چکیده:
سبک نگارش در هر نوشتهای در واقع ساختاری است که اختصاص به نویسنده دارد و دیگران هرچه قدر سعی کنند، نمیتوانند از آن تقلید کنند و الگویی برای خود بسازند. در مورد سبک از گذشته تا کنون تعاریف گوناگونی ارائه شده است. این اصطلاح در حال حاضر در مورد روشهایی به کار میرود که از طریق بکاربردن فنون و مفاهیم زبان شناسی به مطالعه تحلیلی ادبیات میپردازد. همچنین زاویه دید، مسائل زبانی، چگونگی شخصیت پردازی و چند و چون جهت گیری درونمایه را تعیین میکند. در آثار صادق چوبک -خصوصا سنگ صبور- که متفاوتترین ساختار را دارند، دو سبک ویژهای برجسته به نظر میآید: ناتورالیسم و جریان سیال ذهن.
نگارنده در این مقاله کوشیده است با بررسی ساختار ادبی و زبانی رمان سنگ صبور، جلوههای مکتب ناتورالیسم و جریان سیال ذهن و همچنین خصوصیات سبک شناسی آن را نمایان سازد.
خلاصه ماشینی:
بحث مکتب ناتورالیسم ناتورالیسم نهضتی ادبی بود که توسط «امیل زولا » در اواخر قرن نوزدهم میلادی در فرانسه شکل یافت و به دنبال آن مورد توجه و استقبال نویسندگان سایر کشورهای اروپایی و امریکایی قرار گرفت و در سرتاسر دنیا هواداران سرسختی پیدا کرد و هنرمندان عرصه شعر و ادب به تبعیت از پیشگامان این مکتب به خلق و نگارش آثار ناتورالیستی دست زدند.
اشاره به زشتیها و پلیدیها، بیعدالتیها، فقر، فساد، قید و بند و اسارت، فلاکت و ننگ موجود در اجتماع در متن آثار، سخن گفتن از مردم عادی و عامه و افرادی که جزو طبقات نازلتر جامعه محسوب میگردند، تأکید بر مسائل پیش پا افتاده در زندگی روزمره و خلق آثار با محوریت این مسائل، ذکر بیپرده پارهای از مسائل، کم ارزش دانستن روابط عاشقانه و رمانتیک، شرح جزئیات امور و پدیدهها و روابط، اعتقاد به جبر و نفی اختیار، پذیرش سرنوشت محتوم، نادیده انگاشتن احساس و تخیل، تأکید بر واقعگرایی و واقعگویی، جایگزینی زبان شکسته و محاورهای به جای زبان ادبی و شعری و ...
در آثار این نویسندگان جایی برای احساس و تخیل، که جزءلاینفک مکتب رمانتیک میباشد، نیست و احساس و تخیل شاعرانه جای خود را به واقعیت داده است «امیل زولا» و پیروانش براین باور بودند که نویسنده بایستی تاحد امکان تخیل و احساس را کنار بگذارد و واقعیت دقیق و علمی را به تصویر بکشد و در اصل یکی از اساسیترین عواملی که سبب پیدایش و شکل گیری مکتب «رئالیسم»و«ناتورالیسم» در مقابل مکتب«رمانتیک» گردید گریز ازخیال پردازیهای شاعرانه و رمانتیک بود.