چکیده:
قرآن کریم دارای امتیازات و اختصاصاتی است که آن را از دیگر کتب جدا میسازد. بهرهگیری و دریافت معارف بلند این کتاب آسمانی که برای هدایت انسانها نازل شده است در گرو مجموعهای از امور است که هر کدام به گونهای در فهم صحیح آن نقش دارد که از جمله این موارد آشنایی با محکم و متشابه است همانطورکه قرآن کریم در آیه هفتم سوره آلعمران، آیاتش را به این دو دسته تقسیم میکند، که در طول ادوار مختلف مورد توجه مفسران و قرآن پژوهان قرار گرفته است، فهمیدن دلایل، هدف و موارد این تقسیم، نقش مهمی در ترسیم مسیر اعتقادی و تصور درستی از محتوای ارزشمند این کتاب آسمانی خواهد داشت که پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی با استناد به آثار آیتالله مصباح یزدی و نگاهی به نظرات ابن تیمیه، تحقیقی در این زمینه در اختیار علاقهمندان قرار خواهد داد که طبق نظر آیتالله مصباح یزدی، فواتح سورهها و آیات دارای معانی متعالی، مصداق آیات متشابه هستند و فلسفه وجود این آیات را تعالی محتوا، تشابه طبیعی و تشابه عارضی میداند و ابن تیمیه نیز آیات صفات را از متشابهات میخواند و ضمن معنادار دانستن متشابهات، آنها را به معنای ظاهری حمل میکند. وی رویکردهای مواجهه با زبان دین را به اهل تجهیل، اهل تأویل و اهل تخییل تقسیم میکند.
The Holy Quran has unique merits and characteristics that distinguish it from other books. Utilizing and understanding the high teachings of this heavenly book, which has been revealed for the guidance of humanity, depends on a number of factors, each playing a major role in understanding this holy book. Among these factors is familiarity with its firm and similar verses, as the Quran divides its verses into these two categories in verse 7 of Surah Al-Imran. This division has been the subject of attention by interpreters and Quranic scholars throughout different eras. Understanding the reasons, goals, and aspects of this division plays an important role in depicting the path of belief and a correct understanding of the valuable content of this heavenly book. This research provides a descriptive and analytical approach based on the works of Ayatollah Mesbah Yazdi and Ibn Taymiyyah's views to investigate this issue. According to Ayatollah Mesbah Yazdi, the beginnings of surahs and verses having sublime meanings are examples of similar verses; he believes that their existence is due to their superior content, natural similarity, and incidental similarity. Ibn Taymiyyah also considers verses about attributes as similar verses and finds them meaningful in terms of their apparent meaning. He divides the approaches to dealing with religious language into three categories: those who ignore it (Ahle Tijhil), those who interpret it (Ahle Ta'wil), and those who imagine it (Ahle Takhyil).
خلاصه ماشینی:
بهره گيري و دريافت معارف بلند اين کتاب آسماني که براي هدايت انسان ها نازل شده است در گرو مجموعه اي از امور است که هر کدام به گونه اي در فهم صحيح آن نقش دارد که از جمله اين موارد آشنايي با محکم و متشابه است همانطورکه قرآن کريم در آيه هفتم سوره آل عمران ، آياتش را به اين دو دسته تقسيم ميکند، که در طول ادوار مختلف مورد توجه مفسران و قرآن پژوهان قرار گرفته است ، فهميدن دلايل ، هدف و موارد اين تقسيم ، نقش مهمي در ترسيم مسير اعتقادي و تصور درستي از محتواي ارزشمند اين کتاب آسماني خواهد داشت که پژوهش حاضر با روش توصيفي و تحليلي با استناد به آثار آيت الله مصباح يزدي و نگاهي به نظرات ابن تيميه ، تحقيقي در اين زمينه در اختيار علاقه مندان قرار خواهد داد که طبق نظر آيت الله مصباح يزدي، فواتح سوره ها و آيات داراي معاني متعالي، مصداق آيات متشابه هستند و فلسفه وجود اين آيات را تعالي محتوا، تشابه طبيعي و تشابه عارضي ميداند و ابن تيميه نيز آيات صفات را از متشابهات ميخواند و ضمن معنادار دانستن متشابهات ، آنها را به معناي ظاهري حمل ميکند.