چکیده:
منازعه اساساً وضعیتی است که در آن واحدها و بازیگران سیاسی به منظور بسط قدرت خود و دستیابی به اهداف ژئوپلیتیک مطلوب خویش، سعی در به حاشیه راندن رقیب و ایجاد چالش برای آن دارند. منطقه ژئوپلیتیک خلیجفارس بهواسطه عوامل مختلفی همچون موقعیت جغرافیایی و ارتباطی خود، کانون ظهور دین اسلام، برخورداری از منابع سرشار انرژی، نقش و حضور قدرتهای فرا منطقهای و... از موقعیت استراتژیک در صحنه سیاستهای جهانی برخوردار است. در منطقه مذکور بهواسطه عواملی چند، میان واحدهای سیاسی تشکیلدهنده آن تعارض منافع و طبعاً منازعات گوناگونی صورت پذیرفته است. در این راستا پرسش پژوهش حاضر این است که الگوی منازعات ژئوپلیتیک در منطقه خلیجفارس چیست؟ بر این مبنا، این پژوهش با روشی توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر دادههای کتابخانهای، تلاش کرده است به دنبال بررسی چرایی منازعات حادث شده در این منطقه باشد. یافتههای تحقیق هویدای آن است که این منازعات ریشه در عواملی همچون اختلافات مرزی، حضور قدرتهای فرا منطقهای، تفاوت در ساختار حکومتهای منطقه، تنشهای مذهبی و قومی و مسابقه تسلیحاتی دارد.
Conflict is basically a situation in which political units and actors try to
marginalize the rival and challenge it in order to expand their power and achieve
their desired geopolitical goals. The geopolitical region of the Persian Gulf has a
strategic position in the world politics scene due to various factors such as its
geographic and communication location, the center of the emergence of Islam, the
possession of rich energy resources, the role and presence of meta-regional powers,
etc. In this region, due to several factors, there have been conflict of interests and
naturally various conflicts among the political units that make it up. In this regard,
the question of the current research is: What is the pattern of geopolitical conflicts in
the Persian Gulf region? Based on this, this research, with a descriptive-analytical
method and based on library data, has tried to investigate why the conflicts occurred
in this region. The findings of the research show that these conflicts are rooted in
factors such as border disputes, the presence of meta-regional powers, differences in
the structure of regional governments, religious, ethnic and racial tensions and the
race of armament.
خلاصه ماشینی:
تبيين الگوي منازعات ژئوپليتيکي در منطقه خليج فارس مجيد دهقانيان ٢، محمدرضا حافظ نيا، محسن دهقاني ٢ 3 تاريخ دريافت: ٢٩٢٢/٢٠/٢٣ تاريخ پ يتش: ٢٩٢٢/٢٦/٢٣ چکيده م(ازعه اساساً وضعيتي است که در آن واحدها و بازيگتان سياسي به م(ظور بسل قدرت اود و دستيابي به اهداف ژئوپليتيک مطلوب اويش ، سعي در به حاشيه راندن رقيب و ايجاد چالش بتاي آن دارند.
الي،فارس از گمله م(ااقي به شمار مي رود که نقش بسزايي در اتخاذ تصميمات و مقابلاه باا تهديدات نظامي دارد؛ ب(ابتاين الي،فارس در ابعاد گوناگون، همواره اولويت نخست را در اتخااذ تصميمات و اگتاي سياست اارگي گمهوري اسل مي ايت ان داشته و دارد و در سطح بين المللي نيز از گمله م(ااقي است که به علت موقعيت ويژه گغتافيايي و دارا بودن م(ابع فتاوان نفتي و درياايي و بتگستگي هاي استتاتژيکي و ژئوپليتيکي ، اهميت ااصي داشته است )عزتي،٢٢٣٩ :٢٢ .
م(ازعاات در تماامي م(ااان ژئاوپليتيکي گهاان باا شادت و ضاعف وگاود داشاته و م(طقاه ژئوپليتيک الي،فارس نيز بهواسطه اهميت و نقشي که در بازي هاي سياسي و ژئوپليتيکي گهاني و م(طقهاي دارد از اين قاعده بتک(ار نيست و م(ازعات ميان واحدهاي سياسي تشکيل ده(ده اين م(طقه ژئوپليتيکي به شکلي عتيان قابلرؤيت است.
29- Agnew John (2003), Geopolitics: Re-visioning World Politics, second ed, London: Routledge 30- Brzezinski, Zbigniew.
37- Cohen S, B,(1971), Geography and Politics in a world Divided, New York:Oxford uni press.
China, New York, Penguin Press 47- Http:// www.