چکیده:
بر اساس برخی از متون تاریخی-حدیثی، امام علی(ع) در چندین موضع ـدربارهی غالیان، مرتدان، زنادقه، و اجرای برخی حدود شرعیـ حکم به سوزاندن برخی افراد مجرم داده و گاهی خود شخصاً اقدام به این امر نموده است. منابع شیعی و سنی در برخی جزئیات، مضامین و مصادیق این روایات با هم اختلاف دارند. روایات انسانسوزی در سیرهی امام علی(ع) دو گونهی «زنده سوزی» و «جنازه سوزی» را شامل میشود، ولی گونهی «خفگی با دودِ آتش» را نیز به دلیل اختلاط و اضطراب متن روایاتِ انسانسوزی، باید مورد بررسی قرار داد. در پژوهش پیش رو، تلاش شده است تا تمامی روایات مزبور از منابع تاریخی-حدیثی استخراج شوند و مورد بررسی و تحلیل سندی قرار گیرند. بدین منظور، با استفاده از روش نقد رجال حدیث، همهی آن روایات با طُرُق مختلفشان، نقل و سپس نقد خواهند شد.
Based on some hadith and historical texts, in a few cases of meting out jurisprudentially fixed punishments (hudud) to exaggerators in veneration of the Muslim Prophet and his family (ghulat), apostates, and infidels, Imam Ali (PBUH) ordered that some criminal individuals be burned, and at times he personally exerted the punishment. Shiite and Sunni sources have disagreements over some details and themes of, and facts related to the hadiths. Hadiths about burning of human beings in Imam Ali (PBUH)’s conduct include both immolation and cremation, but being choked to death by smoke from the fire should also be considered due to confusions in the texts of the hadiths. In the present study, an attempt has been made to extract all the relevant hadiths from the historical and hadith sources, and to examine and analyze their documentation. To this aim, all those hadiths with their different chain of narrators will be quoted and then critiqued
خلاصه ماشینی:
١. مقدمه در بسیاری از منابع تاریخی -حدیثی شیعیان و اهل سّنت ، روایات متعددی وجـود دارد کـه بـر اساس آنها، امام علی (ع ) در دوره ی خلافت شیخین و نیز در دوره ی خلافـت خـویش ، فتـوا و دستور به آتش زدن برخی افراد مجرم –گاه به صورت زنده زنـده و گـاه بـه صـورت سـوزاندن جنازه هایشان - داده است .
٢ روایت اول متن این روایت : عبدالله بن سبأ ادعای نبوت می کرد و گمان می نمود که امام علـی (ع )، همـان الله است .
٢ روایت دوم متن این روایت : امام صادق (ع ) در میان اصحابش درباره ی ابـن سـبأ حـرف مـی زد و ایـن کـه [ابن سبأ] ادعای ربوبّیت علی (ع ) را داشت .
این روایت ، از دو طریق نقل شده است : طریق ١: علی بن إبراهیم عن أبیه عن ابن أبی عُمیر عن هشام بن سالم عن أبی عبدالّ لـه (ع ) (کلینـی ، ١٤٠٧، ج٧، ص: ٢٥٨ ح ١٨؛ طوسی ، ١٤٠٧، ج١٠، ص١٣٨، رقم ٥٤٧).
رجالّیون سُّنی «أبی حصین الأسدی ، عثمـان بـن عاصـم » را ثقـه دانسته اند ولی او «عثمانی مذهب » بود و حدیث «م ن کُنتُ مـولاهُ فهـذا ع لـی مـولاهُ » را خـوش نمی داشت (عجلی ، ١٩٨٤، ص٣٢٨، رقم ١١٠٧؛ ذهبی ، ١٩٩٦، ج٥، ص٤١٤؛ مزی ، ١٩٨٢، ج١٩، ص٤٠٤) و از این روی ، روایات او درباره ی علی (ع ) نامعتبر است .