چکیده:
در این مقاله، هدف از پژوهش حاضر؛ ارتباط تولید و تورم در سیاست پولی اقتصاد ایران است که با توجه به روشهای اقتصادسنجی، وجود ارتباط بین شکاف تولید ناخالص داخلی طی سالهای 1400-1390 بررسی شد. تورم، همواره بهعنوان یک معضل اقتصادی شناخته و راهکارهایی برای کنترل آن بیان شده است. یکی از راههای کنترل تورم، تولید است. با وجود اینکه گفته میشود: شکاف تولید، افزایش تورم را بهدنبال دارد، بهمنظور استفاده از مدل خودرگرسیونبرداری انجام داده شد که براساس پیدایش راهکارهایی برای سیاستگذاران و برنامهریزان اقتصادی قادر خواهند بود تا با برنامهها و اهداف جامعتری برای کنترل تورم گام بردارند. نتایج در این پژوهش نشان میدهد که ریشه تورم در ایران صرفاً یک رابطه پولی نیست و با شکاف تولید ناخالص داخلی، ابتدا روندی کاهشی داشته و در بلندمدت روندی افزایشی بههمراه خواهد داشت و با توجه به تجزیه و تحلیل آماری، واریانس این روند در طول زمان افزایشی بوده است که نهتنها، سیاستهای پولی قادر به کنترل نرخ تورم نیستند، بلکه تولید میبایست در بخش واقعی اقتصاد مدنظر قرار گیرد و نتیجه اینکه، بین تولید و تورم در سیاست پولی اقتصاد ایران، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
نتایج در این پژوهش نشان میدهد که ریشه تورم در ایران صرفاً یک رابطه پولی نیست و با شکاف تولید ناخالص داخلی، ابتدا روندي کاهشی داشته و در بلندمدت روندي افزایشی بههمراه خواهد داشت و با توجه به تجزیه و تحلیل آماری، واریانس این روند در طول زمان افزایشی بوده است که نهتنها، سیاستهاي پولی قادر به کنترل نرخ تورم نیستند، بلکه تولید میبایست در بخش واقعی اقتصاد مدنظر قرار گیرد و نتیجه اینکه، بین تولید و تورم در سیاست پولی اقتصاد ایران، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
براي مثال، مقامات پولی ممکن است از انحرافات مثبت نرخ تورم نسبت به انحرافات منفی آنها بیشتر بیزار باشند، یا وقتی که Monetarists Keynesian New Keynesian Neoclassical Bernanke & Gertler Afonso & Sequeira Pinter Taylor هدف دست یافته باشند، تلاش بیشتري براي کاهش شکاف تولید کنند.
نتایج حاصل از پژوهشی تحت عنوان بررسی ریشههای مالیات غرب در ایران با استفاده از روش خود رگرسیون برداری، بیانگر این است که عوامل مالی نظیر شاخص کالاهای وارداتی درآمدهای نفتی و کسری بودجه، موجب افزایش تورم طی دوره مورد بررسی در ایران میشود؛ درحالی که رشد اقتصادی تا حدودی باعث مهار تورم میشود (به نقل از خیاره، یعقوبی،1395: 1-13) .
با توجه به نتایج تجزیه واریانس، تغییرات متغیرهاي نرخ تورم و شکاف تولید ناخالص داخلی، متغیر رشد نقدینگی را با افزایش مواجه میسازند؛ اما متغیر نرخ ارز حقیقی تا دوره یازدهم، این متغیر را افزایش میدهد و در دورههاي بعدي، منجر به کاهش آن میشود.