چکیده:
از آنجا که حفظ حرمتنفسانسانی همواره مورد اهتمام بشر است، اشتباه در قتلنفس همواره در کانون توجه فقها و حقوقدانان میباشد. در این مقاله یکی از موارد اشتباه در قتل و تفاوت آن با ترور بررسی میشود که مربوط به «اشتباه در قتل شخص مهدورالدم» است. مباحثی نظیر: تعریف مهدورالدم و ترور، تفاوت قتل مهدورالدم با ترور و پیشینه اشتباه در قتل از اصلیترین مباحث مقاله حاضر است.
امروزه در جهان اسلام گروههای افراطی مانند داعش و جبهة النصرة، بسیاری از مسلمانان (اعم از شیعه و سنی) را تکفیر کرده و با اعتقاد به مهدورالدم بودن آنها، دست به ترور و خشونت زده و با این اقدام، وحدت و امنیت امت اسلامی را خدشهدار میکنند.
علت انتخاب این موضوع، رویکردی است که مجمع جهانی تقریب مذاهباسلامی در سی و ششمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی با شعار «اتحاد اسلامی، صلح و پرهیز از تفرقه و تنازع در جهان اسلام؛ راهکارهای اجرایی و اقدامات عملی» اتخاذ کرده است و موضوع مقاله با یکی از زیرفصلهای آن منطبق است.
نظرا لان الحفاظ علی کرامه الانسان دايما ما یکون محل اهتمام الانسان، فان الخطا فی قتل الانسان یکون دايما محور اهتمام الفقهاء والقانونیین. فی هذه المقاله، یتم فحص احدد الاخطاء الموجوده فی القتل والفرق بینه وبین الاغتیال، والذی یتعلق ب «الخطا فی قتل الشخص مهدور الدم». من بین المواضیع المهمه التی تتضمنها المقاله هی: تعریف مهدور الدم والاغتیال، والفرق بین قتل مهدور الدم والاغتیال وتاریخ وقوع الخطا فی القتل. الیوم وفی العالم الاسلامی ، تقوم الجماعات المتطرفه مثل داعش وجبهه النصره بتکفیر الکثیر من المسلمین (سواء کانوا شیعه او سنه) ویرتکبون الاغتیال والعنف بسبب اعتقادهم بانهم «مهدور دمايهم»، وبارتکابهم لهذه الجرايم، یضرون بمساله اتحاد وامن الامه الاسلامیه. تم اختیار هذا الموضوع کجزء من النهج الذی اتخذه المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الاسلامیه فی الموتمر الدولی للوحده الاسلامیه، الذی کان شعاره «الوحده الاسلامیه والسلام والابتعاد عن التفرق والصراع فی العالم الاسلامی؛ الاجراءات العملیه والتدابیر العملیه» فی الدوره السادسه والثلاثین، وینطبق موضوع المقال مع احدی فصوله.
Since humankind has always been engrossed with the preservation of human life, the jurists have focused on inadvertent killing. This article discusses inadvertent murder, its difference from the assassination and the literature on that. In the Islamic world today, extremist groups such as ISIS and the Jabhat al Nusrah have excommunicated many Muslims (both Shiites and Sunnis) and believing that killing them is allowed they jeopardize the unity and security of the Islamic Ummah. Thirty sixth International Conference of Islamic Unity is held by the World Forum for Proximity of Islamic Schools of Thought discussing "Islamic Unity, Peace and Avoiding Division in the Islamic World: Implementation Strategies and Practical Measures. This article is supposed to deal with one of its subordinates.
خلاصه ماشینی:
وی درعبارت زیر ضمن اینکه قاتل را از قصاص تبرئه کرده، دیه را بر او واجب دانسته است: «هرگاه شخص مسلمان تیری را به سوی عبدی رها کند و بلافاصله عبد آزاد شود و پس از آزادی تیر به او اصابت کند و او را به قتل برساند (و در مورد نصرانی یا مرتد نیز اگر این مسأله اتفاق بیفتد یعنی هنگام رها شدن تیر کافر بوده ولی لحظه اصابت تیر مسلمان شده است)، در اینجا حکم قصاص برای قاتل ثابت نیست، زیرا معیار قصاص آن است که قصد او در حال جنایت، انسان همپایه و همطراز با خودش (در اسلام یا حرّیت) باشد، اما هنگام پرتاب تیر که زمان جنایت است، همپایگی موجود نیست، چون او در آن زمان قصد کافر و عبد را کرده بود (و لحظه اصابت تیر، قصد مسلمان یا انسان حرّ را نداشته است) پس قصاص ثابت نیست لکن دیهاش را باید بپردازد، زیرا اصابت تیر در حالی واقع شد که مقتول محقون الدم بوده است پس دیه او در ضمانت قاتل قرار میگیرد».
وی در این باره گفته است: «اگر مسلمانی در حال نبرد مسلمان دیگری را بکشد و سپس بگوید: اعتقاد من بر این بود که مقتول از اهلبغی بوده است، پس اگر ادعای قاتل در حق او ممکن باشد، قول او همراه با قسم مقدم است و بعد دیه مقتول را باید بپردازد، زیرا قاتل مقتول را از روی خطا نکشته است، بلکه عمداً و با قصد قتل او را کشته است، ولی چون قاتل نمیدانسته مقتول حرام الدم است، قصاص نمیشود (لکن دیه را باید بپردازد)؛ و اما اگر آنچه که قاتل ادعا دارد در حق او ممکن نباشد، در این فرض باید قصاص شود و در صورت اختیار اولیای مقتول، میتواند دیه بپردازد و حکم مذکور در صورتی که مسلمان را در دارالحرب بکشد، نیز جاری است».