چکیده:
تغییرات آب و هوایی تأثیر قابل توجهی بر تولید جهانی محصولات کشاورزی داشته است. مطالعه تأثیر تغییرات اقلیمی بر تولید محصولات کشاورزی برای اتخاذ تصمیمات پیشگیرانه جهت بهبود تولید کشاورزی بسیار مهم است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم ناشی از سرریزهای فضایی تغییرات آب و هوایی بر تولید محصول پرتقال در 10 استان ایران، طی دوره زمانی 1385 تا 1399 است. دادههای مورد استفاده از وزارت کشاورزی و سازمان هواشناسی اخذ شد. ابتدا برای اثبات وجود وابستگی فضایی آزمون موران انجام شد. سپس مدل دوربین فضایی با استفاده از آزمون والد به عنوان مدل بهینه تعیین شد. مدل با استفاده از نرمافزارStata17 برآورد شد. نتایج مدل دوربین فضایی (SDM) نشان داد که متغیرهای متوسط باران سالانه، متوسط دمای سالانه و سطح زیر کشت دارای اثر مثبت و معنیداری بر متوسط عملکرد پرتقال ایران دارند. همچنین متغیرهای حداقل دما سالانه و حداکثر دما سالانه تاثیر منفی و معنیداری بر متوسط عملکرد پرتقال ایران دارند. علاوه بر آن تاثیر سرریزهای فضایی سطح زیرکشت و حداقل دمای سالانه بر عملکرد پرتقال مثبت است. سرریزهای فضایی تغییر یک درجهای متوسط دمای سالانه، عملکرد پرتقال را 68/1 درصد کاهش میدهد. افزایش سطح کشت پرتقال در کشور سبب افزایش عملکرد محصول پرتقال در واحد سطح میشود، بنابراین، توصیه میشود که وزارت جهاد و کشاورزی از سیاست یکپارچه سازی باغات پرتقال در کشور استفاده کنند.
Climate change has had a significant impact on the global production of agricultural products. Studying the impact of climate change on the production of agricultural products is very important to take preventive decisions to improve agricultural production. The aim of the present study is to investigate the direct and indirect effects of spatial spillovers of climate change on orange production in 10 provinces of Iran, during the period from 2015 to 2019. The data used were obtained from the Ministry of Agriculture and the Meteorological Organization. First, to prove the existence of spatial dependence, Moran's test was performed. Then the spatial Durbin model was determined as the optimal model using the Wald test. The model was estimated using Stata17 software. The results of the spatial Durbin model (SDM) showed that the variables of average annual rain, average annual temperature and cultivated area have a positive and significant effect on the average yield oranges of Iran, while the variables of minimum annual temperature and maximum annual temperature have a negative effect on an average yield of oranges in Iran. In addition, the effect of spatial overflows of cultivated area and minimum annual temperature on orange yield is positive. Spatial overflows of average annual temperature have a negative effect of 1.68 on orange yield. Increasing the area of orange cultivation in the country increases the yield of oranges per unit area, therefore, it is recommended that the Ministry of Agriculture use the policy of integrating orange orchards in the country.
خلاصه ماشینی:
1129 ارزیابی اثرات تغییرات اقلیمی بر متوسط عملکرد پرتقال ایران با رویکرد مدل پانل فضایی رضا دهواری1 ، مهدی صفدری2، امیردادرس مقدم3 * 1دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران 2دانشیار اقتصاد کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران 3استادیار اقتصاد کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران تاريخ دريافت: 1/2/1402 ؛ تاريخ پذيرش: 6/3/1402 چکیده تغییرات آب و هوایی تأثیر قابل توجهی بر تولید جهانی محصولات کشاورزی داشته است.
نتایج مدل دوربین فضایی (SDM) نشان داد که متغیرهای متوسط باران سالانه، متوسط دمای سالانه و سطح زیر کشت دارای اثر مثبت و معنیداری بر متوسط عملکرد پرتقال ایران دارند.
کریمی فرد و همکاران(1396) در پژوهشی به بررسی متغیرهای اقلیمی بر عملکرد گندم، برنج و جو در پنج شهرستان استان خوزستان (اهواز، دزفول، خرمشهر، شادگان و شوش) پرداختهاند؛ و نتایج مطالعه نشان داد Food and Agriculture Organization که تغییرپذیریها در شرایط آبوهوایی باعث کاهش در عملکرد گندم، برنج و جو شده است.
هدف پژوهش حاضر بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم ناشی از سرریزهای فضایی دما و بارش بر روی شدت عملکرد محصول پرتقال در استانهای بوشهر، خوزستان، مازندران، گیلان، گلستان، سیستان و بلوچستان، فارس، کرمان، هرمزگان و یزد، در طول 15 سال طی دوره زمانی 1385 تا 1399در چارچوب اقتصادسنجی فضایی است.
مدل استفاده شده در این پژوهش برای بررسی اثر عوامل اقلیمی بر عملکرد تولید محصول پرتقال در ایران، رگرسیون زیر برآورد شده است: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} به طوری که APit میزان تولید متوسط استان i در زمان t میباشد.
Dube T, Moyo P, Mpofu M, Nyathi D, The impact of climate change on agro-ecological based livelihoods in Africa: A review, Journal of Sustainable Development, 9(1), 256-267 pp.