چکیده:
زمینه و هدف: جستار حاضر به بررسی نقشمایه های اسطوره ای و حماسی فرسته (فرشته) در شاهنامه فردوسی پرداخته و از کتب پهلوی نیز بعنوان مکمل و شاهد بهره گرفته است. هدف از این پژوهش، ریزنگری در ماهیت اسطوره ای و حماسی فرسته و بررسی تمایز مفهومی میان کاربرد فرسته در شاهنامه و در منابع شاهنامه بوده است. برای درک عمیق این تمایزات، ناگزیر به بخشبندی انواع کاربرد فرسته روی آورده شده و فرستگانی مینوی که در تداول عام «فرشته» تعبیر یافته اند در کنار یادکرد صفات و ویژگیهای فرستگان و انگیزه های ارسال فرسته در حماسۀ ملی بررسی شده است.
روش مطالعه: این پژوهش به شیوۀ کتابخانه ای و به روش توصیفی-تحلیلی بر پایۀ مقایسه و تفسیر و توضیح صورت پذیرفته است.
یافته ها: مطالعات و بررسیهای جستار حاضر نشان داده است که برخی صفات و ویژگیهای فرستگان و اهمیت مضاعف فرسته در حماسه از منابع شاهنامه نظیر آثار پهلوی و اوستا برگرفته شده است.
نتیجه گیری: در این مقاله منظور از فرسته، گاه زیوندگان فرامادی است که از سوی اهورامزدا ماموریت یافته و فرستاده شده اند تا هم جنبۀ یاریگرانه و هم کنشهای پیامرسانی خود را به انجام برسانند. نقشمایه های این فرستگان، الگویی برای رسولان، پیکها و سفیران جنگی در حماسه های منظوم چون شاهنامه فردوسی است.
BACKGROUND AND OBJECTIVES: The present essay examines the mythological and epic characters of Ferishte in Ferdowsi's Shahnameh and uses Pahlavi books as a supplement and evidence. The purpose of this research was to take a closer look at the mythological and epic nature of Fereste and examine the conceptual distinction between the use of Fereste in the Shahnameh and in the sources of the Shahnameh. In order to deeply understand these distinctions, it is inevitable to divide the types of use of the messenger and the Minoan messengers that are interpreted as "angels" in common usage, along with the attributes and characteristics of the messengers and the motives of sending the messenger in the national epic, have been examined.
METHODOLOGY: This research was done in a library method and descriptive-analytical method based on comparison, interpretation and explanation.
FINDINGS: The studies and investigations of this research have shown that some attributes and characteristics of the messengers and the double importance of the messenger in the epic are taken from Shahnameh sources such as Pahlavi and Avesta works.
CONCLUSION: In this article, the term "angel" refers to the supernatural beings who have been assigned and sent by Ahura Mazda to carry out both their helping and messaging actions. The characters of these messengers are a model for messengers, couriers and war ambassadors in verse epics such as Ferdowsi's Shahnameh.
خلاصه ماشینی:
6866 NUMBER OF REFERENCES NUMBER OF TABLES NUMBER OF FIGURES مقدمه در مقالۀ حاضر با موضوعيت اسطوره اي و حماسي تحت عنوان «نقشمايه هاي اسطوره اي و حماسي فرسته در شاهنامه فردوسي» کوشش شده است بنمايه هاي کهن و اساطيري مرتبط با فرسته و فرستاده را که در شاهنامه متجلي شده اند و در متن داستانها بدانها اشاره رفته است بررسي شود و نقشها و وظايف انواع فرستگان اعم از فرشتگان جهان مينوي و امشاسپندان و سفيران و رسولان به تفکيک بازنمايي شود.
و ديده ميشود که کيخسرو پيش از جستجو در جام ، مراسم آييني-عبادي ويژه به جا ميآورد و نماز ويژه ميخواند و يسناي ويژة فروشيها را ادا ميکند: چو خسرو رخ گيو پژمرده ديـد دلش را بـه درد انـدر آزرده ديد بيامد بپوشيد رومي قباي بدان تا بود پيش يـزدان به پـاي خروشيد پيش جهان آفرين به خورشيـد بر چند بـرد آفرين ز فريادرس زور و فرياد خواست از آهرمـن بدکنـش داد خواست خرامان از آنجا بيامد به گاه به سر برنهـاد آن خجسته کلـاه يکي جام بر کف نهاده نبيد بدو انـدرون هفت کشـور پديــد زمان و نشان سپهر بلند همه کرده پيدا چه و چون و چند (شاهنامه ، ج ٤:٤٢) يافتن بيژن در چاه توران ، ياري فرسته هاي فروشي بود و رومي قباي قرينه اي است که ميتوان به دلالت آن ، بنمايۀ ميترايي جام را دريافت .
com) Sima Mansoori: Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, Ramhormoz Branch, Islamic Azad University, Ramhormoz, Iran.
ir: Responsible author) Masoud Pakdel: Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, Ramhormoz Branch, Islamic Azad University, Ramhormoz, Iran.