چکیده:
با گسترش شهرنشینی در چند دهه گذشته بسیاری از اراضی مراکز نظامی در داخل یا محدوده اصلی شهرها قرار گرفتهاند و در برخی موارد هم به مناطقی متروک تبدیل شدهاند که بیشتر آنها دارای پهنههایی وسیع و با پیشینهای تاریخی میباشند، اینگونه اراضی باتوجه به ظرفیتهای بسیار، میتوانند بهشرط اجرای صحیح طرحهای بازآفرینی، زمینهساز رشد و توسعه پایدار محلی، منطقهای و حتی ملی گردند. این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت بندی راهبردهای بازآفرینی اینگونه اراضی در سه بخش: اول به شناسایی راهبردهای بازآفرینی و معیارهای اثرگذار از طریق مرور بر پژوهشهای پیشین میپردازد، دوم با مطالعه موردی پادگان 06 ارتش در خیابان پاسداران به تعیین راهبردهای بازآفرینی و معیارهای ارزیابی با کمک تحلیل SWOT و قضاوت خبرگان پرداخته و در بخش سوم از طریق توزیع پرسشنامه مقایسههای زوجی و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) نسبت به اولویتبندی و وزندهی به راهبردها و معیارها اقدام مینماید. نتایج نشان میدهد که راهبرد "بازآفرینی مبتنی بر نوآوری" بطور معناداری پوششدهنده معیارهای کیفیتسنجی بوده و میتواند به عنوان راهبرد برتر در بازآفرینی اینگونه اراضی مورد توجه تصمیمگیران قرار گیرد، راهبردهای بعدی شامل بازآفرینی ترکیبی، سودمحور و میراثمحور میباشد. معیارهای "توسعه اقتصادی پایدار" و "سودرسانی به شهر و بافت پیرامونی" نیز بیشترین وزن را بر مبنای مقایسههای زوجی پاسخدهندگان کسب نمودند. همچنین وزن معیارهای "تقویت داراییهای مشهود"، "برنامهریزی یکپارچه" و "تقویت داراییهای نامشهود" نیز نشان میدهد که راهبردهای بازآفرینی میبایستی تامینکننده جوانب گوناگون توسعه در اینگونه اراضی شامل حفظ و ارتقای منابع طبیعی و ابنیه تاریخی، ترکیب مناسب عملکردها و یکپارچگی طرح، ارتقای هویت مکانی، سرمایه اجتماعی و میراث فرهنگی باشند.
Abstract With the expansion of urbanization in the past few decades, many lands of military centers have been located inside or within the main limits of cities, and in some cases they have turned into abandoned areas, most of which have vast areas with a historical background. Under the condition of correct implementation of regeneration plans, they will become the basis for local, regional and even national sustainable growth and development. This research is aimed at identifying and prioritizing regeneration strategies of such lands in three parts: first, it deals with the identification of regeneration strategies and effective criteria by reviewing previous researches, second, with a case study of Army Barracks 06 in Pasdaran Street, to determine regeneration strategies and evaluation criteria with The help of SWOT analysis and experts' judgment is given, and in the third part, through the distribution of pairwise comparison questionnaires and using the Analytical Hierarchy (AHP) method, it deals with prioritizing and weighting the strategies and criteria. The results show that the "regeneration based on innovation" strategy significantly covers the quality measurement criteria and can be considered by decision makers as the best strategy in the regeneration of such lands, the next strategies include mixed regeneration, profit-oriented and heritage-oriented. The criteria of "sustainable economic development" and "benefiting the city and the surrounding context" also gained the most weight based on the paired comparisons of the respondents. Also, the weight of the criteria of "Strengthening Tangible Assets", "Integrated Planning" and "Strengthening Intangible Assets" also shows that regeneration strategies should provide various aspects of development in such lands, including the preservation and promotion of natural resources and historical buildings, the appropriate combination of functions and the integrity of the plan. promotion of local identity, social capital and cultural heritage.
خلاصه ماشینی:
شناسايي،تبيين و اولويت بندي راهبردهاي بازآفريني اراضي مراکز نظامي درون شهري (مطالعه موردي: پادگان ٠٦ تهران ) سيدعلي اکبر احمدي،١ حسن مختاري گلپايگاني،٢ محمدهاشم کميلي ٣ تاريخ ارسال : ١٤٠٢/٠٣/١٠ تاريخ پذيرش : ١٤٠٢/٠٦/١٧ چکيده با گسترش شهرنشيني در چند دهه گذشته بسياري از اراضي مراکز نظامي در داخل يا محدوده اصلي شهرها قرار گرفته اند و در برخي موارد هم به مناطقي متروک تبديل شده اند که بيشتر آن ها داراي پهنه هايي وسيع و با پيشينه اي تاريخي ميباشند، اينگونه اراضي باتوجه به ظرفيت هاي بسيار، ميتوانند به شرط اجراي صحيح طرح هاي بازآفريني، زمينه ساز رشد و توسعه پايدار محلي، منطقه اي و حتي ملي گردند.
همچنين وزن معيارهاي "تقويت داراييهاي مشهود"، "برنامه ريزي يکپارچه " و "تقويت داراييهاي نامشهود" نيز نشان ميدهد که راهبردهاي بازآفريني ميبايستي تامين کننده جوانب گوناگون توسعه در اينگونه اراضي شامل حفظ و ارتقاي منابع طبيعي و ابنيه تاريخي، ترکيب مناسب عملکردها و يکپارچگي طرح ، ارتقاي هويت مکاني، سرمايه اجتماعي و ميراث فرهنگي باشند.
تعريف راهبردهاي بازآفريني اراضي مراکز نظامي به ويژه در پهنه هاي متروکه درون شهري ناشي از انتقال پادگان ها از اهميت خاصي برخوردار است و اين امر بدون درنظرگيري ابعاد مختلف بازآفريني و معيارهاي اثرگذار در ارائه راهبردهاي مناسب امکان پذير نيست .
به اين منظور ابتدا با مرور منابع پژوهشي و مقاله هاي مرتبط که بيشتر رويکرد تحقيق عمقي و مروري در حوزه بازآفريني اراضي مراکز نظامي (در کشورهاي مختلف از جمله ايران ، ايتاليا، لهستان ، انگلستان و آمريکا) داشته اند نسبت به شناسايي انواع راهبردهاي بازآفريني و همچنين معيارهاي ارزيابي و کيفيت سنجي آنها اقدام گرديد.