چکیده:
این نوشتار به تحلیل زیباییشناختی سه بُعد مهمّ سبکساز (زبان، معنا و موسیقی) در اشعار طنز ابوالفضل زرویی نصرآباد پرداخته است. زرویی با اِعمال قواعدی در این سه قلمرو، ناسازگاریهایی را در حیطۀ شعر پدید آورده و از این طریق، هنرسازههای طنز را فعّال کرده است. ناسازگاریها و آشناییزداییها در حوزۀ طنز در حیطههای مختلف رخ میدهد و مخاطب را بر سر ذوق میآورد. نگارندگان بر آن بودهاند تا به کمک روش توصیفی- تحلیلی، ظرافتها و شگردهای طنزپردازی زرویی را آشکار سازند و شاخصههای بسامددار در تعیین هویت سبکی شاعر را استخراج کنند. نتایج پژوهش نشان میدهد وی در قلمرو زبان، از طریق شگردهایی همچون واژهسازی، عامیانهنویسی، فرنگیمآبی و کهنگرایی، مهارتهای خود را نشان داده و در حیطۀ معنا با اِعمال روشهایی چون تزریقسرایی، محذوفسازی، آشکارنویسی و تناقضگویی، کلام را متحوّل ساخته و در زمینۀ موسیقی شعر، با بر هم زدن قواعد معمول در وزن و قافیه و ردیف، فضای متناسب و منسجمی را در حیطۀ طنزپردازی پدید آورده است. گفتنی است روش نگارندگان در نگارش این مقاله، به شیوۀ اسنادی و بر اساس مطالعات کتابخانهای بوده است.
This article deals with the aesthetic analysis of three important stylistic dimensions (language, meaning, and music) in Rofuzeha (The Failed Ones), the satirical poetry collection of Abolfazl Zarui Nasrabad. Inconsistencies and defamiliarizations in the realm of humor occur in various domains and delight the audience. By applying some rules to these three stylistic dimensions, Zarui has created inconsistencies in poetry and has thus enlivened the humor in his work. The present authors have aimed to reveal the subtleties and techniques of Zarui's humor and extract frequent features in determining the poet's stylistic identity. The research method is descriptive-analytical and library-based. The results of the research show that he has displayed his skills in the field of language through techniques such as coinage, colloquial writing, westernization, and traditionalism. Concerning meaning, he has transformed speech by nonsensical composition, omission, revelation, and contradiction. As for music in his poetry, he has created a proportionate and coherent atmosphere for humor by breaking the usual rules of meter, rhyme, and rhythm.
خلاصه ماشینی:
نتايج پژوهش نشان ميدهد وي در قلمرو زبان ، از طريق شگردهايي همچون واژه سازي، عاميانه نويسي، فرنگيمآبي و کهن گرايي، مهارت هاي خود را نشان داده و در حيطۀ معنا با اعمال روش هايي چون تزريق سرايي، محذوف سازي، آشکارنويسي و تناقض گويي، کلام را متحول ساخته و در زمينۀ موسيقي شعر، با بر هم زدن قواعد معمول در وزن و قافيه و رديف ، فضاي متناسب و منسجمي را در حيطۀ طنزپردازي پديد آورده است .
در عين حال ، پژوهش هايي هم در ارتباط با آثار زرويي نصرآباد صورت گرفته که مهم ترين آن ها به ترتيب تاريخ از اين قرار است : مريم پراکنده و ديگران (١٣٩٨) در مقالۀ «شيوه هاي طنزپردازي ابوالفضل زرويي نصرآباد»، به بيان شيوه هاي مهم طنزپردازي زرويي، ازجمله تقليد خنده دار، استفاده از طنز موقعيت ، ويران کردن سمبل ها، مسخره کردن و مورد طعن قرار دادن ديگران ، دليل تراشي و برجسته سازي پرداخته اند.
نکتۀ شايان توجه ديگر آن است که واژه هاي عاميانه در اشعار طنز زرويي ، فرصتي را براي شاعر فراهم ميسازد تا آن را در جايگاه قافيه به کار گيرد؛ به عبارت ديگر، واژه هاي عاميانه در قافيه پردازي به داد شاعر ميرسد تا به کمک آن ، قافيۀ شعر را پر کند: عده اي نابکار دزد و دله همه دنبال کسب پول وپله (همان : ٢٥٧) کلمۀ «آبکي» در شعر زير نيز به موسيقي انتهاي کلام کمک ميکند: بعد از اينکه آب حيرت از سرم گذشت / شد هزارتوي شعرم اندکي/ آبکي (همان : (9 اما به نظر ميرسد عاميانه نويسي در نقيضه ها که تقليد طنزآميز اشعار جدي است ، تقابلي ايجاد کرده که به بهترين شکل ، ناسازگاريهاي موجود در زبان طنز را به تصوير بکشد.