چکیده:
امروزه سیاست کیفری قهرآمیز و مجازاتهای سخت و ارعابی، با ارفاق، تعدیل و انعطاف جایگزین شدهاند. شاید علت حذف مجازات اعدام (بهعنوان فرزند نامشروع حکومتهای سلطنتی) و رویآوردن به مجازات سالب آزادی (حبس) را بتوان، نتیجه برآورده نشدن اهداف کیفرها، فایدهمندی و بازپروری بزهکار دانست. در بدو امر جایگزینی حبس با کیفرهای شدید بدنی، بسیار امیدوارکننده بود؛ اما استفاده نامطلوب از مجازات سالب آزادی، این امیدواری را به یاس تبدیل کرد. مطابق تحقیقات اداره سیاست کیفری و عدالت تا دسامبر 2021، قریب به 11.5 (یازده و نیم) میلیون نفر در سرتاسر جهان در زندان به سر میبرند! از اینرو، سیاستگذاران عدالت کیفری درصدد آن برآمدند تا راهبردها/سیاستهایی جهت کاهش جمعیت کیفری زندان ارائه نمایند. این امر موجب پیدایش راهبردهای نوینی در جوامع از جمله قانون گام اول آمریکا گردید. مقالهی حاضر با روش توصیفی- تحلیلی درصدد واکاوی راهبردهای قانون موصوف و امکانسنجی کاربست آن در نظام حقوقی ایران برآمده است. نتایج تحقیق نشان داد که برخی راهبردهای این قانون از قبیل «سیستم ارزیابی خطر، بازپروری زندانیان، استفاده از تسهیلات بیشتر برای زندانیان، تبدیل وضعیت و سپری کردن دوران محکومیت خارج از زندان» متناسب با سیاستهای فعلی ایران میباشد و به کاربستن آنها راهبرد موثری در کاهش جمعیت کیفری زندان تلقی میشوند.
Nowadays, coercive criminal policy and harsh or terrible punishments have been replaced by friendship, adjustment and flexibility. Perhaps the reason for removing the death penalty (as an illegitimate child of royal governments) and turning to the deprivation of liberty (imprisonment) can be seen as the result of not fulfilling the goals of punishments, the usefulness and rehabilitation of criminals. Primiarily, the substitution of imprisonment for severe corporal punishment was very promising. The unfavorable use of custodial punishment turned this hope into despair. According to the Criminal Policy and Justice Department's research, until December 2021, approximately 11. 5 million people have been in prison around the world! Therefore, criminal justice policymakers tried to provide strategies and policies to reduce the criminal population of prisons. This caused the emergence of new strategies in societies, including the First Step Act in US. The present article, with a descriptive-analytical method, aims to analyze the strategies of the above-mentioned law and the feasibility of its application in Iran's legal system. The research results showed that some strategies of this law, such as "risk assessment system, rehabilitation of prisoners, use of more facilities for prisoners, changing the status and serving the sentence outside of prison" are in accordance with the current policies of Iran and application of them, is considered as an effective strategy in reducing the prison's criminal population.
خلاصه ماشینی:
بر همین اساس ، نظام های عدالت کیفری از کیفرگرایی محض به رویکردهای نوین اصلاح و درمان و بازسازگاری اجتماعی رو آورده و دیدگاه های نوین جرم شناسی و جامعه شناسی کیفری بر این اساس استوار میباشد که استفاده از زندان ، به عنوان آخرین حربه برای مقابله با مجرمان خطرناک مدنظر باشد و افراط گرایی، جای خود را به اعتدال گرایی دهد (غلامی، ١٣٩٣: ١١)؛ و اعمال مجازات ها به صورت هدف مند، با رویکرد اصلاحی و درمانی باشد (بهمنی و دیگران ، ١٤٠٠: ٧٥٥-٧٧٤).
پافشاری نظام کیفری آمریکا بر روش های سرکوب کننده به عنوان ابزار ناتوان سازی بزهکاران ، موسوم به نگهداری سیمی١ (ویلهلم ، ١٣٨٧: ٣٤٥) تبعیض های اجتماعی و نژادی، سیاست های سخت گیرانه /سرکوب گرانه در خصوص جرایم مواد مخدر، سیاست زدگی جنایی و به تعبیری زندانِ سیاست زده (کونانی،١٣٩٦: ١١٢)، رویکرد ناتوان سازی مبتنی بر عقلانیت مدرنیته برای پاکسازی جامعه از مجرمان به واسطه شکل گیری یک نظام انحصاری و دیوان سالاری همسو با نظریه وبر (پاک نهاد،١٣٨٨: ١٤٥) و بازگشت مجددِ محکومین به زندان ، منجر به تورم جمعیت کیفری زندان شده است .
بعد از مقدمه ، در بخش دوم به تبیین سیستم ارزیابی خطر، ظرفیت و کاربرد آن در فرایند کاهش جمعیت کیفری زندان و در بخش سوم به راهبردهایی که زمینه بازپروری و پیش گیری از ارتکاب مجدد جرم را ایجاد میکند، اشاره میشود و در بخش چهارم راهبردهایی که منجر به «تبدیل وضعیت زندانیان و سپری کردن دوران محکومیت در خارج از زندان » و در بخش پنجم یافته ها و چالش های کاربست راهبردها تبیین میگردد.