چکیده:
ماهواره های کوچک به دلیل مزایای بسیاری که در مقایسه با ماهواره های بزرگ دارند، کنشگران غیردولتی بسیاری را در سال های اخیر وارد حوزه فضا کرده اند. فعالیت های ماهواره های کوچک نیز مانند هر فعالیت فضایی، پرخطر می باشد و ممکن است موجب ورود خسارت شود. چنانچه از فعالیت های فضایی شرکت های خصوصی پرتاب کننده ماهواره های کوچک خسارتی وارد آید، مطابق معاهدات فضایی موجود، این دولت ها هستند که مسیول شناخته می شوند. مبنای این مسیولیت ماده 6 معاهده فضای ماورای جو است. وفق این ماده دولت های عضو در قبال فعالیت های نهادهای غیردولتی در فضای ماورای جو مسیولیت بین المللی دارند. دولت مناسب می بایست مطابقت فعالیت های انجام شده با مقررات معاهده مذکور را تضمین، به فعالیت های فضایی ملی مجوز اعطا و بر آن به طور مستمر نظارت کند. در این نوشتار با گردآوری داده های کتابخانه ای و روش توصیفی تحلیلی سعی شده است تعهدات دولت در قبال فعالیت های شرکت های خصوصی ماهواره های کوچک مشخص شود. بدین منظور ماده 6 معاهده فضای ماورای جو و نحوه اجرای تعهدات ناشی از آن در قوانین ملی فضایی کشورهای ایالات متحده امریکا، بلژیک، هلند، اتریش و نیز مقررات جمهوری اسلامی ایران بررسی شده است.
خلاصه ماشینی:
همچنين براساس مادٔە ٦ معاهدٔە فضاي ماوراي جو، دولت مناسب ١ براي تضمين مطابقت فعاليت هاي فضايي ملي با اصول معاهدٔە مذکور مسئول است و بايد به چنين فعاليت هايي مجوز اعطا و بر آن ها به طور مستمر نظارت کند.
S. Chamber of Commerce Policy Round Table on Small Satellite Integration, July 9, 2019, accessed July 23, 2019, 3 / 22 «در معاهدٔە فضاي ماوراي جو، اسناد بين المللي درخصوص حقوق فضا، اصول و راهنماهاي سازمان ملل متحد راجع به فعاليت هاي فضايي مقررٔە صريحي در مورد تجويز فعاليت هاي فضايي مستقل خصوصي وجود ندارد» (٢٣-٢٢ :٢٠١٦ ,Sachdeva)؛ با وجود اين ، از عبارت «فعاليت هاي انجام شده توسط نهادهاي غيردولتي» در مادٔە ٦ معاهدٔە فضاي ماوراي جو ميتوان مجاز بودن چنين فعاليت هايي را برداشت کرد.
٤-٢- اعطاي مجوز به شرکت هاي خصوصي ماهواره هاي کوچک همان طور که پيش تر نيز گفته شد، يکي از تعهدات دولت ها مطابق مادٔە ٦ معاهدٔە فضاي ماوراي جو، اعطاي مجوز به نهادهاي غيردولتي به منظور انجام فعاليت هاي فضايي ملي است .
3. “The Belgian Space Law” (accessed August 2, 2020) 12 / 22 هدايت هلند١ اين کشور خود را در قبال کليۀ اشياء فضايي غيرقابل هدايت در فضاي ماوراي جو ازجمله ماهواره هاي کوچک مسئول ميداند و تعهد به اعطاي مجوز و نظارت مستمر را از طريق پروانه به عمل ميآورد (٢٠١٥ ,Wheeler Simons).
مطابق اين ماده ، دولت مناسب به منظور تطبيق فعاليت هاي فضايي با مفاد معاهدٔە فضاي ماوراي جو (و حقوق بين الملل )، اعطاي مجوز و نظارت مستمر متعهد ميباشد.