی، انزوا، افسردگی، بزهکاری و انحرافات اجتماعی نوجوانان میشود و آنان را دچار انواع مسائل و مشکلات فرهنگی و اجتماعی میکند. بر اساس محاسبات آماری صورتگرفته و یافتههای بهدستآمده، با توجه به تأثیر انکارناپذیر رابطه نیادوستی و فرزندان بر وقوع رفتار بزهکارانه، افراد زمانی که دررسیدن به اهداف و آرزوهای خود احساس محرومیت و ناکامی میکنند، بهمنظور تأمین نیازهای روانی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خود مرتکب رفتارهایی میشوند که از سوی جامعه مناسب تلقی نمیشود.
Introduction: Risky behaviors and the tendency towards them among adolescents is one of the important menaces to the health of any society. The present study was conducted with the aim of investigating hostility and its relationship with the tendency to risky behaviors among the students of Malekan city in 2020.
Method: The present research is a correlational study. The statistical population includes all male and female first and second grade high school students in Malekan city, which includes a total of 9,500 students. The sample size was 640 students who were selected from among the first and second grade high school students in Malekan city as a quota. Data analysis was performed using Pearson correlation test and multiple linear regression.
Findings: The results showed that there is a statistically significant and inverse relationship between grandchild /grandparent relationship and tendency towards high-risk behaviors among students. Besides, there is a statistically significant and inverse relationship between socio-economic status and the tendency towards high-risk behaviors among students. however, at the middle and high socio-economic level there is no statistically significant relationship between grandchild / grandparent relationship and tendency towards high-risk behaviors.
Discussion: Given the significant tendency of adolescents towards high-risk behavior and its positive relationship with the socio-economic level of the society it is necessary for the government to monitor and pay attention to the improvement of the socio-economic level of teenagers’ families, as well as the state of unfriendliness and family cohesion.