چکیده:
این پژوهش با هدف اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک بر سرمایه روانشناختی و سرزندگی تحصیلی دانشآموزان پسر مدارس شاهد شهر دزفول انجام شد. روش پژوهش نیمهآزمایشی با پیشآزمون – پسآزمون با گروه کنترل و روش نمونه برداری بصورت در دسترس، 30 نفر انتخاب شد و بصورت تصادفی در دو گروه (15 نفری کنترل و آزمایش) گمارده شد. به منظور گردآوری دادهها از مقیاس سرزندگی تحصیلی (حسینچاری و دهقانیزاده، 1391) و پرسشنامه سرمایه روانشناختی (لوتانز، 2007) استفاده شد. همچنین در طی 8 جلسة (90 دقیقهای) به صورت یک جلسه در هفته و به مدت دو ماه، براساس پروتکل آموزشی رفتاردرمانی دیالکتیک میلر و همکاران (2007) مورد آموزش قرار گرفتند. در طول ارائه آموزش گروه کنترل هیچ مداخلهای دریافت نداشتند و بعد از اتمام آموزش از هر دو گروه پسآزمون انجام گرفت. به منظور تحلیل دادهها از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره انجام گرفت. یافتهها نشان داد که رفتاردرمانی دیالکتیک میتواند به طور معناداری موجب بهبود سرمایه روانشناختی با اندازه اثر 56/0 و سرزندگی تحصیلی با اندازه اثر 47/0 گردد (001/0< p). بر این مبنا براساس نتایج حاصله میتوان در نظر داشت که رفتاردرمانی دیالکتیک قادر است به عنوان یک مداخله مؤثر برای بهبود سرمایه روانشناختی و سرزندگی تحصیلی دانشآموزان مورد لحاظ قرار گیرد.
This research was conducted with the aim of effectiveness of dialectical behavior therapy on psychological capital and academic vitality of male students of Shahid schools in Dezful city. Semi-experimental research method with pre-test - post-test with control group and available sampling method, 30 people were selected and randomly assigned to two groups (15 people control and experiment). The data were collected by the Psychological Capital Questionnaires (Luthans, 2007) and Academic Buoyancy Scales (Hossin Chari & Deghanizadeh, 2011). They were also trained during 8 sessions (90 minutes) once a week for two months, based on the dialectic behavior therapy training protocol of Miller et al. (2007). During the training, the control group did not receive any intervention, and after the training, both groups were given a post-test. In order to analyze the data, multivariate covariance analysis was used. The findings showed that dialectical behavior therapy can significantly improve psychological capital with an effect size of 0.56 and academic vitality with an effect size of 0.47 (p < 0.001). On this basis, based on the results, it can be considered that dialectical behavior therapy can be considered as an effective intervention to improve the psychological capital and academic vitality of students.
خلاصه ماشینی:
بر اين اساس رفتاردرماني dialectic را ميتوان به عنوان يک مداخله مؤثر براي بهبود سرمايه روان شناختي و سرزندگي تحصيلي دانش آموزان مورد لحاظ قرار گيرد.
همچنين نتايج پژوهش مال مير و بيان فر (١٣٩٨) نشان داد بين سرمايه روان شناختي و خرده مقياس هاي آن با شادکامي و شيفتگي در دانش آموزان دختر رابطه مستقيم و معناداري وجود دارد.
نتايج پژوهش عظيمي و همکاران (١٣٩٦) نشانگر اهميت سرمايه روان شناختي به عنوان يکي از مؤلفه هاي مهم روانشناسي مثبت نگر در کاهش تعلل ورزي در تصميم گيرهاي دانشجويان و افزايش سرزندگي تحصيلي آنان است .
از اين رو اين پژوهش به دنبال بررسي اثربخشي رفتار درماني ديالکتيک بر سرمايه روانشناختي و سرزندگي تحصيلي دانش آموزان شاهد شهر دزفول است .
با توجه به مطالب بالا هدف از پژوهش پاسخگويي به اين سؤال بود که آيا آموزش رفتاردرماني ديالکتيک بر سرمايه روانشناختي و سرزندگي تحصيلي دانش آموزان شاهد مؤثر است ؟ روش اين پژوهش صورت گرفته بر اساس طرح نيمه آزمايشي از نوع پيش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل همراه با گروه آزمايش انجام شد.
بحث و نتيجه گيري هدف از اين پژوهش حاضر اثربخشي آموزش رفتاردرماني ديالکتيکي بر افزايش سرمايه روانشناختي و سرزندگي تحصيلي دانش آموزان بود.
با توجه به يافته هاي اين مطالعه ، ميتوان از آموزش رفتاردرماني ديالکتيکي به عنوان يک راهکار کاربردي براي افزايش سرمايه روانشناختي و سرزندگي تحصيلي دانش آموزان شاهد استفاده نمود.