چکیده:
صلح و امنیت از نیازهای ذاتی و فطری بشر است و یک اصل اساسی و عقلی است. سلاحهای کشتارجمعی، جنگافزارهایی هستند که از اواخر قرن نوزدهم اهمیت پیدا کردند و در سالهای اخیر گرفتاریهای بسیاری را در بین کشورها به وجود آورده، چرا که برای انسانها و هر موجود زنده دیگری بالاترین خطر را به دنبال دارد و حتی محدود به یک نسل نیست و بشریت و نسلهای آتی را نیز تحت شعاع قرار میدهد.
این مقاله با تبیین مفهوم صحیح جهاد در اسلام، به مفاهیم جنگافزارهای کشتارجمعی و سلاحهای هستهای اشاره و دیدگاه فقهی و اخلاقی و بهصورت گستردهتر نگاه اسلام نسبت به این مسئله را بررسی مینماید و با ملاحظه گزارههای اخلاقی و انسانی و هماهنگ با فطرت بشری، به این جنگافزارها و پیامدهای ناشی از استفاده از آنها میپردازد.
ان السلام والامن حاجتان متاصلتان من الحاجات الذاتیه والفطریه للبشر ومبدا اساسی وعقلانی. وان اسلحه الدمار الشامل هی الاسلحه التی اصبحت مهمه منذ اواخر القرن 19 وخلقت العدید من المشاکل بین الدول فی السنوات الاخیره، حیث تشکل اعلی خطر علی البشر وای کاين حی اخر، ولا تقتصر حتی علی جیل واحد وتوثر علی البشریه والاجیال القادمه. تشرح هذه المقاله المفهوم الصحیح للجهاد فی الاسلام، وتشیر الی مفهومی اسلحه الدمار الشامل والاسلحه النوویه، وتبحث فی المنظورین الفقهی والاخلاقی، وبشکل اعم نظره الاسلام الی هذه المساله، وبالنظر الی الملاحظات الاخلاقیه والانسانیه المنسجمه مع الفطره البشریه، تتناول هذه الاسلحه وعواقب استخدامها.
Peace and security are inherent and innate needs of mankind as well as a fundamental and rational principle. Mass destruction weapons are those that have become important in the late 19th century and have caused many problems in recent years, because it has the highest danger for humans and any other living being, and not even limited to one generation. It is not even limited to one generation; rather it overshadows humanity and future generations. Referring to the concepts of mass destructive and nuclear weapons, this article explains the correct concept of jihad in Islam, and examines the jurisprudential and ethical view of Islam on this issue. Then considering the ethical and human propositions and in harmony with human nature such weapons and the consequences of their use are discussed .
خلاصه ماشینی:
ازاینرو، تولید و بهکارگیری سلاحهای کشتارجمعی از دیدگاه اسلام، نهتنها توصیه نمیشود، بلکه کاملاً ممنوع و حرام شرعی است؛ زیرا از لحاظ ایجاد هراس و وحشت، بهمثابه تروریسم هستهای، اقدام خشونتبار و مخل امنیت عمومی در سطح بینالمللی است و از مصادیق منکر میباشد؛ همچنین با اصول تفکیک و منع از کشتار غیر رزمندگان و غیرنظامیها و مردم بیدفاع، مصونیت پیران، کودکان، زنان، دیوانگان و رعایت قواعد بشردوستانه، اصل محدودیت در شیوه جنگ و همچنین با اهداف جهاد اسلامی که متبلور در دفاع و دعوت به توحید و گسترش آزادیهای دینی و رفع استبداد و مبارزه با سران فتنه است، مغایر است.
مفهوم اصطلاحی سلاحهای کشتارجمعی سلاحهای کشتارجمعی جنگافزارهایی هستند که برای انسانها و حتی هر موجود زنده دیگری بیشترین و بالاترین خطر را ایجاد میکنند، قدرت تخریب بسیار بالا و فوقالعادهای دارند و بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم به طرق مختلف از راه تخریب محیط زیست یا بناهای ساخت بشر به انسانها و محیط پیرامون و سازههای بشری آسیب میرسانند، آسیبی که برگشتناپذیر و جبران ناشدنی است به این معنا که امکان ترمیم و بهبود به وضع اولیه را ندارند یا منجر به کشتار گروهیِ انسانها میشود.
(ممتاز، 1377، ص 10-16) یکی از علتهایی که سلاحهای کشتار جمعی را از دیگر سلاحها جدا میکند و ممنوعیت تولید، انباشت و به کارگیری آن مطرح میشود، آن است که دولتها در درگیریهای خود مجاز نیستند از هر جنگ افزاری برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنند، همان گونه که در کنوانسون ژنو 1949 آمده: «در هر درگیری مسلحانه، حق طرفهای درگیری در انتخاب روشها و وسائل جنگی ناامحدود نیست.