چکیده:
سلامت یکی از نیازهای اساسی انسان است و با نبود آن انجام بسیاری از کارها برای انسان دشوار یا غیرممکن خواهد بود. این موضوع از بدیهیاتی است که نیاز به استدلال دیگری ندارد و تجربه بشر در طول تاریخ تاییدکننده آن است.(فانی،1401) طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت (who)، سلامتی عبارت است از یک حالت آسودگی جسمی، روانی، اجتماعی، و تنها به نبود بیماری یا ناتوانی اطلاق نمی شود.سلامتی افراد جامعه به عنوان سرمایه های انسانی، در پیشبرد اهداف جوامع موضوعی حایز اهمیت می باشد .سلامت یک مفهوم چند بعدی است و دارای ابعاد فیزیکی ، اجتماعی و روانی-ادراکی است که ارتباط مستحکمی بین آنها وجود دارد و باید توجه داشت که ابعاد مختلف سلامت بر یکدیگر اثر می گذارند و تحت تاثیر یکدیگر قرار دارند . سلامتی از نیازهای اساسی انسان بوده و اهمیت معماری در این زمینه از آن جهت می باشد که داشتن فضاهای مطلوب و تامین کننده نیازهای انسان در افزایش بازدهی و سلامت او موثر است.نقش کالبد و فضای معماری در ایجاد و افزایش سلامت و دستیابی به اهداف مورد نظر، قابل توجه است. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل محیطی موثر بر سلامت انسان است.بدین سبب در این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس اطلاعات جمع آوری شده به روش کتابخانه ای مهم ترین شاخصه های محیطی موثر بر سه بعد فیزیکی، ادراکی-روانی و اجتماعی سلامت بررسی شده و در راستای مطالعات انجام گرفته در جهت افزایش سلامت، راهکار طراحی ارایه می گردد. بررسی ها نشان می دهد که عوامل محیطی نقش موثری بر سلامت ایفا می کنند و در صورت طراحی صحیح می تواند بر ارتقا سلامت افراد تاثیر گذار باشد.
خلاصه ماشینی:
درود و ديگران (٢٠١٨) در مقاله خود با عنوان « مکان براي بودن ، انجام دادن و تعلق داشتن » با مرور ٢٠ مقاله ، اشاره مي کند مکان از طريق تجربيات و تعامل انسانها با آن تفسير مي شود و شکل مي گيرد و بيان ميکند مکان نقش مهمي در روند بهبود افراد مبتلا به مشکلات رواني بازي مي کند که اين نقش بر اساس ويژگي هاي هر مکان مي تواند کمک کننده در روند بهبود و يا مانعي براي آن باشد ، ويژگي هايي مانند وجود فضاي سبز ، فضاهاي تعاملي ، وجود حس خانه ، از مهمترين فاکتورهاي بيان شده اند که تاثيرات مثبتي بر روند بهبود بيماران دارند.
(محرابي ٢٠١٠،٣٦ ) کيفيت و طراحي بعد فيزيکي مي تواند مولد و يا بازدارنده بيماري يا آسيب جسمي و رواني شود ازجمله آسيب هاي محيط کالبدي بر سلامت مي توان به مواردي چون بيماري هاي قلبي، افسردگي و عدم فعاليت هاي بدني اشاره کرد (طاهري وطاهري١٣٩٦) مهمترين ويژگي هاي محيطي موثر بر سلامت ادراکي– رواني طبيعت معماري بايد به تبعيت از ويژگي هاي فضاي کيفي، نه تنها تضعيف کننده فضاي طبيعت نباشد و آن را از فضاي کيفي به فضاي مادي تغيير ندهد که از آن بالاتر کيفيت فضاي طبيعي را به همراه ويژگي هاي حيات مطلوب و معقول انسان در فضا متجلي نمايد(نقي زاده ،١٣٨٠ ، ٥ ) تأثير مثبت طبيعت بر سلامت انسان امري انکارناپذير است .