چکیده:
قرائت قرآن مهمترین کلید ورود به خزانه معرفت قرآن است. لکن پس از پیامبرk اختلاف قرائات به فزونی رفت و متخصصان علوم قرآنی برای یافتن قرائت صحیح قواعد مختلفی را ارائه کردند. در این میان عالم سبیط نیلی متفکر و قرآنپژوه شیعه عراقی، تلاش نمود با استفاده از واجشناسی، رویکرد قصدگرایی و تفسیر قرآن به قرآن، وجود ترادف و مشترک لفظی در قرآن را نفی کند و هرگونه تقدیر یا حذف الفاظ یا تغییر ترتیب واژهها در آیات را بیانگر تغییر معنا و مقصود الهی داند و معیار دورن متنی را برای تشخیص قرائت صحیح ارائه نماید. لکن سخن او در خصوص تشخیص قرائت صحیح قرآن دارای اشکالاتی است؛ مانند: پیشنهاد قرائت صحیح پیش از بررسی قرائات مختلف، خلط میان تثبیت یک قرائت در مصحف کنونی با ترجیح یک قرائت بر قرائات دیگر. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و کتابخانهای، به نقد و بررسی معیار نیلی در این زمینه میپردازد، و بیان میکند که یکی از معیارهای تشخیص قرائت صحیح قرآن، استفاده از روابط درون متنی، از جمله همنشینی واژهها، نغماهنگ و پیوستگی آیات است.
Quranic Recitation (Qira’at) is the most important key to accessing the treasury of Quranic knowledge. However, after the Prophet Mohammad (peace be upon him), differences in Quranic recitations (Qira’at) increased, and experts in Quranic sciences presented various rules for finding the correct recitation (Qira’at). Among them, Alam Sabeet Nili, a Shiite scholar and Quranic researcher from Iraq, attempted to use phonetics, an intentional approach, and Quranic interpretation to refute the existence of synonymous and univocal in the Quran. He considered any determination or omission of words or changes in the word order in verses as indicative of a change in meaning and divine intent. He introduced a textual criterion for identifying the correct recitation (Qira’at). However, his views on identifying the correct Quranic recitation (Qira’at) are problematic, such as proposing the correct recitation (Qira’at) before examining various recitations (Qira’at) and mixing the establishment of one recitation (Qira’at) in the current Mushaf with preferring one recitation (Qira’at) over others. This article, using a descriptive-analytical and library-based approach, critiques and examines Nili’s criterion in this regard, emphasizing that one of the criteria for identifying the correct Quranic recitation (Qira’at) is the use of intra-textual relationships, including word co-occurrence, melody, and coherence of verses..
خلاصه ماشینی:
در این میان عالم سبیط نیلی متفكر و قرآنپژوه شیعه عراقی، تلاش نمود با استفاده از واجشناسی، رویکرد قصدگرایی و تفسیر قرآن به قرآن، وجود ترادف و مشترک لفظی در قرآن را نفی کند و هرگونه تقدیر یا حذف الفاظ یا تغییر ترتیب واژهها در آیات را بیانگر تغییر معنا و مقصود الهی داند و معیار دورن متنی را برای تشخیص قرائت صحیح ارائه نماید.
این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و کتابخانهای، به نقد و بررسی معیار نیلی در این زمینه میپردازد، و بیان میکند که یکی از معیارهای تشخیص قرائت صحیح قرآن، استفاده از روابط درون متنی، از جمله همنشینی واژهها، نغماهنگ و پیوستگی آیات است.
مقدمه قرائت قرآن مهمترین کلید ورود به خزانه معرفت قرآن است و نظام لفظی یکپارچه آن همانگونه که قواعدی را پیش روی قرآنپژوه برای چگونگی حرکت در میان آیات میگذارد، نشانههایی را نیز برای کشف قرائت صحیح خود ارائه میدهد؛ زیرا ظاهر قرآن حكم و باطنش علم است؛ ظاهرش جلوه و زیبائى دارد و باطنش ژرف و عمیق است و ستارگانى دارد و ستارگانش هم ستارگانى دارد، شگفتیهایش بیشمار و عجایبش كهنه نگردد (کلینی، 1365: 2/598) و این ستارگان نشانههایی درونی و بیرونی برای فهم آیات هستند.
زیرا نظام قرآنی قواعدی است که خود نیلی آن را پیشنهاد میدهد، و نتیجه این قواعد وجود یک قرائت صحیح است، اما چگونگی دسترسی به آن قرائت نیازمند بررسی قرائات مختلف است.
زیرا نظام قرآنی قواعدی است که خود نیلی آن را پیشنهاد میدهد، و نتیجه این قواعد وجود یک قرائت صحیح است، اما چگونگی دسترسی به آن قرائت نیازمند بررسی قرائات مختلف است.